tag:blogger.com,1999:blog-78857697675525928412024-02-20T19:48:43.048-08:00veganfeministlerKadınların, hayvanların, doğanın özgürlüğü için...Unknownnoreply@blogger.comBlogger46125tag:blogger.com,1999:blog-7885769767552592841.post-72037663603218362842017-04-17T12:01:00.002-07:002017-04-17T13:13:05.523-07:00Vegan Feministler - hayvan özgürlüğü için feministler <div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: inherit; font-size: large;"><span style="font-size: normal;"><span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;">Biz hayvan özgürlüğü mücadelesi veren, içinde bulunduğumuz bütün
sömürü/ezilme/baskı biçimlerini birbirleriyle ilişkili gören ve bunlara
karşı mücadelelerin yanında saf tutan vegan feministleriz. Kadınların ve
hayvanların sömürüsü arasındaki ilişkiyi açığa çıkarmak ve
insanmerkezci, türcü, kapitalist, heteroseksist, ırkçı ataerkilliğe
karşı mücadeleyi yükseltmek ihtiyacı ile bir araya geldik.<span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"> </span></span></span></span></span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-size: large;"><br /></span></span>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: inherit; font-size: large;"><span style="font-size: normal;"><span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;">Biz, insan olmayan hayvanları ve hayvansal ürünleri beslenme, giyim ya da eğlence g<span class="text_exposed_show" style="display: inline;">ibi
alanların sömürü nesneleri olarak görmeyen, böyle bir bakışa karşı
çıkan ve gündelik yaşam pratiklerini bu ilke doğrultusunda
politikleştiren bir veganlık anlayışıyla feminizmimizi örgütlüyoruz.</span></span><span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"> </span></span></span></span></span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-size: large;"><br /></span></span>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: inherit; font-size: large;"><span style="font-size: normal;"><span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;">Cinsiyetçi, türcü, homofobik, transfobik, bifobik, queerfobik, ırkçı,
milliyetçi, militarist, sakatfobik olmayan, vegan feminist bir yordam ve
üslup içeren çalışmalar üretmek, bu tarz çalışmaları derlemek ve vegan
femininist tarihimizi yazmak üzere bu blogu oluşturduk.</span></span></span></span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-size: large;"><br /></span></span>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: inherit; font-size: large;"><span style="font-size: normal;"><span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><b>
</b></span></span></span></span>
<br />
<div style="margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: inherit; font-size: large;"><span style="font-size: normal;"><span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><b><span style="line-height: 19.32px;">"Gelin pilav yiyelim ve kadınlara inanalım!"</span></b></span></span></span></span></div>
<div style="margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: inherit; font-size: large;"><span style="font-size: normal;"><span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><i>*Sitede yer almasını istediğiniz vegan feminist çalışmalarınızı (her
türlü yazı, resim, fotograf, video, çeviri vb.) ve düzenlediğiniz vegan feminist
etkinliklerinizi göndermek için:</i></span></span></span></span></div>
<div style="margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: inherit; font-size: large;"><span style="font-size: normal;"><span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><i><a href="mailto:vegifeminik@gmail.com" target="_blank"><b><span style="color: magenta;">vegifeminik@gmail.com </span></b></a></i></span></span></span></span></div>
<div class="clearfix" style="background-color: white;">
<div class="text_exposed_show" style="color: #141823; display: inline; line-height: 19.32px;">
<div style="margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: normal;"><span style="font-size: normal;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><b style="color: purple; line-height: normal;"><span style="font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-size: xx-small;"><span style="line-height: 17.94px;"> </span></span></span></b></span></span> </span></span></span></div>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-size: small;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiZb9YTFTTw3o9I9_g-QERPj91FHsXWxfkQjGI0oFHMiG3Qzj1XZnDxrCd-r5G8mZlFiqL_RU_RARu9Yypc2xKVmJ_lsm-5md4h7FybqHdfa1Dbl-aRldlOCM3oJ7ZhadwtX0GypI8IZDvh/s1600/10410454_10152329847098892_7614880970957201374_n.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiZb9YTFTTw3o9I9_g-QERPj91FHsXWxfkQjGI0oFHMiG3Qzj1XZnDxrCd-r5G8mZlFiqL_RU_RARu9Yypc2xKVmJ_lsm-5md4h7FybqHdfa1Dbl-aRldlOCM3oJ7ZhadwtX0GypI8IZDvh/s400/10410454_10152329847098892_7614880970957201374_n.jpg" width="400" /></a><b style="color: purple; line-height: normal;"><span style="font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-size: x-small;"><span style="line-height: 17.94px;"> </span></span></span></b></span></span></div>
</div>
Vegan Feministhttp://www.blogger.com/profile/05007224836180410746noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7885769767552592841.post-2265794113030567252017-03-03T10:33:00.000-08:002017-03-03T10:33:51.683-08:00Vegan Feministler 8 Mart'ta alanlara çağırıyor!<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<iframe allowfullscreen='allowfullscreen' webkitallowfullscreen='webkitallowfullscreen' mozallowfullscreen='mozallowfullscreen' width='320' height='266' src='https://www.blogger.com/video.g?token=AD6v5dxnR6gGXKtndViX-dqA4g6882El6N-0uSlJm5e11mcgnMxhVV-ymxqzbRPzU14V4ge9JEBgRfzxSaHZMS02zA' class='b-hbp-video b-uploaded' frameborder='0'></iframe></div>
<br />Vegan Feministhttp://www.blogger.com/profile/05007224836180410746noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-7885769767552592841.post-41889610389220842552016-11-15T03:22:00.002-08:002016-11-15T03:22:39.625-08:00II. VEGAN FEMİNİST YAZ KAMPI PROGRAMI<div align="center" class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<b><span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: TR;">27-29 Ağustos 2016<o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<b><span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: TR;">Akyaka/Muğla<o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<br /></div>
<table border="1" cellpadding="0" cellspacing="0" class="MsoTableLightShadingAccent4" style="border-collapse: collapse; border: none; mso-border-bottom-alt: solid #8064A2 1.0pt; mso-border-bottom-themecolor: accent4; mso-border-top-alt: solid #8064A2 1.0pt; mso-border-top-themecolor: accent4; mso-padding-alt: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-yfti-tbllook: 1184;">
<tbody>
<tr>
<td colspan="2" style="border-bottom: solid #8064A2 1.0pt; border-left: none; border-right: none; border-top: solid #8064A2 1.0pt; mso-border-bottom-themecolor: accent4; mso-border-top-themecolor: accent4; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 464.4pt;" valign="top" width="619">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-yfti-cnfc: 5;">
<b><span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR;">1.Gün-<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-yfti-cnfc: 5; text-align: justify;">
<b><span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR;">27 Ağustos, Cumartesi<span style="color: #c00000;"><o:p></o:p></span></span></b></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="background: #DFD8E8; border: none; mso-background-themecolor: accent4; mso-background-themetint: 63; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 97.55pt;" valign="top" width="130">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-yfti-cnfc: 68; text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR; mso-bidi-font-weight: bold;">8:00-9:00<o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="background: #DFD8E8; border: none; mso-background-themecolor: accent4; mso-background-themetint: 63; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 366.85pt;" valign="top" width="489">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-yfti-cnfc: 64; text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR;">Çadır
alanına yerleşme<o:p></o:p></span></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="border: none; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 97.55pt;" valign="top" width="130">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-yfti-cnfc: 4; text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR; mso-bidi-font-weight: bold;">9:00-12:00<o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="border: none; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 366.85pt;" valign="top" width="489">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR;">Kahvaltı ve tanışma<o:p></o:p></span></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="background: #DFD8E8; border: none; mso-background-themecolor: accent4; mso-background-themetint: 63; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 97.55pt;" valign="top" width="130">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-yfti-cnfc: 68; text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR; mso-bidi-font-weight: bold;">12:00-14:00<o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="background: #DFD8E8; border: none; mso-background-themecolor: accent4; mso-background-themetint: 63; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 366.85pt;" valign="top" width="489">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-yfti-cnfc: 64; text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR;">Atölye: Biz
kimiz? Vegan feministler olarak ortak dertlerimiz, politik zeminimiz ve
mücadele yöntemlerimiz üzerine tartışma<o:p></o:p></span></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="border: none; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 97.55pt;" valign="top" width="130">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-yfti-cnfc: 4; text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR; mso-bidi-font-weight: bold;">14:00-15:00<o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="border: none; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 366.85pt;" valign="top" width="489">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR;">Öğlen atıştırması<o:p></o:p></span></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="background: #DFD8E8; border: none; mso-background-themecolor: accent4; mso-background-themetint: 63; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 97.55pt;" valign="top" width="130">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-yfti-cnfc: 68; text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR; mso-bidi-font-weight: bold;">15:00-17:00<o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="background: #DFD8E8; border: none; mso-background-themecolor: accent4; mso-background-themetint: 63; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 366.85pt;" valign="top" width="489">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-yfti-cnfc: 64; text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR;">Ara<o:p></o:p></span></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="border: none; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 97.55pt;" valign="top" width="130">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-yfti-cnfc: 4; text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR; mso-bidi-font-weight: bold;">17:00-19:00<o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="border: none; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 366.85pt;" valign="top" width="489">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR;">Atölye: Hayvanlara yönelik
cinsel şiddet ve türcülük<o:p></o:p></span></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="background: #DFD8E8; border: none; mso-background-themecolor: accent4; mso-background-themetint: 63; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 97.55pt;" valign="top" width="130">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-yfti-cnfc: 68; text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR; mso-bidi-font-weight: bold;">19:00-21:00<o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="background: #DFD8E8; border: none; mso-background-themecolor: accent4; mso-background-themetint: 63; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 366.85pt;" valign="top" width="489">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-yfti-cnfc: 64; text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR;">Akşam
yemeği <o:p></o:p></span></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="border: none; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 97.55pt;" valign="top" width="130">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-yfti-cnfc: 4; text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR; mso-bidi-font-weight: bold;">21:00-22:30<o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="border: none; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 366.85pt;" valign="top" width="489">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR;">Film gösterimi: <i>White Dog </i>(Yön. Samuel Fuller<i>)</i><o:p></o:p></span></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="background: #DFD8E8; border: none; mso-background-themecolor: accent4; mso-background-themetint: 63; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 97.55pt;" valign="top" width="130">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-yfti-cnfc: 68; text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR; mso-bidi-font-weight: bold;">22:30-00:00<o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="background: #DFD8E8; border: none; mso-background-themecolor: accent4; mso-background-themetint: 63; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 366.85pt;" valign="top" width="489">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-yfti-cnfc: 64; text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR;">Film
üzerine tartışma: Irkçılık, savaş ve türcülük kesişimselliği<o:p></o:p></span></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="border: none; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 97.55pt;" valign="top" width="130">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-yfti-cnfc: 4;">
<br /></div>
</td>
<td style="border: none; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 366.85pt;" valign="top" width="489">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2" style="background: #DFD8E8; border: none; mso-background-themecolor: accent4; mso-background-themetint: 63; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 464.4pt;" valign="top" width="619">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-yfti-cnfc: 68;">
<b><span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR;">2.Gün- <o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-yfti-cnfc: 68; text-align: justify;">
<b><span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR;">28 Ağustos, Pazar</span></b><span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR; mso-bidi-font-weight: bold;"><o:p></o:p></span></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="border: none; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 97.55pt;" valign="top" width="130">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-yfti-cnfc: 4; text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR; mso-bidi-font-weight: bold;">8:00-9:00<o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="border: none; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 366.85pt;" valign="top" width="489">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR;">Yoga <o:p></o:p></span></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="background: #DFD8E8; border: none; mso-background-themecolor: accent4; mso-background-themetint: 63; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 97.55pt;" valign="top" width="130">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-yfti-cnfc: 68; text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR; mso-bidi-font-weight: bold;">9:00-11:00<o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="background: #DFD8E8; border: none; mso-background-themecolor: accent4; mso-background-themetint: 63; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 366.85pt;" valign="top" width="489">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-yfti-cnfc: 64; text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR;">Kahvaltı<o:p></o:p></span></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="border: none; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 97.55pt;" valign="top" width="130">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-yfti-cnfc: 4; text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR; mso-bidi-font-weight: bold;">11:00-13:00<o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="border: none; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 366.85pt;" valign="top" width="489">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR;">Atölye: Tür ve cinsiyet
sınırlarının ötesi mümkün mü: Queer ve aile dışı yaşam pratikleri<o:p></o:p></span></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="background: #DFD8E8; border: none; mso-background-themecolor: accent4; mso-background-themetint: 63; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 97.55pt;" valign="top" width="130">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-yfti-cnfc: 68; text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR; mso-bidi-font-weight: bold;">13:00-14:00<o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="background: #DFD8E8; border: none; mso-background-themecolor: accent4; mso-background-themetint: 63; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 366.85pt;" valign="top" width="489">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-yfti-cnfc: 64; text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR;">Öğlen atıştırması
<o:p></o:p></span></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="border: none; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 97.55pt;" valign="top" width="130">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-yfti-cnfc: 4; text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR; mso-bidi-font-weight: bold;">14:00-17:00<o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="border: none; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 366.85pt;" valign="top" width="489">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR;">Ara<o:p></o:p></span></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="background: #DFD8E8; border: none; mso-background-themecolor: accent4; mso-background-themetint: 63; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 97.55pt;" valign="top" width="130">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-yfti-cnfc: 68; text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR; mso-bidi-font-weight: bold;">17:00-19:00<o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="background: #DFD8E8; border: none; mso-background-themecolor: accent4; mso-background-themetint: 63; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 366.85pt;" valign="top" width="489">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-yfti-cnfc: 64; text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR;">Atölye: Vegan-feminist
dil ve sanat: Cinsiyetçi-türcü dile nasıl karşı koyabiliriz ve kendi dilimizi
nasıl inşa ederiz?<o:p></o:p></span></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="border: none; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 97.55pt;" valign="top" width="130">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-yfti-cnfc: 4; text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR; mso-bidi-font-weight: bold;">19:00<o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="border: none; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 366.85pt;" valign="top" width="489">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR;">Akşam yemeği <o:p></o:p></span></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="background: #DFD8E8; border: none; mso-background-themecolor: accent4; mso-background-themetint: 63; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 97.55pt;" valign="top" width="130">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-yfti-cnfc: 68; text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR; mso-bidi-font-weight: bold;">00:00<span style="color: #5f497a; mso-themecolor: accent4; mso-themeshade: 191;"><o:p></o:p></span></span></div>
</td>
<td style="background: #DFD8E8; border: none; mso-background-themecolor: accent4; mso-background-themetint: 63; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 366.85pt;" valign="top" width="489">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-yfti-cnfc: 64; text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR;">Drama: <i>Kurdun Kirpiği</i> (<i>Kurtlarla Koşan Kadınlar</i> içinde, Clarissa Estes)<span style="color: #5f497a; mso-themecolor: accent4; mso-themeshade: 191;"><o:p></o:p></span></span></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="border: none; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 97.55pt;" valign="top" width="130">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-yfti-cnfc: 4; text-align: justify;">
<br /></div>
</td>
<td style="border: none; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 366.85pt;" valign="top" width="489">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2" style="background: #DFD8E8; border: none; mso-background-themecolor: accent4; mso-background-themetint: 63; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 464.4pt;" valign="top" width="619">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-yfti-cnfc: 68; text-align: justify;">
<b><span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR;">3.Gün-<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-yfti-cnfc: 68; text-align: justify;">
<b><span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR;">29 Ağustos, Pazartesi</span></b><span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR; mso-bidi-font-weight: bold;"><o:p></o:p></span></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="border: none; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 97.55pt;" valign="top" width="130">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-yfti-cnfc: 4; text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR; mso-bidi-font-weight: bold;">8:00-9:00<o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="border: none; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 366.85pt;" valign="top" width="489">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR;">Yoga<o:p></o:p></span></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="background: #DFD8E8; border: none; mso-background-themecolor: accent4; mso-background-themetint: 63; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 97.55pt;" valign="top" width="130">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-yfti-cnfc: 68; text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR; mso-bidi-font-weight: bold;">9:00-11:00<o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="background: #DFD8E8; border: none; mso-background-themecolor: accent4; mso-background-themetint: 63; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 366.85pt;" valign="top" width="489">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-yfti-cnfc: 64; text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR;">Kahvaltı<o:p></o:p></span></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="border: none; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 97.55pt;" valign="top" width="130">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-yfti-cnfc: 4; text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR; mso-bidi-font-weight: bold;">11:00-13:00<o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="border: none; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 366.85pt;" valign="top" width="489">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR;">Atölye: Vegan tarım, vegan
ev, vegan sokak: Kırda ve kentte, evde ve sokakta vegan feminist bir gündelik
yaşam nasıl örülebilir?<o:p></o:p></span></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="background: #DFD8E8; border: none; mso-background-themecolor: accent4; mso-background-themetint: 63; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 97.55pt;" valign="top" width="130">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-yfti-cnfc: 68; text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR; mso-bidi-font-weight: bold;">13:00-14:00<o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="background: #DFD8E8; border: none; mso-background-themecolor: accent4; mso-background-themetint: 63; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 366.85pt;" valign="top" width="489">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-yfti-cnfc: 64; text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR;">Öğlen
atıştırması<o:p></o:p></span></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="border: none; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 97.55pt;" valign="top" width="130">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-yfti-cnfc: 4; text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR; mso-bidi-font-weight: bold;">14:00-16:00<o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="border: none; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 366.85pt;" valign="top" width="489">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: TR;">Kamp değerlendirmesi ve
önümüzdeki sürece dair önerilerimiz<o:p></o:p></span></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="background: #DFD8E8; border-bottom: solid #8064A2 1.0pt; border: none; mso-background-themecolor: accent4; mso-background-themetint: 63; mso-border-bottom-themecolor: accent4; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 97.55pt;" valign="top" width="130">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-yfti-cnfc: 68; text-align: justify;">
<br /></div>
</td>
<td style="background: #DFD8E8; border-bottom: solid #8064A2 1.0pt; border: none; mso-background-themecolor: accent4; mso-background-themetint: 63; mso-border-bottom-themecolor: accent4; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 366.85pt;" valign="top" width="489">
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-yfti-cnfc: 64; text-align: justify;">
<br /></div>
</td>
</tr>
</tbody></table>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
veganfeministlerhttp://www.blogger.com/profile/05584002884973938731noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7885769767552592841.post-90632329641648377142016-11-14T23:48:00.002-08:002016-11-15T03:30:07.380-08:00 II. VEGAN FEMİNİST YAZ KAMPI SONUÇ METNİ<div align="center" style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: center;">
<br /></div>
<div align="center" style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: center;">
<b>27-29 Ağustos 2016<o:p></o:p></b></div>
<br />
<div align="center" style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: center;">
<b>Akyaka/ Muğla</b></div>
<div align="center" style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: center;">
<b><br /></b></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
Sevgili dostlar, <o:p></o:p></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
Bu yıl da
eril-karnist tahakküme karşı vegan-feminist tahayyül arzusuyla II. Vegan
Feminist Yaz Kampımız için Muğla/ Akyaka’da buluştuk. Kampa <span lang="TR">Çanakkale,
Bursa, Ankara, İstanbul, Antalya, İzmir ve Muğla’dan 26 kişi katıldı. Pek
çoğumuz birbiriyle ilk kez karşılaştığından ilk olarak bir tanışma çemberi
oluşturduk. Tanışırken kamp süresince atölye çalışmalarımızda bize yordam sunması
için hassasiyetlerimizi ve üslup beklentilerimizi de konuştuk. Kampın pratik
işlerini katılımcı ve eşitlikçi bir şekilde yürütebilmek için, yemek
malzemelerinin alımı, yemeklerin yapımı, bulaşıkların yıkanması konularında
işbölümü grupları oluşturduk.<o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
Kamp süresince vegan
feministler olarak neden, hangi ihtiyaçlarla ve nasıl bir politik zeminde bir
araya geldiğimizi; pratiklerimizi tür, cinsiyet ve yapılandırılmış aile/aileci
ilişkiler ötesine taşıma imkanlarımızı; dil ve sanat alanına vegan feminist bir
müdahalenin nasıl olabileceğini; kırda ve kentteki sosyal ilişkilerimizde nasıl
vegan feminist bir yol oluşturabileceğimizi konuştuğumuz atölye çalışmaları
yaptık. Bunun yanı sıra akşam etkinlikleri de düzenledik. Bunlardan biri
Samuell Fuller’in yönettiği <i>White Dog</i>
(Beyaz Köpek) filmini izlemek ve ardından sinema, beyazlık, ırkçılık, türcülük
ve ataerkillik ilişkisine dair bir tartışma yürütmek oldu. İkinci gün, bize o
akşamın yemeğini pişirebilmemiz için mutfağını açan feminist dostu bir mekan olan Kum Kafe/Bar’da
lezzetli eğlenceli, gıybetli muhabbetli bir akşam geçirdik. Geceye vardığımızda
ise ormanda, Clarissa P. Estés’in Kurtlarla Koşan Kadınlar kitabından bir bölüm
olan Kurdun Kirpikleri masalını drama biçiminde okuduk.<o:p></o:p></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgyKGrQ8icvWZGnoW0JxJUNUNzi7-o65_2yyDEJT0xDrWqCPhrXMUFf5tEd-BZErPhnhfVMjNIHwo1bE1KpWqgzQVksQwc7md6e8BEqd9x63rzpIHA1voJElmcb8nMInavqCE1lDqMJ5qlp/s1600/_MG_7968+%25281%2529.jpg" imageanchor="1" style="background-color: transparent; clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em; text-align: center;"><img border="0" height="265" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgyKGrQ8icvWZGnoW0JxJUNUNzi7-o65_2yyDEJT0xDrWqCPhrXMUFf5tEd-BZErPhnhfVMjNIHwo1bE1KpWqgzQVksQwc7md6e8BEqd9x63rzpIHA1voJElmcb8nMInavqCE1lDqMJ5qlp/s400/_MG_7968+%25281%2529.jpg" width="400" /></a><b>Biz kimiz?</b></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<b><br /></b></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; text-align: justify;">
İlk atölyemizde veganlık-feminizm ilişkisini,
vegan feministler olarak nasıl bir dertle bir araya geldiğimizi ve kimlerle
birlikte örgütleneceğimizi tartıştık. Kampa çağrı metnimizi oluştururken kampın
“tüm çeşitliliğiyle kadınlara, trans erkeklere, intersekslere ve queer
feministlere açık” olduğunu, “cinsel yönelimi ne olursa olsun natrans erkeklere
kapalı” olduğunu belirtmiştik. Oluşturmaya çalıştığımız vegan feminist
örgütlenmenin kimlerden oluşacağını kararlaştırabilmek için bu çağrıyı yeniden
tartışmaya açtık. Tartışmayı belirleyen asıl mesele vegan feministlerin
cis-erkeklere açık olup olmayacağıydı. Tartışmada bir yandan kimlikler
üzerinden çağrı yapmanın bir özne varsayımı ve arayışı olduğu, bunun ise
cinsiyetçilik-türcülüğe karşı politik zeminimizi belirlemenin ve pratik
müdahalelerimizi örgütlemenin önüne geçebileceğini konuştuk. Diğer yandan ise
politik zeminimizi ve burdan beslenecek mücadele biçimlerimizi oluşturabilmek
için türcülük ve cinsiyetçilik karşısında teorik/tarihsel olarak konumlanan bir
özneyi muhattap almaya ihtiyaç olduğu fikrini belirttik. Bu tartışmanın sonunda
bu konuda net ve her birimizin kayıtsızca ortaklaşabileceği bir karar vermenin
ne imkanlı ne de gerekliği olduğunu düşündük. Bunun yerine bu meseleyi
sabitleyici ve kural koyucu olmayan, her zaman değişime açık ve her an yeniden
tartışılabilir bir şekilde sürdürmeye karar verdik. Pratik bir sonuç olarak ise
yaz kampı çağrılarımızı halihazırda yaptığımız şekilde yapmaya; ancak yıl
içinde yapacağımız diğer etkinlikler/eylemliliklerin kendi özgün dertleri ve
soruları ile ilişkili olarak kimlerin katılacağı konusunda çağrıyı yenilemeye
karar verdik. Bütün bu tartışma boyunca sıklıkla kullandığımız doğa, kültür, kadınlık
deneyimi, öz, özcülük, kuir kavramlarını da tartışmaya açtık.</div>
<div style="background: white; line-height: 115%; text-align: justify;">
<o:p></o:p></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; text-align: justify;">
<b>Veganlık-feminizm
ilişkisini nasıl kuruyoruz?<o:p></o:p></b></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; text-align: justify;">
<b><br /></b></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; text-align: justify;">
Vegan feministler olarak biz kimiz sorusununu
tartışmanın temel bir ayağı ise veganlık ve feminizm ilişkisini tartışmak oldu.
Bizi feministler ve veganlar olarak bir araya getiren şey neydi? Vegan oluşumuz
ile feminist oluşumuzu nasıl ilişkilendiriyorduk? Bu soruları kendi
deneyimlerimizi paylaşarak tartışmaya çalıştık. Kimimiz bu ilişkiyi ağırlıklı
olarak anti-militarist/ vicdani redçi duruşundan hareketle, kimimiz veganizmden
feminizme doğru, kimimiz ise feminizmden veganizme doğru bu bağı kurduğunu
belirtti. Bu ilişkiyle ilgili olarak ortaya koyduğumuz noktalar şunlar oldu:<o:p></o:p><br />
<br /></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; text-align: justify;">
-Bir ineği, tavuğu, balığı ve belirli bir
kültürde yenilebilir olarak tanımlanan bir hayvanı öldürmeyi kendine hak gören
insanmerkezcilik ile zorunlu askerliği dayatan, kadın cinayetlerine, trans
cinayetlerine, nefret cinayetlerine yol açan ırkçılık ve cinsiyetçilik arasında
bağ vardır.<o:p></o:p></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; text-align: justify;">
-Eril-karnist tahakküm, insan-doğa,
kadın-erkek gibi sabit ikili kategorilere dayanır. Kadınlar ve erkekler, insanlar ve hayvanlar
arasındaki bu ayrım, hem patriyarkanın hem de insanmerkezciliğin yararına
işler.<o:p></o:p></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; text-align: justify;">
-Et yemek cinsel ve eril güç sembolü olarak
temsil edilirken, hayvansal olmayan yiyecekler ise kadınlara atfedilir ve
ikincilleştirilir.<o:p></o:p></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; text-align: justify;">
-Medyada, politikada ve gündelik hayatın
diğer tüm alanlarında kadınların sömürülmesinin ve ikincilleştirilmesinin
araçlarından biri onların hayvanlaştırılması olmuştur <span lang="TR">(dişilleştirilen tavuk
ve inek görselleri gibi)</span>. Benzer
şekilde hayvanların sömürülmesinde de onların kadınsılaştırılmaları söz
konusudur <span lang="TR">(“ateşli piliç”, “vahşi kısrak” ifadeleri gibi)</span>.<o:p></o:p></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; text-align: justify;">
-Tıpkı evlenilecek-eğlenilecek kadın
kategorilerinin belirlenmesi gibi; hayvanlar da kendi içlerinde yenilebilir,
sevilebilir, korunması gereken ve seyredilebilir olarak kategorilendirilir. Kategorilendirmenin
kendisi, erkek egemen-türcü sömürünün bir yolu olarak işler.<o:p></o:p></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; text-align: justify;">
-<span lang="TR">Cinsiyetçilik ve türcülük benzer tahakküm
biçimleri olmalarının ötesinde, birbirlerini pekiştiriler ve birbirlerine
ihtiyaç duyarlar. Kadınların ve hayvanların sömürülmesi arasındaki tarihsel bağ
avcı erkek mitine dek uzanır. Bu egemen tarih yazımında erkeklerin avcılık
yaparak yaşamı asıl idame ettirenler olduğu ve asıl besin kaynağının et olduğu
anlatıları kesişir. Kadınların bu anlatıdaki ikincil ve pasif konumlarına
rağmen, feminist tarih yazımını izlediğimizde avcılığın yaşamı üreten asıl güç
olmadığını; aksine temel beslenmenin kadınlara atfedilen toplayıcılığa
dayandığını ve avcılığın da ancak bu koşullar altında nadir olarak
gerçekleştirilen bir pratik olduğunu görürüz.<o:p></o:p></span><br />
<span lang="TR"><br /></span></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; text-align: justify;">
<span lang="TR">Patriyarkayla türcülüğün
kesişimselliğini vurgulayan bütün bu tartışmanın yükü bu atölyede bizi; sosyal
medya platformlarında, vegan topluluklarda ve feminist topluluklarda hararetle
tartışılan şu soruya getirdi: “Vegan olmayan feminist olabilir mi?” Bu sorunun
bu kesişimselliği gündemimize sokan provakatif gücünü teslim etmemize rağmen,
böyle bir sorunun kendisinin feminizme kapatıcı ve tekelci bir tanım getirmeye
yol açtığını düşündük. Öte yandan sorunun “feminist olmayan vegan olabilir mi?”
biçiminde dert edilmemesinin, feminizmi yalnızca bir ideoloji, veganlığı ise
yalnızca bir pratik olarak gören ve ikisini de eksik ve yanlış temsil eden bir
bakışa işaret ettiğini düşündük. Sonuç olarak birinin feminizmine veya
veganlığına karar vermek yerine, cinsiyetçiliğe ve türcülüğe karşı kendi vegan
feminizmimizi örgütlememizin bizi güçlendirecek yol olduğunda karar kıldık.<o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<b><br /></b></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<b>Hayvanlara yönelik cinsel şiddet<o:p></o:p></b></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
Bir diğer atölyemizde hayvanlara yönelik cinsel şiddete
odaklandık. Cinsel şiddet dediğimizde çoğu kez kadınlara hatta biyolojik
kadınlara yönelik taciz ve tecavüzün akla geldiğini, hayvanlara yönelik cinsel
şiddetin ise göz ardı edildiğini belirttik. Oysa hayvan tecavüzleri, hayvan
genelevleri ve hayvancılık sektöründeki suni tohumlama, gaga kesme, boynuz
kesme gibi “sıradan” uygulamalar; niteliksel olarak farklı motivasyonlarla yapılsalar
da hayvanların beden bütünlüğüne ve cinselliğine yönelik yaygın ve sistematik
tahakküm uygulamalarıdır. Hem toplumsal normlar açısından hem de hukuksal
anlamıyla meşru bir sektör olan hayvancılık, hiçbir uygulaması nedeniyle
cezalandırılmıyor; bu uygulamalar şiddet olarak tanımlanmıyor; hatta hukuk ve
bilim “hayvanların sağlıklarını ve refahlarını sağlamak” adına bu sektörü
güçlendiriyor.<o:p></o:p></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
İş kedi, köpek, kuş gibi “ev hayvanı” olarak tanımlanan
hayvanlara geldiğinde ise, aynı hukuk ancak onları mal konumuna getirerek düzenlemeler
yapıyor. “Sahipli” bir hayvana yönelik şiddet “Kabahatler Kanunu”na
dayandırılarak para cezası ile cezalandırılıyor. Bunun yanısıra hayvanlara
yönelik cinsel şiddet dünyanın “gelişmiş” ya da “gelişmemiş” pek çok ülkesinde “hayvan genelevleri” yoluyla legal olarak da
uygulanıyor. <o:p></o:p></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
Bu koşullarda vegan feministler olarak hayvanlara yönelik
cinsel şiddete karşı nasıl bir mücadele yürütmek gerekir? Bir beslenme biçimi
olarak vegan olmak hayvanlara yönelik cinsel şiddet ve sömürüye karşı önemli
bir gündelik pratik olsa da, yalnızca bir yaşam tarzı olarak veganlık
hayvanları bu şiddetten kurtarmak için yeterli değil. Bulunduğumuz yerlerde
hayvanları “korumaya/kurtarmaya” yönelik anlık ve gündelik müdahalelerimizin
yanı sıra hayvanlara yönelik şiddet biçimlerine karşı hukuki yaptırımlar ve
düzenlemeler için de mücadele etmek gerekiyor. Hukuki yaptırım ve
düzenlemelerin oluşması, kişilerin “hayvansever” olup olmamasından bağımsız
olarak hayvanlara kamusal/yasal koruma sağlayacaktır. Ancak bütün bu müdahale
noktaları ve talepler hala insanmerkezcilikle esastan mücadele yöntemi
değildir. Zira hukukun kendisi de insanmerkezcidir ve hayvan hakları söylemi de
insan-hayvan hiyerarşik ikiliğine dayanır. Bu nedenle hem hukuk hem de gündelik
hayat alanlarında mücadele yürütürken; türcülük, cinsiyetçilik ve diğer sömürü
biçimleri arasında bağ kuran ve bu alanları esastan mücadele alanlarına
dönüştürebilen vegan feminist bir politika inşa etmemiz gerekiyor. Çünkü şu
an’da, biz bu metni yazarken siz bu metni okurken de hayvanların şiddete maruz
kalmakta ve öldürülmekte olduklarını biliyoruz.<o:p></o:p></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
Bu atölyede gözlerimizi kendi hayatlarımıza da çevirdik.
Örneğin evlerde birlikte yaşadığımız ya da sokakta bakımından sorumluluk
duyduğumuz hayvanların kısırlaştırılıp kısırlaştırılmayacağına karar verişimiz
de bir şiddet pratiği midir? Bu konuda farklı görüşler ortaya çıktı. Bir yandan
bu karar verici statünün kendisinin hiyerarşik bir ilişki olduğunu hepimiz
kabul etsek de kimimiz hayvanların yaşam alanlarının insanlar tarafından
kısıtlandığını ve dolayısıyla içinde bulunduğumuz koşullarda pratik olarak
hayvanların yaşamlarını sürdürebilmelerini sağlayabilmek adına karar verici bir
sorumluluk olarak kısırlaştırmanın anlaşılır olduğunu ifade ettik. Görünen o ki
eril-karnist sistem var oldukça biz bu gibi ikircikli durumlarla karşılaşacağız.
Ancak enseyi karartmayalım, ümitsizliğe kapılmak yerine bugünden yapacağımız
her bir vegan-feminist müdahalenin bu ikircikliği oluşturan düzende çatlaklar
oluşturacağını akılda tutalım.<o:p></o:p></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<b>Tür ve cinsiyet sınırlarının ötesi mümkün mü: Queer ve aile dışı yaşam pratikleri<o:p></o:p></b></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
Bu atölyemizde yaşam
mekanlarımıza, hayvanlarla ilişkilerimize ve birincil ilişki ağlarımıza bakarak
bize dayatılan cinsiyet konumlarını ve aileci ilişki biçimlerini odağımıza aldık.
Bu atölye çokça kendi ailelerimiz ve birlikte yaşadığımız hayvanlarla
ilişkilerimizden konuşmaya istekli olduğumuz bir atölye oldu. Ailenin tek
başına “anne-baba-çocuk”ta somutlanan bir kurum olmadığını, dilimize, düşünce
biçimlerimize ve diğer ilişki ağlarımıza da sızan bir ideoloji olduğunu
konuştuk. Örneğin birlikte yaşadığımız hayvanlarla ilişkilerimizde ebeveyn
rolleri üstlenebiliyoruz. Onlara “oğlum” “kızım” gibi ifadelerle seslenerek; sevme, bakım
emeği üstlenme ya da kural koyma gibi pratiklerde bulunarak kendimizi annelik
konumunda yakalayabiliyoruz. Böyle olmadığı durumlarda bile birlikte
yaşadığımız hayvanlarla ilişkilerimiz bu şekilde değerlendirilebiliyor. Kendi
deneyimlerimize baktığımızda gördük ki, bu durum hayvanlarla birlikte yaşayan
kadınlar söz konusu olduğunda bir yandan annelik beklentisi güçleniyor bir
yandan da bu özgün ilişki asla tam olarak bir “anne-çocuk” ilişkisi olarak
görülmüyor. Çocuksuz bir aile içerisinde hayvanlar “annelik güdüsü”nü tatmin
edecek bir çocuk ikamesi olarak görülürken, kadınlar “gerçek annelik
duygusundan mahrum”, “zavallı” addediliyor. Hayvanlarla birlikte yalnız yaşayan
kadınlar “sapık” ya da “deli kadın” olarak adlandırılırken, birlikte
yaşadıkları hayvanlar ise onları tatmin edecek cinselleştirilmiş nesneler
olarak görülüyor. Hayvanlar ayrıca çocuklu ailelerde bir oyuncak ve eğlence
nesnesi, aileye bağlılığı ve “yabancılara” saldırganlığıyla bir koruyucu
konumlarında görülerek insanmerkezci bir perspektiften tanımlanıyorlar. Nihayetinde
tüm bu bakış açılarında türlerin ve cinsiyetlerin sınırlarına çarpıyoruz. <o:p></o:p></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
Aileci ilişkiler öyle
normal bir biçimde kuruluyor ve gündelik hayatta işliyor ki, bunlara direndiğimizde
ve bu ilişkileri reddettiğimizde “tuhaf” görülüyor ve yalnızlaşıyoruz. Atölyede
ayrıca özgürlüğümüz ve kendi yaşamımızı yaşayabilme mücadelesi verirken bu
tuhaf yaftasıyla nasıl başa çıktığımıza dair deneyimlerimizi paylaştık. Hangi
durumlarda onu seviyor ve kabulleniyoruz, hangi durumlarda, belirli ortamlarda
ve belirli kişilerle ilişkimizde onu bir normal maskesi ile örtüyoruz? Bu
dengeleri nasıl kuruyoruz, kurmalı mıyız? Normal, aileci ilişki pratiklerinden
ne gibi çıkarlar elde ediyoruz? Gördük ki bu gibi pratikler stratejik olarak
gündelik hayatımızda işe yarasa da, daima bir anormale işaret ediyor ve bu
şekilde davranmayan başka kadınların marjinal olarak adlandırılmasını ve
dışlanmasını pekiştiriyorlar. Bu dayatmaya direnmek için feminist yoldaşlıklarımızı, aile dışı ilişki
ağlarımızı ve potansiyellerimizi güçlendirmeye ihtiyaç duyuyoruz.<o:p></o:p></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<b>Feminist ve vegan bir dil arayışı<o:p></o:p></b></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
Kamp boyunca
konuştuğumuz şiddet biçimleri ve normalliği dayatan sınırlar dilimize de
yansıyor. Bu atölyeden muradımız her ne kadar vegan feminist dil ve sanat
üzerine konuşmak olsa da, atölye süresince gündelik hayattaki dilimize ve küfür
meselesine odaklanma ihtiyacı duyduk. Küfür etmek hepimiz ihtiyacıydı, hele ki
bu eril karnist düzende! Peki küfürlerimizi nasıl feminist ve vegan hale
getirecektik? Bunun için küçük bir oyun oynadık. Daire oluşturup birbimize bir
ip yumağı attık, her tutan kişi dilinin ucuna gelen eril ve türcü küfürleri
söyledi, sonra da bunlara karşın vegan feminist küfürler üretmeye çalıştık. Bu
çalışmayı yaparken bir kez daha gördük ki, cinsiyetçilik ve türcülük dilde
normalleşmiş, kullandığımız ve anlamını bilmediğimiz/dikkat etmediğimiz birçok
cinsiyetçi ve türcü küfür de varmış. Örneğin “yavşak” bit yavrusu anlamına
gelirken, “mal” hayvan sürülerine verilen ada işaret ediyor. Bunlara ve daha
bir çoğuna karşılık, “sistem çocuğu”, “hayvan eti yemiş”, “pezevenk”, “bacağına
sıçayım” gibi küfürleri sevdik ve gündelik hayatta bu küfürleri kullandıkça da
yabancılık hissinin ortadan kalkacağını düşünüyoruz. <o:p></o:p></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<b>Vegan kentler, ilişkiler, mekanlar oluşturmak<o:p></o:p></b></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
Bu atölyede kırsal ve
kentsel mekanlarda vegan feminist yaşam örmek üzerine konuşmayı istemiştik. Çoğumuz
küçük ya da büyük kentlerde yaşadığımız için köyde yaşamaya dair doğrudan
deneyimiz yoktu. Ancak hem dünya okumamızdan hem de başka deneyimlerden biliyoruz
ki tek başına köyde ya da kentte yaşamanın kendisi bize kapitalizmden,
cinsiyetçilikten ve türcülükten azade bir yaşam biçimi vaat etmiyor. Bununla
birlikte biz kendi deneyimlerimizden yola çıkarak kentlerde kendimize nasıl
alanlar açtığımıza, nasıl ilişkiler geliştirdiğimize odaklanma ihtiyacı duyduk.
<o:p></o:p></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
Kentlerde bizi en çok
zorlayan şeyin, öğrenci ya da çalışanlar olarak ev dışında yemek yiyecek yerler
bulmak olduğunu konuştuk. “Veganlar marjinal ve elit kişilerdir” yargısına
dayanan ve bu yargıyı besleyen bir anlayışla vegan restorantlar ve menüler
normalden pahalı oluyor. Ayrıca marketlerde veganlara yönelik ürünler de
pahalı. Hem türcü yargılara hem de veganlığı kullanan piyasaya karşı durabilmek
için bu tüketim kalıplarının dışında alternatif mekan ve ilişkiler oluşturmamız
gerekiyor. Öncelikle hayvansal ürün içermeyen herhangi bir yemeğin halihazırda
vegan yemek olduğunu (örneğin tahin helvasının vegan bir tatlı olduğunu);
içeriği sıkı sıkıya belirlenmiş kahvaltı, öğle, akşam yemeği kalıplarının
aşındırılabileceğini (örneğin akşamdan kalan çorba niye sabah kahvaltısı
olmasın?) ya da yemeklerin kolaylıkla veganize edilebileceği düşüncesini
yaygınlaştırmak gerekiyor. Sıklıkla gittiğimiz mekanlarda vegan düşünceyi
dillendirmek ve bu konuda talepkar olmak işe yarıyor. Hatta bu mekanları ve
mekanlarda çalışanlarla ilişkileri veganize etmenin bir yolu da olabiliyor.
Başlangıçta sadece “tuhaf vegan müşteri” için çıkan yemek zamanla
çeşitlenebiliyor ve ana menüde yer alabiliyor (deneyimle sabittir). Öte yandan saklama
kaplarıyla evde hazırladığımız yiyecekleri işe, okula götürmek, ara öğünler
için yanımızda kuru yemiş, meyve ya da vegan atıştırmalıklar taşımak da mümkün.<o:p></o:p></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<b>Bitirirken…<o:p></o:p></b></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
Faşizmin
kurumsallaştığı ve bütün canlıların hayatına kastetiği, doğanın talanının,
kadın düşmanlığının, homofobinin, transfobinin, hayvan sömürüsünün ve her
anlamıyla şiddetin zirveye çıktığı, egemen olmayanların hak ve özgürlüklerinin
gasp edildiği bu zorbalık döneminde bir araya gelmek, dostluklarımızı
tazelemek, yeni dostluklar kurmak hepimizi güçlendirdi. Bu dayanışmayı ve
örgütlülüğü yaşadığımız kentlere de taşımaya, farklı etkinliklerde bir araya
gelmeye ve diğer muhalif eylem ve etkinliklerde vegan feministler olarak varlık
göstermeye karar verdik. Bir sonraki yaz kampımızda atölye çalışmalarını
önceden daha katılımcı bir şekilde ve üzerine daha çok kafa yorarak oluşturmayı
kararlaştırdık. Ayrıca bir sonraki yaz kampımızı daha özgür ve daha ıssız bir
alanda yapmayı planladık. Bütün bu
çalışmaları örebilmek için 2017 Şubat ayında İstanbul’da bir kış buluşması
yapacağız. <o:p></o:p></div>
<div style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div align="center" style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: center;">
</div>
<div style="background: white; line-height: 115%; margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: justify;">
Ümitle, inançla, dayanışmayla..<o:p></o:p><br />
<br />
vegan feministler</div>
veganfeministlerhttp://www.blogger.com/profile/05584002884973938731noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7885769767552592841.post-60969804148177101152015-10-20T05:11:00.002-07:002015-10-20T05:42:54.705-07:00<div class="separator" style="background-color: white; clear: both; font-family: Georgia, Utopia, 'Palatino Linotype', Palatino, serif; font-size: 16px; line-height: 22.4px; text-align: center;">
<b>Eşcinsel penguenler heteroseksüel çiftin yumurtalarını çalmışmış...</b></div>
<div class="separator" style="background-color: white; clear: both; font-family: Georgia, Utopia, 'Palatino Linotype', Palatino, serif; font-size: 16px; line-height: 22.4px; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="background-color: white; clear: both; font-family: Georgia, Utopia, 'Palatino Linotype', Palatino, serif; font-size: 16px; line-height: 22.4px; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhAXBw-3qefKbDvYQXSSFiqExEu06_xwbXiY4ebanEZLuwajHI_DqaLVYlxZLJq6YNMaafn1JkZ3ASD3m0EhNC-AYUCmSIeXGg7CH14FRYGkipCj6QbtTFV4BrSQ_l0VlzKucCeSlgkR-th/s1600/penguen-cift-mfa-670.jpg" imageanchor="1" style="color: black; margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-decoration: none;"><img border="0" height="176" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhAXBw-3qefKbDvYQXSSFiqExEu06_xwbXiY4ebanEZLuwajHI_DqaLVYlxZLJq6YNMaafn1JkZ3ASD3m0EhNC-AYUCmSIeXGg7CH14FRYGkipCj6QbtTFV4BrSQ_l0VlzKucCeSlgkR-th/s320/penguen-cift-mfa-670.jpg" style="border: none; position: relative;" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="background-color: white; clear: both; font-family: Georgia, Utopia, 'Palatino Linotype', Palatino, serif; font-size: 16px; line-height: 22.4px; text-align: center;">
<span style="font-size: xx-small;"><i><b>"Aşkım koş koş kaptık yumurtaları!"</b></i></span></div>
<br style="background-color: white; font-family: Georgia, Utopia, 'Palatino Linotype', Palatino, serif; font-size: 16px; line-height: 22.4px;" />
<span style="background-color: white; font-family: Georgia, Utopia, 'Palatino Linotype', Palatino, serif; font-size: 16px; line-height: 22.4px;">"Çin’de, Harbin Polar Land ’de bulunan bir çift eşcinsel penguen, heteroseksüel bir çiftten yumurtalarını çaldı ve kuluçkaya yattı." diye bir </span><a href="http://t24.com.tr/haber/escinsel-penguenler-heteroseksuel-ciftin-yumurtalarini-caldi,309724" style="background-color: white; font-family: Georgia, Utopia, 'Palatino Linotype', Palatino, serif; font-size: 16px; line-height: 22.4px; text-decoration: none;" target="_blank"><b><span style="color: blue;">haber</span></b></a><span style="background-color: white; font-family: Georgia, Utopia, 'Palatino Linotype', Palatino, serif; font-size: 16px; line-height: 22.4px;"> duyduk. Bakıcıları, bu penguenleri diğerlerinden ayırdıktan sonra şöyle demiş: “Maalesef onları ayırmak zorunda kaldık. Ama bu bir ayrımcılık değil, kuluçka zamanında diğer çiftlerin rahatsız olmaması için bunu yaptık”.</span><br />
<br style="background-color: white; font-family: Georgia, Utopia, 'Palatino Linotype', Palatino, serif; font-size: 16px; line-height: 22.4px;" />
<span style="background-color: white; font-family: Georgia, Utopia, 'Palatino Linotype', Palatino, serif; font-size: 16px; line-height: 22.4px;">Şimdi öncelikle hangi penguenin eşcinsel hangisinin ise heteroseksüel olduğunu nereden bildiniz? Özellikle 200 yıldan beri insan türünün başına bela ettiğiniz bu sabit cinselliklere, arzulara, kimliklere doyamadınız da şimdi de sıra insan olmayan hayvanlara mı geldi yahu? "Arzu dediğin akışkan, bunun üzerinden kurulan kimlikler imkansız" diye diye dilimizde tüy bitti. Hadi heteroseksist düşünce biçiminizle penguenleri işaretlediniz diyelim, yahu bu ne sizde ayırdımcılık filan :) Bir çocuk illa "kutsal, heteroseksüel çekirdek aile"de mi büyüyecek? O yavru penguenin bakımını farklı farklı penguenler üstlenemez mi yani? Bu da işte bir başka insan hastalığı, adına da "ailecilik" deriz.</span><br />
<br style="background-color: white; font-family: Georgia, Utopia, 'Palatino Linotype', Palatino, serif; font-size: 16px; line-height: 22.4px;" />
<span style="background-color: white; font-family: Georgia, Utopia, 'Palatino Linotype', Palatino, serif; font-size: 16px; line-height: 22.4px;">Peki ya bu süper hassas adil aileciliğinizle bu iki pengueni ayırmak yoluyla cezalandırmanıza ne demeli?! Onları yaşam alanlarından ayırmanın, diğer penguenlerden tecrit etmenin onlar için ne demek olduğu konusunda hiçbir fikriniz var mı? Ah pardon tabi söz konusu heteroseksüel çiftleri korumaktı, ayrıca onlar "zaten hayvan" unutuvermişiz!</span><br />
<br style="background-color: white; font-family: Georgia, Utopia, 'Palatino Linotype', Palatino, serif; font-size: 16px; line-height: 22.4px;" />
<span style="background-color: white; font-family: Georgia, Utopia, 'Palatino Linotype', Palatino, serif; font-size: 16px; line-height: 22.4px;">Bir de çoğu kaynak haberi verirken penguenlerin "babalık duygusu"nu tatmak için yumurtayı "çaldıklarını" buyurdu. Dile bakın dile! Meseleyi nasıl da kriminalize ediyor. Zaten sürekli "tehlike" "vahşilik" "bilinmezlik" söylemleriyle anılan doğanın ve hayvanların "suçlu"ya dönüşüvermesi ne kolay değil mi? Ama öyle demeyin, n'apsınlar babalık duygusu işte! Aynı insanlar gibi hayvanların da içinden geliyor bu "babalık-annelik" hisleri değil mi?! Çarkını döndürmek için kendini insan-hayvan arasında duygudaşlık kurmaktan men eden eril karnist-türcü düzen, toplumsal rol ve pratikleri doğallaştırmak için nasıl da doğayı işe sürüyor, üstelik onu da (yanlış)temsil ederek. Bu haberde bütün bu katmanlar üst üste binmiş, bunları tartışalım dedik, bi el attık...</span><br />
<span style="background-color: white; font-family: Georgia, Utopia, 'Palatino Linotype', Palatino, serif; font-size: 16px; line-height: 22.4px;"><br /></span>
<span style="background-color: white; font-family: Georgia, Utopia, 'Palatino Linotype', Palatino, serif; font-size: 16px; line-height: 22.4px;"><i>demet & ezgi</i></span>veganfeministlerhttp://www.blogger.com/profile/05584002884973938731noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7885769767552592841.post-29027549621311770312015-03-30T04:57:00.001-07:002016-11-15T03:44:37.726-08:00KATIR KATLİAMINA KARŞI VEGAN FEMİNİST BİR POLİTİKAYA ÇAĞRI<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;">28 Aralık 2011
gecesi Roboski’de 34 kişi ve 59 katır Türk Hava Kuvvetleri tarafından
bombalanarak katledilmiş ve devlet, sanki meşru bir gerekçeymişçesine bu
kişilerin bir PKK birliği olduğunu ileri sürmüştü. Sonrasında ise bu 34 kişinin
Türkiye-Irak arasında kaçakçılık yaptıkları ortaya çıkmıştı. Buna rağmen,
kaçakçılığın bölgenin sosyo-ekonomik bir gerçeği olmasını göz ardı eden ve bunu
devlet tarafından öldürülmenin meşru bir gerekçesi olarak kabul eden faşizan
söylemler dillendirilebilmişti.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;">Olaydan 4 yıl
sonra, bu yıl 24 Mart günü ise Şırnak İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü'nün
59 katır için mahkemeden çıkardığı itlaf kararına dayanarak sekiz katır
askerler<b><i> </i></b>tarafından katledildi. Gerekçe ise katırların
kaçakçılıkta kullanılmaları yani devletlerin yapay olarak kurdukları sınırları
geçerek, onların kurallarına uymamalarıydı.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;">Olayın ardından katırların
katli üzerine farklı yaklaşımlardan çeşitli tepkiler oluştu. Biz bu yazıyı hem
çok fazla dolaşıma girerek egemen olan iki tür yaklaşımı eleştirmek hem de
kendi konumumuzu belirginleştirmek için kaleme alıyoruz.<a href="file:///C:/Users/Aadmin/Desktop/kat%C4%B1rlar3003.docx#_ftn1" name="_ftnref1" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span lang="TR" style="font-family: "calibri" , "sans-serif"; font-size: 11.0pt; line-height: 115%;">[1]</span></span><!--[endif]--></span></a>
Eleştirdiğimiz yaklaşımlardan ilki tartışmayı hayvansever, çevreci ve hayvan
hakları konusunda duyarlı kesimlerin olay hakkındaki sessizliklerini eleştirmek
üzerine kuran tepkiler oldu. Bu duruştakiler<a href="file:///C:/Users/Aadmin/Desktop/kat%C4%B1rlar3003.docx#_ftn2" name="_ftnref2" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span lang="TR" style="font-family: "calibri" , "sans-serif"; font-size: 11.0pt; line-height: 115%;">[2]</span></span><!--[endif]--></span></a>,
Türkiye’nin batısında özellikle kedi, köpek, at gibi hayvanlar söz konusu
olduğunda ciddi bir duyarlılık gösteren hayvan severleri, konu Kürt
bölgelerinde yaşanan bir hayvan katliamı olduğunda meseleyi fazlaca “siyasi”
görüp sessiz kalmayı tercih ettikleri biçiminde eleştirdiler. Katliama tepki
gösteren diğer kesim ise, tepkisinin odağına iktidar ilişkilerinin
çeşitliliğinden ve ilişkiselliğinden bağımsız bir insan-merkezcilik
eleştirisini koydu. Daha açık bir ifadeyle bu duruş<a href="file:///C:/Users/Aadmin/Desktop/kat%C4%B1rlar3003.docx#_ftn3" name="_ftnref3" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span lang="TR" style="font-family: "calibri" , "sans-serif"; font-size: 11.0pt; line-height: 115%;">[3]</span></span><!--[endif]--></span></a>,
katırların katledilmesinden onları yük hayvanı olarak kullanan ve sömüren
köylüleri sorumlu tuttu ve esas eleştirisini bu noktaya yöneltti. Bu duruş,
katliamı eleştiren herkesi öncelikle ve yalnızca kendi kişisel hayatlarında
süren hayvan sömürüsü biçimleriyle yüzleşmeye çağırdı.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;">Biz, bu iki duruşun da vegan feminist bir politika
açısından bazı sorunlar taşıdığını düşünüyoruz. Bu iki duruş, her ne kadar
birbirine zıt gibi görünse de, iktidar ilişkilerinin bir ağ biçiminde nasıl da
birbirleriyle ilişkili bir şekilde işlediğini görmeyerek ortak bir noktada
buluşuyorlar. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;">“Batılı
hayvanseverler”in sessizliğini eleştiren ilk görüş, sadece, tam da bizim
eleştirdiğimiz biçimde insan merkezciliğin sevgi nesnesi olarak dayattığı kedi,
köpek gibi hayvanlar üzerinden duyarlılık geliştiren kesimleri muhatap alarak,
hayvan sömürüsüne karşı bütün duruşları bu noktaya indirgiyor. Oysaki bizler,
insanların hayvanlarla ve yeryüzüyle ilişkilerindeki bütün sömürü biçimleriyle
mücadele eden ve bütün hayvanları kapsayan bir politik hattı savunuyoruz. Öte
yandan bu argüman, “Büyük Politika- tali politika” ayrımına dayanarak, kedi
köpek gibi sokakta yaşayan hayvanları dert etmeyi de politik bir tavır olarak
görmüyor. Yani örneğin Şırnak’ta öldürülen katırlar ile İstanbul’da sokakta
zehirlenen ya da barınak adlı ölüm kamplarına toplanan kedi ve köpekler
arasında politik olarak hiyerarşi kuruyor. Dolayısıyla bu duruş, hayvanların
çeşitli biçimlerde sömürülmelerinin insan merkezcilikle ilişkisini göz ardı
ediyor. Bu insan-merkezci konum, konu hakkındaki tartışmaların sunumunda bile
“katledildi” ya da “öldürüldü” ifadelerinin yerine “itlaf edildi” ifadesinin
kullanılmasında kendisini göstermekte. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;">Bu görüşün aksine,
ikinci görüş ise bu olayı, bütün diğer iktidar ilişkilerinden bağımsız bir
insan-merkezcilik eleştirisiyle ele alarak, devletin katliamdaki payını göz
ardı ediyor. Dolayısıyla bu yaklaşımdaki problem, hayvan sömürüsünün devlet
şiddetiyle, milliyetçilikle ve sömürgecilikle bağını kuramamasıdır. Oysaki olayın
yaşanılışı bile bize bu ilişkiyi gösteriyor. Tanıkların anlatısına göre<a href="file:///C:/Users/Aadmin/Desktop/kat%C4%B1rlar3003.docx#_ftn4" name="_ftnref4" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span lang="TR" style="font-family: "calibri" , "sans-serif"; font-size: 11.0pt; line-height: 115%;">[4]</span></span><!--[endif]--></span></a>
askerler katırları, köylülerin hemen yanı başındayken, üzerlerine ve korkutmak
için ayaklarının dibine rastgele ateş açarak, yani olayı erkek egemen bir av
sahnesine dönüştürerek öldürdüler. Bu av
sahnesinde devlet şiddetinin muhatabı olan Kürtlerle katırlar arasındaki sömürü
ilişkisinin ötesinde, devlet yaşamın
ve ölümün eşiğine karar veren bir üst egemen olarak ortaya çıkıyor. Yani burada
av katır olduğu kadar simgesel olarak insan haline de geliyor, bir başka
deyişle insan-merkezciliğin hangi insanı merkeze aldığını tartışmak gerekiyor. Bu
olay özelinde Kürtler ve aslında diğer ezilenler de devletin ve egemenlerin nezdinde,
hayvanlaştırılarak<a href="file:///C:/Users/Aadmin/Desktop/kat%C4%B1rlar3003.docx#_ftn5" name="_ftnref5" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span lang="TR" style="font-family: "calibri" , "sans-serif"; font-size: 11.0pt; line-height: 115%;">[5]</span></span><!--[endif]--></span></a> sömürülecek, korkutulacak ve öldürülebilecek <i>çıplak hayat</i>lar haline dönüşüyorlar. Tam
da bu yüzden bir fail olarak devleti gözden kaçırmak ve bu olayda devleti
sorumlu tutanları yalnızca “önce tabağına bak” diyerek eleştirmek, faşizmle
insan-merkezcilik arasındaki ilişkilerin ve insanlar üzerinde uygulanan şiddetinin hayvanları öldürürken de aynı yollarla işlediğinin üzerini örtmeye
neden oluyor. Dahası, bizim de sahiplendiğimiz “yemek politiktir” şiarı, tam da
bu biçimde kullanıldığında, hayatlarımızı ve edimlerimizi steril biçimde
bireyselleştirerek politik bağlamından kopuyor.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;">Biz, hem insan-merkezciliğe
hem de onunla temelden ilişkili olarak gördüğümüz erkek devletin şiddetine
karşı çıkmanın vegan feminist bir politika için kaçınılmaz olduğunu
düşünüyoruz. Ve diyoruz ki:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;">Köylüleri yoksullaştırarak,
onların temel bir geçim kaynağı aracı olarak katırları kullanmalarını
normalleştiren ve teşvik eden hayvan refahı yasa/yönetmeliklerini oluşturan
kimdir? </span><span style="font-family: georgia, "times new roman", serif;">Hayvanlara
yönelik çıkartılan bütün yasalar ve icraatlar, hayvanları insanlara tabi bir
varlık olarak varsayıyor ve böylece insan-hayvan hiyerarşisini pekiştiriyor. Peki
katledilen hayvanlar, devletin gözünde insan olarak görülmemesine ve
insanlardan aşağı bir varlık olarak görülmesine rağmen, nasıl onlara
insanmışçasına irade atfederek cezalandırılabildiler?</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;">Yok, eğer öldürülen
katırlar, devletin nezdinde “yasaya tabi bir yurttaş” olarak görülüyorlarsa,
idam cezasının yasak olmasına rağmen nasıl öldürülebildiler? Görüyoruz ki
devlet katırları hem insan-dışı varlıklar biçiminde
işaretleyerek hesap vermeksizin öldürebiliyor hem de onlara irade atfederek suç
isnat edip haklarında infaz kararı verebiliyor.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;">Bu şiddet ancak doğayı, hayvanları ve insanları katleden savaş koşullarında
mümkün olmaktadır. Bizler biliyoruz ki 34 yurttaşın ve 59
katırın bombalanmasını ve ardından sekiz katırın böyle bir av sahnesinde
öldürmesini mümkün kılan zemin, otuz beş yıldır ülkemizde yaşanan savaştır. Bizler
vegan feministler olarak kadınların, hayvanların ve diğer madun grupların
ezilmesinde, sömürülmesinde ve öldürülmesinde insan-merkezciliğin ve erkek
egemenliğinin yanı sıra, bunlardan beslenen milliyetçiliği ve faşizmi sorumlu
tutuyoruz. Bizler mücadelemizi, isyanımızı ve dayanışmamızı bütün bunlara karşı
örgütlüyoruz.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="TR" style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;">Vegan feminist
dayanışmayla<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><br /></span>
<br />
<div>
<!--[if !supportFootnotes]--><span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><br clear="all" /></span>
<br />
<hr align="left" size="1" width="33%" />
<br />
<!--[endif]-->
<br />
<div id="ftn1">
<div class="MsoFootnoteText">
<span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><a href="file:///C:/Users/Aadmin/Desktop/kat%C4%B1rlar3003.docx#_ftnref1" name="_ftn1" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span lang="TR"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span lang="TR" style="font-family: "calibri" , "sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%;">[1]</span></span><!--[endif]--></span></span></a><span lang="TR"> Eleştireceğimiz iki tür yaklaşımın dışında, elbette başka tepkiler de
oluştu. Bizim de imzacısı olduğumuz ortak bildiri için bkz: http://veganfeministler.blogspot.com.tr/2015/03/roboskideki-katr-katliam-hakknda-ortak.html<o:p></o:p></span></span></div>
</div>
<div id="ftn2">
<div class="MsoFootnoteText">
<span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><a href="file:///C:/Users/Aadmin/Desktop/kat%C4%B1rlar3003.docx#_ftnref2" name="_ftn2" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span lang="TR"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span lang="TR" style="font-family: "calibri" , "sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%;">[2]</span></span><!--[endif]--></span></span></a><span lang="TR"> Bu duruşun en çok dolaşıma giren örneklerinden birisi için bkz. http://www.radikal.com.tr/yazarlar/umit_kivanc/kurdun_katiri-1321478<o:p></o:p></span></span></div>
</div>
<div id="ftn3">
<div class="MsoFootnoteText">
<span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><a href="file:///C:/Users/Aadmin/Desktop/kat%C4%B1rlar3003.docx#_ftnref3" name="_ftn3" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span lang="TR"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span lang="TR" style="font-family: "calibri" , "sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%;">[3]</span></span><!--[endif]--></span></span></a><span lang="TR"> Bu duruşun belirgin bir örneğini “Askerler sınır ticareti yapan
köylüler yüzünden katırları katletti. Olan yine masumlara oldu” ifadelerini
kullanan şu haberde görebiliriz: http://vehaber.org/haber/6257/askerler-katirlari-katletti.html<o:p></o:p></span></span></div>
</div>
<div id="ftn4">
<div class="MsoFootnoteText">
<span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><a href="file:///C:/Users/Aadmin/Desktop/kat%C4%B1rlar3003.docx#_ftnref4" name="_ftn4" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span lang="TR"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span lang="TR" style="font-family: "calibri" , "sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%;">[4]</span></span><!--[endif]--></span></span></a><span lang="TR"> http://www.bianet.org/bianet/insan-haklari/163318-roboskililer-katirlarin-nasil-vuruldugunu-anlatti?bia_source=facebook&utm_source=dlvr.it&utm_medium=facebook<o:p></o:p></span></span></div>
</div>
<div id="ftn5">
<div class="MsoFootnoteText">
<a href="file:///C:/Users/Aadmin/Desktop/kat%C4%B1rlar3003.docx#_ftnref5" name="_ftn5" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span lang="TR" style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span lang="TR" style="font-family: "calibri" , "sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%;">[5]</span></span><!--[endif]--></span></span></a><span lang="TR"><span style="font-family: "georgia" , "times new roman" , serif;"> Burada bir insanın hayvanlaştırılması eleştirilmesini, insan-hayvan
ayrımındaki kesin sınırları olumlayarak ve hayvanlaşmanın kendisini olumsuz bir
şey olarak okuyarak ileri sürmüyoruz. Aksine tam da egemen paradigmanın bu
ayrıma dayanarak sömürü mekanizmalarını işlettiğini vurgulamak istiyoruz</span>.<o:p></o:p></span></div>
</div>
</div>
veganfeministlerhttp://www.blogger.com/profile/05584002884973938731noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7885769767552592841.post-19139654833313688272015-03-30T04:50:00.002-07:002015-03-30T04:53:31.252-07:00Roboskî'deki katır katliamı hakkında ortak bildirimiz ORTAK BİLDİRİ: Roboskî'de katliam devam ediyor!<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Roboto, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px;">
Bundan yaklaşık <b>3,5 yıl önce, 28 Aralık 2011</b> günü <b>Roboskî’de,</b> çoğu çocuk yaşta olan <b>34 insanla</b> birlikte, savaş uçaklarının yaptığı bombardımanda <b>59 katır</b> da katledilmişti. Bu katliam karşısında, tüm dünya ayağa kalkmışken insanlarla birlikte hayatını kaybeden katırlar, ne konuyla ilgili haberlerde, ne de -birkaç hayvan özgürlükçüsü oluşum dışında- hayvan hakları savunucuları tarafından anıldı. <b>Roboskî katliamının</b> üzerinden tam <b>1186 gün</b> geçmesine rağmen, katliam emrini verenler ve bu katliamı yapanlar hakkında kayda değer hiçbir şey yapılmazken, Roboskî’de devlet eliyle yeni bir katliam daha gerçekleştiriliyor.</div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Roboto, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; clear: both; color: #555555; font-family: Roboto, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgxDNYQD9Hwdyf11h5e4XLe4xw5lVAvhyphenhyphenBw8lIjbhqSnAWRsc5o5HA-oCszN4M9m7gS83fdV1hSdbyXts-kMmgjpEQvHqj9Xomny-6t_r8GrTdErDCCxLWYE0xUMfcVgZvbxU3oO00HZ4ba/s1600/1.jpg" style="color: #1155cc; margin-left: 1em; margin-right: 1em; outline: none; text-decoration: none;" target="_blank"><img border="0" class="CToWUd" height="305" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/proxy/AVvXsEjGVtAQIH8ENo0aDVrnw6sO5j6ohOOEskgZMlDBgiOofN3VrrEFJbnZOTKdoo4Og939V-wUlUk3uLDvPuB7YlRAIqPJ2A2KTjlBew8TjWf3F1etEX0XcvwsjQ1Rrz0y-y0lxUOC-KiNCgaFp665khbOhvbNQKAgs-7yAq6mJiyijDMg0rkvXcRD4If_6kNtSsef2BOMSV2chXXCJyICpV-n-NvyRdI5e8dOgwFS4ARE5LSJn3GLeGsZ0b5K0HBGzQiAtfFP6rCksNkfcQz9rq6VvWl1LvBEiriyBexHuqEXheCLkNxK4Rvr44uglMUCaI9kdlTdzDGHI11fnanAKMSwHckxy1-SNbXlMJHpVMzeY2o8UbNdzJfnu36D4d_PDvWjGx8-=s0-d-e1-ft" style="background: transparent; border: none; max-width: 100%; padding: 0px;" width="400" /></a></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Roboto, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Roboto, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px;">
Bir hafta önce Roboskî’de <b>78 katır hakkında itlaf kararı</b> verildiğini duyar duymaz, bu karar her ne kadar hukukî zemine oturtulmuş olsa da haklar bağlamında hiçbir gerekçesi olmayan bu katliam kararına karşı çıktık, itlaf kararının geri çekilmesi için seferber olduk. Bu infaz kararının üzerinden birkaç gün dahi geçmeden, basın aracılığıyla ve doğrudan görüşmeler yoluyla bölgedeki idarî amirlere aktarılan kamuoyu tepkisine rağmen, <b>24 Mart 2015</b>’de sınırı geçmek üzere olan ve <b>insan faydası için köleleştirilmiş 8 katır, Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK)</b> askerleri tarafından vurularak katledildi. Bu katliamdan tam yirmi gün önce de <b>Taşdelen Köyü’nde 4 katırın</b> askerlerce vurularak katledildiğini biliyoruz.</div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Roboto, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Roboto, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px;">
Bölge halklarıyla birlikte hayvanlar da savaş, soykırım ve katliam politikalarından nasibini almaktadır. <b>On yıllarca sınır bölgelerindeki mayınları temizlemeye sürülerek katledilen hayvanlar, “barış” günlerinde de sınır ticaretinde kullanılarak sömürülmektedir.</b></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Roboto, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Roboto, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px;">
<b>Savaşın ismi anılmayan kurbanları; hayvanlar ve doğa...</b></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Roboto, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Roboto, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px;">
Kana bulanmış bir coğrafyada, tahakküm ilişkilerinin en altında kalan, <b>yaşam hakkı yük ve mal taşıma işleviyle sınırlandırılmış bu hayvanlar, bölgede on yıllardır devam eden savaşın isimsiz kurbanlarıdır.</b> Bombalanan dağlarda ve köylerde binlerce insanla birlikte, sayısını dahi bilmediğimiz <b>yabanî-evcil hayvan ve ekolojik bir toplumsal dönüşüm</b> ile barışın yegane unsuru olacak doğa da katledilmektedir.</div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Roboto, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px;">
</div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Roboto, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px;">
<b>Bu nedenle, barışın ve adaletin öncelikli hedef olduğu her türlü siyaset; katliamın, sömürünün ve tahakkümün bu isimsiz kurbanlarına da yer açmak, onların yaşam hakkını savunmak zorunda ve onları sömürmekten de vazgeçmelidir. Toplumsal şiddete, savaşa, devlet terörüne karşı örgütlenen siyasetleri, tür-ırk-etnik kimlik ayrımı yapmadan muhalefet örgütlemeye; toplumsal dönüşüm tahayyüllerinde <u>hayvanlara yalnızca mülkiyet ilişkileri bağlamında ve ekonomik değerleri üzerinden değil, müzakereye tâbi olmayan yaşam haklarıyla birlikte yer açmaya çağırıyoruz. Tahakküm ilişkilerine karşı bütünlüklü bir muhalefet perspektifini benimsemeyen, hayvanları canlı olma vasıfları ile değil; gözden çıkarılabilir, yaşamı ikincil, ölümü “zaiyat", mal olarak tanımlayan yaklaşım, görüş ve haberleri kınıyoruz.</u></b></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Roboto, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; clear: both; color: #555555; font-family: Roboto, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgS-Ixt_v3rs4vF5Q5fOJ2LSMIdwFUaWwqM-hPCPFNxrgPQ5YyGehfXZnWyM27-MB9o4n6ilYGtl8c2QPVJeBmqL4w7JweQ4okm-MZ6s9hSPc_NkhJ-L-BkxKt5CNeXtqjeC_J4jvhO6aMD/s1600/unnamed.jpg" style="color: #1155cc; margin-left: 1em; margin-right: 1em; outline: none; text-decoration: none;" target="_blank"><img border="0" class="CToWUd" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/proxy/AVvXsEgP73kUYG3DYhqsOUsNiggjoZ2UQuPAL0AokDWrtuK_RP_v1Xh0mcwjBuRxbLVZ89s9Gr9UffIBw9cmoGYkhpnTShmaFn2r70aB5h0G42x87HKuvkpwQ6s6brERJdnQr6UWaIMVvSbosJ69kjKI_oEsNor00tEHprt08wNZ89gueTpyu2fGPjUBnNoisPcvrx_R3CH8p_8b10N1nhUkb5-DdcZTEt5_zn2XLU570FDna_165VRBD9lyTolYEadhIdcaV5XjSd0PUKX24f9Kcj7JnEjSRLp0yLSh-7Kx_UqxjSuiDWwiUvS0eBsMBrkU2Q0CPniuOtj__4LaZcCcz4xn5sv9thuRvvg9efJWECzXcTxkXVXvvgx8WCpiQW_kCexfnTtoBJ6noG0u=s0-d-e1-ft" style="background: transparent; border: none; max-width: 100%; padding: 0px;" width="400" /></a></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Roboto, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Roboto, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px;">
<b>"Kaçakçılık" bahanesiyle katledilen canlar...</b></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Roboto, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Roboto, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px;">
Türkiye, hem insanlar hem de hayvanlar için can güvenliğinin ortadan kalktığı bir coğrafya haline getirilmiştir. Son derece keyfî uygulamalara <b>hukukî </b>dayanak sunan yasal düzenlemelerle, resmî otoritelere, güvenlik güçlerine verilen sonsuz yetki, Türkiye’yi tam anlamıyla katliam diyarı hâline getirmiştir. <b>“Kaçakçılık”</b> <wbr></wbr>bahane gösterilerek insanların, hayvanların başına bombalar yağdırılmakta, <b>düşman hukukuyla</b> hız verilen bu uygulamaların adına <b>“iç güvenlik”</b> tedbiri denmektedir. Şiddetin bizzat devlet eliyle tırmandırıldığı, katliamların giderek daha yasal, kılıfına uygun hale getirildiği, türlü zorbalığın uygulandığı <b>Türkiye’de, ölümlerin gündelikleşmesinden, kamuoyunda da katledilenler arasında tür, etnik kimlik, ırk, sınıf ayrımcılığına dayanan hiyerarşik bir değer sıralaması yapılmasından endişe duyduğumuzu ifade ediyoruz.</b> </div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Roboto, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px;">
Roboskî’de askerin katlettiği <b>8 katır, </b>Türkiye’de yaşama, umuda, barış ve adaletin katledilmesi demektir. Üzerlerine açılan ateş sonucunda yaralanan onlarca katır için, mevzuat nezdinde “güçten düşmüş” olarak tanımlanan hayvanlara bakmakla yükümlü olmasına rağmen ısrarla harekete geçmeyen devlet de bu vurdumduymazlığı ile asıl niyetini ortaya koymaktadır. Çok ciddi bir hayvan hakları ihlâli olan ve yaşama karşı işlenen bu katliam karşısında, devletin tüm kurumları ve birçok hayvan hakları kuruluşu da sessiz kalarak Roboskî'de hayvanlara yaşatılanları görmezden gelmeyi seçmiştir.</div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Roboto, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Roboto, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjLOVS1ta6Es46a8s4d8hSna4lb7VieWCugQYWwyTevRmHGRq0ng_pqRJeCTFsl51Vvf73d49A86HrCUABt3nmodNo9ZhXf3qc6mnNPZeM57xthpuN5ars-xufHWITQoNUpdUte1NXbx7Mg/s1600/11129_821819197873215_6264150525305534959_n.jpg" style="color: #1155cc; margin-left: 1em; margin-right: 1em; outline: none; text-decoration: none;" target="_blank"><img border="0" class="CToWUd" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/proxy/AVvXsEjz8cgUo6vXpNa80NvBm3Yj50DE60qXqAiBoL0WZBoMotaZYbp3j7JSMnEVXP1EXBU2tl50fgY8-kX1Hmfb9Ee032CH9gFwrUocuzBBXfNQ2e7kr_f_jhv-0pf1Y4pckIxkWYDcIULN9X9uqHNa6ELwCARTfyKZcWgggKUmN7TaaGgKSJ6dvGxqNnI24eweK24fh9lJd-OrzKeuAIHFslgO0XEFjYQkn-ABO9oTPJxA7e7lZ3cMeUD7qykjbYg59ey_c-dGb0ccryxSPVrhjDjWy4p2egKhX5lWWbXSx0w7TyHZPF-zsSVXRiDKnAGdj_eQPiUnK6Oajati1dkw3CgJRz2n1wG5XEjPFww19t3meZpyG-R52_sojl0fDAazPoy07dV0k77sUPtnXXLH908Kux9jtNNyLIcNoPzWRhG0Nl8xDDL8zrPqU5WtciyF=s0-d-e1-ft" style="background: transparent; border: none; max-width: 100%; padding: 0px;" width="300" /></a></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Roboto, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Roboto, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px;">
<b>Canlıların üzerine hiç düşünülmeden bomba yağdırılmasını, kurşun sıkılmasını sağlayan yasaların varlığı, tüm bu yapılanların meşru ve doğru olduğunu göstermez. </b>Yirminci yüzyılın soykırımları, katliamın yasal ve hatta neredeyse gözler önünde yapıldığının en çarpıcı örneklerini oluşturmaktadır. Gerek coğrafî gerekse sosyo-ekonomik koşullar nedeniyle Kürdistan’da, sınır ticaretinden başka hiçbir geçim kaynağı olmayan, devletin resmî politikası haline gelmiş işsizlikle, sefaletle ve savaşla, baskı altında tutulan bölge halklarından, örgütlülüklerinin, devlet terörüne karşı duruşlarının ve barış taleplerinin intikamı alınmaktadır. Devletin, şiddetin bir gün bile durmasına izin vermediği coğrafyada, toplumsal barışı talep eden bölge halklarının canına devlet tarafından kastedilmekte, katledilen insanlara "kan parası" gibi bedeller biçilmekte, katliamların sorumluları ödüllendirilerek halklar adeta çıldırtılmaktadır.</div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Roboto, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Roboto, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px;">
Tüm bu katliamlar yetmezmiş gibi, Roboskî katliamının aydınlatılması için hak mücadelesi veren aktivistler, katliamda akrabalarını, yakınlarını kaybeden aileler, adlî soruşturmalarla, keyfî gözaltılarla sindirilmek istenmektedir. Büyük acılara sebep olan katliamdan beri, Roboskî asker ablukası altında tutulmakta, gündelik yaşam sekteye uğratılmaktadır.</div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Roboto, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Roboto, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjLeXrmITZP8vcndrH2y7yFLsNyPwJVkRX_Ye-5krztGZYZ_b33pIYtOJbe5UwPWEnCgcNv3xy05Qp-b2u2V761RuFWzEW4CDy6dK2Q6dCjaw_3EMa9bC-Rlu431DW6PVbyGgbnLTh-OwpY/s1600/11037474_1562710707338029_9164814950344463132_n.jpg" style="color: #1155cc; margin-left: 1em; margin-right: 1em; outline: none; text-decoration: none;" target="_blank"><img border="0" class="CToWUd" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/proxy/AVvXsEjVJ0br2ysQSvQuSpB6RdZAylZwTK5QrRuoNg6_nNImgF1O4rcsOkQC7gMuaQJoF5hE7Pm3k2nsxgiIhX95W3znrkDVtft5-HWj5m1DnB0zk9B2vwcK5HmrMdhNqcg2jmwHzlGIKjq6ZFXJbOk4LxwPiwFpDQZSKe0-zSVbB3YiPWTyg0wuMWTwQAgPyiNlLwZD77dC5kUiW59LifOQbOcyvMVJa52FvOQRTJQXIr_1yYuSfGWynrOBVaKAiXrwnoaFLNnraZiX01N8tF75HMdpD7C9VQ-ttNgiaGd9T00xxOpTcjviWvVABXmDjrq8yLb6N8WkoLtyQUT7HTkIq-24Ghf36Y1sdL5cPmDDlbpQMWaUw0kTlhfG9S0k4V7XznGUqP7ZBiiiQQX0m6pgZdqBY-qGsqQYaJoBW7fofjoYkNORzybkEsNXlRWoEQpmt27RfQ=s0-d-e1-ft" style="background: transparent; border: none; max-width: 100%; padding: 0px;" width="300" /></a></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Roboto, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Roboto, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px;">
<b>Katliamları unutmadık, unutmayacağız</b></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Roboto, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Roboto, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px;">
Devletin ana akım medya başta olmak üzere tüm propaganda araçlarıyla hafızasızlaştırdığı, iktidarın kendi suretinde yarattığı bu katliamları, kanıksamış toplum imgesinin aksine, bizler unutmuyoruz. <b>Roboskî katliamını, dönemin İçişleri Bakanı’nca “hata” olarak tanımlanan ve altı aylık Solin bebeğin pek çok kardeşi, komşusuyla birlikte öldürüldüğü Ranya katliamını; Türkiye’nin sebep olduğu diğer katliamları</b> da unutmadık, unutmayacağız. İnsanlara, hayvanlara bomba yağdırılırken operasyonları yönetenler hâlâ görev başında, yetki sahibi ve iktidarda olduğu sürece barış ve adaletin mümkün olmadığını biliyoruz.</div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Roboto, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Roboto, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px;">
Canlılara bomba yağdıran, kurşun sıkan, cenazelere dahi saldıran, demokratikleşme hamleleri adı altında kamuoyu gündemini meşgul ederken her türlü hukuksuzluğu meşru kılan, kan üzerinden siyaset yapan iktidar düzenine karşı, Roboskîli katırların ve insanların yanında olduğumuzu bir kez daha belirtiyoruz. <b>Orada hiç olmamaları ve özgürce, var oluştan gelen hakları ile yaşamaları gerekirken, sınır ticaretinde, silahların, bombaların, mayınların gölgesinde insanlarca sömürülen katırların katledilmesinde devleti, AKP hükûmetini ve TSK'yi sorumlu tuttuğumuzu belirtmek istiyoruz.</b></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Roboto, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Roboto, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px;">
Adaletin, barışın, eşitliğin, özgürlüğün yeşermediği yerde, iç güvenlik, terörle mücadele, sınır yönetimi adı verilen faşizan uygulamalar yasallaşırken kanunun dışına itilen <b>halkların, hayvanların, ormanın, en masum ve savunmasızların kanının durmayacağını</b> bir kez daha hatırlatıyoruz.</div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Roboto, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Roboto, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEigDUuK7FUdec0ojQCQfTTudGQPTothQHUgISvzZ2wy4aIoaWB1ai80bsTX_ckwzUx64gvPT52mpjPf2JTYfh7L6Bm3kWB0LqXcKv5euJMaqmanLxdm7BeJXimxAiBPPoEA83FgxZxXFRLl/s1600/11082615_1562710724004694_5495255087653806842_n.jpg" style="color: #1155cc; margin-left: 1em; margin-right: 1em; outline: none; text-decoration: none;" target="_blank"><img border="0" class="CToWUd" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/proxy/AVvXsEiw06bfrjJt85terarcBDMxEuawDY3oljcfyhRIXbhukd0sYdNgfvQaV8m3YzGb_YA3DKLBp-rWAkYiHySY6SIKHqnHR8U8RuKGh5zIZZ8YtJuPEWFEyn85AjPqN-toUN7Uke78qL5O5SXMwEfabZqgOj6XTtbaLuweG6AEtvpdBx93dtpfQyqe8HqJpqf0B4UMypIa8btLI6eqsaayyyAh-8Tdk9aiSINvY7e6gxERWynnVSNNxC6QvETql_MZIsGkCCzsObAMHqgfwO-T5nz8up_xS34A_FhIu9dX2r_C-nOHs0WQBf8bOi3TEYFOJIHmOxw_xxO0pgkLfXzSZ-tdAwgobUkvce3jBLoCdqfqLxO35vYPS0_6pxBHisl_Rl4xTU8-C_RUhPVEz2WSc4bo0KGmewws9rJJgHAiRLTU-R0gGBDtThKD2hCPvZP6XdMPAg=s0-d-e1-ft" style="background: transparent; border: none; max-width: 100%; padding: 0px;" width="400" /></a></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Roboto, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Roboto, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px;">
<b>İnsan-hayvan demeden yaşama karşı suç işleyen, halklar arasında nefreti körükleyen devlet politikalarına, katliamlara karşı hak ve özgürlüklere duyarlı tüm kesimleri dayanışmayı büyütmeye; katliamları, sınırları değil, tür-ırk-etnik ve dinî kimlik ayrımı yapmadan yaşamı savunmaya çağırıyoruz.</b></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Roboto, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px;">
<b style="background-color: #f7f0e9; color: black; font-family: Puritan; line-height: normal;"><u><br /></u></b></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Roboto, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px;">
<b style="background-color: #f7f0e9; color: black; font-family: Puritan; line-height: normal;"><u>İMZACILAR*:</u></b><br />
<br style="background-color: #f7f0e9; color: black; font-family: Puritan; line-height: normal;" />
<span style="background-color: #f7f0e9; color: black; font-family: Puritan; line-height: normal;">Bağzı Üniversiteliler</span><br />
<span style="background-color: #f7f0e9; color: black; font-family: Puritan; line-height: normal;">Boğaziçi Üniversitesi Hayvan Hakları Topluluğu</span><br />
<span style="background-color: #f7f0e9; color: black; font-family: Puritan; line-height: normal;">Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği (CİSST)</span><br />
<span style="background-color: #f7f0e9; color: black; font-family: Puritan; line-height: normal;">Derin Ekoloji Derneği</span><br />
<span style="background-color: #f7f0e9; color: black; font-family: Puritan; line-height: normal;">Dört Ayaklı Şehir</span><br />
<span style="background-color: #f7f0e9; color: black; font-family: Puritan; line-height: normal;">Dünya Yalnız Bizim Değil Platformu (DYBD)</span><br />
<span style="background-color: #f7f0e9; color: black; font-family: Puritan; line-height: normal;">Engelli Hayvanları Koruma ve Hayvan Hakları Derneği</span><br />
<span style="background-color: #f7f0e9; color: black; font-family: Puritan; line-height: normal;">"Faytona Binme Atlar Ölüyor" Platformu</span><br />
<span style="background-color: #f7f0e9; color: black; font-family: Puritan; line-height: normal;">Halkların Köprüsü Derneği</span><br />
<span style="background-color: #f7f0e9; color: black; font-family: Puritan; line-height: normal;">Kocaeli Vegan&Vejetaryen Hareket</span><br />
<span style="background-color: #f7f0e9; color: black; font-family: Puritan; line-height: normal;">Mürekkep Haber</span><br />
<span style="background-color: #f7f0e9; color: black; font-family: Puritan; line-height: normal;">Ortak Hafıza Girişimi</span><br />
<span style="background-color: #f7f0e9; color: black; font-family: Puritan; line-height: normal;">Pangea Ekoloji</span><br />
<span style="background-color: #f7f0e9; color: black; font-family: Puritan; line-height: normal;">Patika Kitap Yayınevi</span><br />
<span style="background-color: #f7f0e9; color: black; font-family: Puritan; line-height: normal;">Sesonline.net İnternet Gazetesi</span><br />
<span style="background-color: #f7f0e9; color: black; font-family: Puritan; line-height: normal;">Vegan Feministler</span><br />
<span style="background-color: #f7f0e9; color: black; font-family: Puritan; line-height: normal;">Yeryüzüne Özgürlük Derneği</span><br />
<span style="background-color: #f7f0e9; color: black; font-family: Puritan; line-height: normal;">Yunuslara Özgürlük Platformu</span><br />
<br style="background-color: #f7f0e9; color: black; font-family: Puritan; line-height: normal;" />
<i style="background-color: #f7f0e9; color: black; font-family: Puritan; line-height: normal;">* Metin imzaya açıktır. İmza vermek isteyen kuruluş ve oluşumlar derinekoloji@gmail.com, dortayaklisehir@gmail.com ya da yeryuzuneozgurluk@gmail.com adresine yazabilirler.</i></div>
<div>
<b><br /></b></div>
<!-- Blogger automated replacement: "https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjLOVS1ta6Es46a8s4d8hSna4lb7VieWCugQYWwyTevRmHGRq0ng_pqRJeCTFsl51Vvf73d49A86HrCUABt3nmodNo9ZhXf3qc6mnNPZeM57xthpuN5ars-xufHWITQoNUpdUte1NXbx7Mg/s1600/11129_821819197873215_6264150525305534959_n.jpg" with "https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjLOVS1ta6Es46a8s4d8hSna4lb7VieWCugQYWwyTevRmHGRq0ng_pqRJeCTFsl51Vvf73d49A86HrCUABt3nmodNo9ZhXf3qc6mnNPZeM57xthpuN5ars-xufHWITQoNUpdUte1NXbx7Mg/s1600/11129_821819197873215_6264150525305534959_n.jpg" --><!-- Blogger automated replacement: "https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgxDNYQD9Hwdyf11h5e4XLe4xw5lVAvhyphenhyphenBw8lIjbhqSnAWRsc5o5HA-oCszN4M9m7gS83fdV1hSdbyXts-kMmgjpEQvHqj9Xomny-6t_r8GrTdErDCCxLWYE0xUMfcVgZvbxU3oO00HZ4ba/s1600/1.jpg" with "https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgxDNYQD9Hwdyf11h5e4XLe4xw5lVAvhyphenhyphenBw8lIjbhqSnAWRsc5o5HA-oCszN4M9m7gS83fdV1hSdbyXts-kMmgjpEQvHqj9Xomny-6t_r8GrTdErDCCxLWYE0xUMfcVgZvbxU3oO00HZ4ba/s1600/1.jpg" --><!-- Blogger automated replacement: "https://images-blogger-opensocial.googleusercontent.com/gadgets/proxy?url=http%3A%2F%2F4.bp.blogspot.com%2F-XO7bWCu8-RA%2FVRM1EZ5TW9I%2FAAAAAAAAFfQ%2F982JOUw99CM%2Fs1600%2F11037474_1562710707338029_9164814950344463132_n.jpg&container=blogger&gadget=a&rewriteMime=image%2F*" with "https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjLeXrmITZP8vcndrH2y7yFLsNyPwJVkRX_Ye-5krztGZYZ_b33pIYtOJbe5UwPWEnCgcNv3xy05Qp-b2u2V761RuFWzEW4CDy6dK2Q6dCjaw_3EMa9bC-Rlu431DW6PVbyGgbnLTh-OwpY/s1600/11037474_1562710707338029_9164814950344463132_n.jpg" --><!-- Blogger automated replacement: "https://images-blogger-opensocial.googleusercontent.com/gadgets/proxy?url=http%3A%2F%2F4.bp.blogspot.com%2F-6Dkgw2NKVC8%2FVRM1MX1ARQI%2FAAAAAAAAFfY%2F8NTTrC76ykg%2Fs1600%2F11082615_1562710724004694_5495255087653806842_n.jpg&container=blogger&gadget=a&rewriteMime=image%2F*" with "https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEigDUuK7FUdec0ojQCQfTTudGQPTothQHUgISvzZ2wy4aIoaWB1ai80bsTX_ckwzUx64gvPT52mpjPf2JTYfh7L6Bm3kWB0LqXcKv5euJMaqmanLxdm7BeJXimxAiBPPoEA83FgxZxXFRLl/s1600/11082615_1562710724004694_5495255087653806842_n.jpg" --><!-- Blogger automated replacement: "https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjLeXrmITZP8vcndrH2y7yFLsNyPwJVkRX_Ye-5krztGZYZ_b33pIYtOJbe5UwPWEnCgcNv3xy05Qp-b2u2V761RuFWzEW4CDy6dK2Q6dCjaw_3EMa9bC-Rlu431DW6PVbyGgbnLTh-OwpY/s1600/11037474_1562710707338029_9164814950344463132_n.jpg" with "https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjLeXrmITZP8vcndrH2y7yFLsNyPwJVkRX_Ye-5krztGZYZ_b33pIYtOJbe5UwPWEnCgcNv3xy05Qp-b2u2V761RuFWzEW4CDy6dK2Q6dCjaw_3EMa9bC-Rlu431DW6PVbyGgbnLTh-OwpY/s1600/11037474_1562710707338029_9164814950344463132_n.jpg" --><!-- Blogger automated replacement: "https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgS-Ixt_v3rs4vF5Q5fOJ2LSMIdwFUaWwqM-hPCPFNxrgPQ5YyGehfXZnWyM27-MB9o4n6ilYGtl8c2QPVJeBmqL4w7JweQ4okm-MZ6s9hSPc_NkhJ-L-BkxKt5CNeXtqjeC_J4jvhO6aMD/s1600/unnamed.jpg" with "https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgS-Ixt_v3rs4vF5Q5fOJ2LSMIdwFUaWwqM-hPCPFNxrgPQ5YyGehfXZnWyM27-MB9o4n6ilYGtl8c2QPVJeBmqL4w7JweQ4okm-MZ6s9hSPc_NkhJ-L-BkxKt5CNeXtqjeC_J4jvhO6aMD/s1600/unnamed.jpg" --><!-- Blogger automated replacement: "https://images-blogger-opensocial.googleusercontent.com/gadgets/proxy?url=http%3A%2F%2F4.bp.blogspot.com%2F-9xIahqyturo%2FVRUq23M0PSI%2FAAAAAAAAFf0%2FhxiFj4G0CLo%2Fs1600%2Funnamed.jpg&container=blogger&gadget=a&rewriteMime=image%2F*" with "https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgS-Ixt_v3rs4vF5Q5fOJ2LSMIdwFUaWwqM-hPCPFNxrgPQ5YyGehfXZnWyM27-MB9o4n6ilYGtl8c2QPVJeBmqL4w7JweQ4okm-MZ6s9hSPc_NkhJ-L-BkxKt5CNeXtqjeC_J4jvhO6aMD/s1600/unnamed.jpg" --><!-- Blogger automated replacement: "https://images-blogger-opensocial.googleusercontent.com/gadgets/proxy?url=http%3A%2F%2F4.bp.blogspot.com%2F-YFCGju3w8WM%2FVRM07yk1QmI%2FAAAAAAAAFfI%2Fp44j5caux5M%2Fs1600%2F11129_821819197873215_6264150525305534959_n.jpg&container=blogger&gadget=a&rewriteMime=image%2F*" with "https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjLOVS1ta6Es46a8s4d8hSna4lb7VieWCugQYWwyTevRmHGRq0ng_pqRJeCTFsl51Vvf73d49A86HrCUABt3nmodNo9ZhXf3qc6mnNPZeM57xthpuN5ars-xufHWITQoNUpdUte1NXbx7Mg/s1600/11129_821819197873215_6264150525305534959_n.jpg" --><!-- Blogger automated replacement: "https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEigDUuK7FUdec0ojQCQfTTudGQPTothQHUgISvzZ2wy4aIoaWB1ai80bsTX_ckwzUx64gvPT52mpjPf2JTYfh7L6Bm3kWB0LqXcKv5euJMaqmanLxdm7BeJXimxAiBPPoEA83FgxZxXFRLl/s1600/11082615_1562710724004694_5495255087653806842_n.jpg" with "https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEigDUuK7FUdec0ojQCQfTTudGQPTothQHUgISvzZ2wy4aIoaWB1ai80bsTX_ckwzUx64gvPT52mpjPf2JTYfh7L6Bm3kWB0LqXcKv5euJMaqmanLxdm7BeJXimxAiBPPoEA83FgxZxXFRLl/s1600/11082615_1562710724004694_5495255087653806842_n.jpg" --><!-- Blogger automated replacement: "https://images-blogger-opensocial.googleusercontent.com/gadgets/proxy?url=http%3A%2F%2F2.bp.blogspot.com%2F--vzZcx0G8tk%2FVRUtB6AHapI%2FAAAAAAAAFgA%2FwDJmvs_eHzs%2Fs1600%2F1.jpg&container=blogger&gadget=a&rewriteMime=image%2F*" with "https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgxDNYQD9Hwdyf11h5e4XLe4xw5lVAvhyphenhyphenBw8lIjbhqSnAWRsc5o5HA-oCszN4M9m7gS83fdV1hSdbyXts-kMmgjpEQvHqj9Xomny-6t_r8GrTdErDCCxLWYE0xUMfcVgZvbxU3oO00HZ4ba/s1600/1.jpg" -->veganfeministlerhttp://www.blogger.com/profile/05584002884973938731noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7885769767552592841.post-31872446261860430862014-08-04T07:27:00.001-07:002014-08-16T09:57:52.975-07:00I. VEGAN FEMİNİST KAMP SONUÇ BİLDİRGESİ<div class="MsoListParagraph" style="margin-bottom: 10.0pt; margin-left: 4.0cm; margin-right: -14.2pt; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -14.15pt;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b><span lang="TR" style="font-size: 12pt; line-height: 115%;">I.<span style="font-size: 7pt; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span></b><!--[endif]--><b><span lang="TR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">VEGAN
FEMİNİST KAMP SONUÇ BİLDİRGESİ<o:p></o:p></span></b></span></div>
<div align="center" class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 10.0pt; margin-left: 0cm; margin-right: -14.2pt; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; text-align: center;">
<b><span lang="TR" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Muğla/Akyaka<o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 10.0pt; margin-left: 0cm; margin-right: -14.2pt; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; text-align: center;">
<b><span lang="TR" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">11-13
Temmuz 2014</span></b><br />
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="line-height: 18.399999618530273px;"><b><br /></b></span></span><b><span lang="TR" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"></span></b>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<b><span lang="TR" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj4EiPt3UM18NeGr8l4aaA3jsga4Yb1I8aYhjM-3sP7N3prJ1P1HCSkH7czrGUyQF_TvhdaUszcNnf-vtQ4dpFfFjM-cFN1s7MfoWu2Qli7pBifqNdrP_RvplfTrKGVXNx1fKJNF8XqjvZf/s1600/vfffff.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj4EiPt3UM18NeGr8l4aaA3jsga4Yb1I8aYhjM-3sP7N3prJ1P1HCSkH7czrGUyQF_TvhdaUszcNnf-vtQ4dpFfFjM-cFN1s7MfoWu2Qli7pBifqNdrP_RvplfTrKGVXNx1fKJNF8XqjvZf/s1600/vfffff.jpg" height="213" width="320" /></a></span></b></div>
<b><span lang="TR" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 10.0pt; margin-left: 0cm; margin-right: -14.2pt; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 10.0pt; margin-left: 0cm; margin-right: -14.2pt; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><span lang="TR" style="line-height: 115%;">11-13 Temmuz 2014 tarihleri arasında
Muğla/Akyaka’da vegan feminist kampımızın ilkini gerçekleştirdik. Kampa Mersin,
İstanbul, Düzce, İzmit, Eskişehir, Bursa, Ankara ve Muğla’dan olmak üzere
toplam 24 kişi katıldı.</span><span lang="TR" style="line-height: 115%;">Kampta ilk gün, alternatif tarımı, kentte
vegan yaşamayı, endüstriyel tüketim, beslenme, giyinme gibi gündelik
pratiklerimizi konuştuğumuz “veganlık ve gündelik yaşam”; doğurma, üreme, bir performans olarak annelik,
evimizdeki hayvanlarla ilişkilerimiz, ikili cinsiyet kategorilerini konuştuğumuz
“veganlık ve annelik” atölyelerini gerçekleştirdik. İkinci gün farklı cinsel
kimlik ve yönelim deneyimlerimizi, çok aşklılık, tek eşlilik, çok eşlilik,
vejeseksüellik hallerimizi ve aile kurumunu konuştuğumuz “cinsellik- cinsiyet
atölyesi”; savaş, çocuklar, et yemek, askerlik ve güç ilişkisi, kadınların ve
hayvanların savaşta farklı konumlanışları, birbirine düşman edilen kadınlar,
savaşın tabağımızdan komşumuza ve bombalara uzanan yeni hali gibi konuları
konuştuğumuz “veganlık ve militarizm” atölyelerini gerçekleştirdik. İkinci gün
ayrıca “Voltrans” belgeselini izledik ve ardından aramızda yer alan belgeselin
yönetmeni ve yapımcıları olan sevgili Özge ve İlksen’in de katılımıyla tartışma
gerçekleştirdik. Üçüncü gün </span><span lang="TR" style="line-height: 115%;">veganlarla, feministlerle ve vegan- feminist olmayanlarla ilişkiler,
dil- küfürler, ekoloji, anarşizm, sosyalizm, kapitalizm, hayvan özgürlüğü,
veganizm tartışmaları ve diğer hareketlerle ilişkiler gibi konuları tartışmak
üzere</span><span lang="TR" style="line-height: 115%;"> “vegan-feminist politika” atölyesini yapmayı
planlamıştık. Ancak ikinci günün gecesinde aramızdaki iki kadın arasında
yaşanan ve aşağıda daha ayrıntılı tartışacağımız bir olayı, elimizden geldiğince
feminist-politik bir düzleme taşıyarak ve herkesin kendisini ve düşüncelerini
ifade edebileceği bir tartışma ortamı oluşturarak homofobi, transfobi, erillik,
dişillik, kadınlık, erkeklik kavramları, feminist uslup ve dil tartışmaları
üzerinden bir atölye gerçekleştirdik. Kampı, bunun ardından kısa ve genel bir
değerlendirme toplantısı yaparak sonlandırdık.<br /><o:p></o:p></span><span lang="TR" style="line-height: 115%;"> </span></span><br />
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><span lang="TR" style="line-height: 115%;"><b>Veganlık ve gündelik yaşam;</b></span></span><br />
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><span lang="TR" style="line-height: 115%;">Bu atölyede tartışmaya yemek yemek
üzerinden başladık. Yemek yemenin gündelik hayatta çok temel; fakat sadece biyolojik bir ihtiyaç değil,
aynı zamanda haz, arzu, statü gibi birçok dinamiğin de kesiştiği rutin
pratiklerimizden biri olduğunu ve tüketimin önemli bir ayağını oluşturduğunu
konuştuk. Beslenme biçimlerimiz tam da bu yüzden önemli bir direniş örüntüsü
imkanını taşıyor. Bu noktada, bu direnişi gündelik kentsel yaşamda nasıl gösteriyoruz
sorusunu ortaya attık. İlk olarak vegan beslenmenin zenginlerin harcı olduğu
taciziyle karşılaştığımızı konuştuk. Gerçekten de kapitalizm ranta dayanan,
elitist, cinsiyetçi ve yalnızca üst sınıflara hitap eden bir vegan piyasa
yaratmış durumda. Birçok muhalif pratiği dönüştürdüğü gibi, bunu da bir
endüstriyel pazara dönüştürüyor. Bu endüstriyel pazarın kendini örgütlerken,
bizleri de tekil, elitist, piyasaya ve tüketime muhtaç, bireyci ve kendi
yemeğini yapıp paylaşamayan ve vegan olmayı yalnızca yeme pratiği ile
tanımlayan bireyler olarak eğitmeye yönelik olduğunu konuştuk. Oysa biz biliyoruz
ki kapitalizmin bu eğilimi; insanmerkezli, modern hijyen, sağlık ve insan
refahı anlayışlarına dayanan ideolojik bir mistifikasyondur, çarpıtmadır. Ayrıca
vegan endüstri bu yolla bizlere GDO’lu, yerel olmayan gıdaları dayatıyor. Endüstriyel
kapitalizmin bütün bu sistematik tahakkümüne nasıl karşı çıkabileceğimizi
konuştuk. Esnaf lokantalarından ve ilişkili olduğumuz kurumlardan etsiz,
yumurtasız, sütsüz, kısaca hayvan sömürüsüne dayanmayan yemekler talep etmek,
çerez gibi ara öğünleri beslenmemize katmak, yemeğimizi mümkün olduğunca
yanımızda taşımak ve yeryüzü sofraları, bombalara karşı sofralar gibi
paylaşabileceğimiz alanlar oluşturmak konuştuğumuz çözümler arasındaydı. Öte
yandan veganlığın yalnızca beslenmeyle ilgili olmadığını, diğer gündelik
karşılaşmalarımızda da nasıl vegan feminist bir tutum geliştirebileceğimizi
konuştuk. Örneğin ekosistemin önemli bir parçası olan böcekleri öldürmeden
kendimizi lavanta, fesleğen, sirke gibi kimsayal olmayan yöntemlerle korumak,
giyimde takas, dönüştürme gibi alternatif ve elbette vegan yolları seçmek konuştuğumuz
tutumlar arasındaydı. Kentte vegan beslenmeyi konuşurken, bir yandan da kenti
ve kentli yaşamın kendisini de sorgulamamız gerektiğini konuştuk. Bu noktada
(i) uygarlığa yekten karşı olup ekolojik yıkım için mücadele etme ile (ii)
işgal evleri, bostanlar, bahçe gerillacığı gibi alternatif üretim ve yaşama
biçimleriyle mücadele biçimlerini kentlerde geliştirmek fikirleri ekseninde bir
tartışma başlattık. Birinci yöntemin üretimin seri hale gelmiş olması ve doğal
tarım alanlarının kapitalleşmesi nedeniyle artık çok da masum olmayan bir “köye
dönüş”ü romantize etme tehlikesi barındırdığını; ikinci yaklaşım için ise kentleri
de aşan bir ekolojik yıkım tahayyülü taşımasının mutlaka gerekli olduğunu
konuştuk. Sonuç olarak kapitalist gündelik ritimleri aksatmaya yönelik
girişimlerin verimlerinden yararlanmak üzere direniş biçimlerini
çeşitlendirmenin önemini vurguladık. Gündelik yaşamın bizleri sarıp sarmalayan
yapısı içinde vegan ve feminist bir kadın olmanın egemen anlayışlara nasıl da
korku saldığı ve onlarca marjinalleştirildiğini konuştuk. Tam da bu nedenle
vegan-feminist konumlanışın kendisinin çok önemli bir direniş biçimi olduğunu
tartıştık.</span><span lang="TR" style="line-height: 115%;"><br /></span></span><br />
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><span lang="TR" style="line-height: 115%;"><br /></span></span>
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><span lang="TR" style="line-height: 115%;"><b>Veganlık
ve annelik;</b></span></span><br />
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><span lang="TR" style="line-height: 115%;">Öncelikle annelik nerede başlar, nerede
biter sorusunu ortaya attık. Anne olmanın yalnızca doğurmak ile ilgili
olmadığını, çoğu kez en yakınlarımıza, arkadaşlarımıza, sevgilimize,
evlerimizde birlikte yaşadığımız diğer hayvanlara annelik yapabildiğimizi,
anneliğin bir performans olarak hayatlarımızda yer aldığını konuştuk. Annelik
performansı, anne olsak da olmasak da kurduğumuz ilişkilerde çoğu kez bir
iktidar konumlanışı olarak karşımıza çıkıyor. Hatta bu iktidarı kendi içimizde
büyüttüğümüz “annemiz” aracılığıyla kendimize de uygulayabiliyoruz. Bu iktidar,
anne olarak konumlandığımız bütün ilişkilerde karar verici, kısıtlayıcı,
korumacı davranışlarımızda cisimleşiyor. Fakat öte yandan patriyarka koşullarında
annelere yüklenen bütün sorumluluklar ve bakım emeği hizmetleri kadınların
anneliği derin bir suçluluk duygusu olarak deneyimlemesine yol açıyor. Bütün bu
sorumluluk ve emek beklentisi nedeniyle anneler çocuklar adına karar vermek
zorunda kalıyorlar ve sürekli yanlış yapma korkusu, “iyi anne” olamama
tedirginliği ile baş başa kalıyorlar. Yani anneliğin iktidarı, kadınları da
ezen bir iktidar halini alıyor. Üstelik bütün kadınlar heteroseksist,
biyolojik, tek eşli aileler içine çekilmek istenilerek, kadınların doğal olarak
anne olmayı bir gün mutlaka isteyeceği, doğuracağı miti yükseltiliyor. Bu
noktada kimimiz, kendi içgüdümüzü dinleyerek davranmamız gerektiğini belirtti.
Buna karşılık kimimiz ise biyolojist ve doğacı açıklamaların çoğu kez patriyarkanın,
heteroseksizmin ve kapitalizmin de başvurduğu yöntemler olduğunu hatırlatarak
“doğal olan her zaman iyi ve güzel mi” sorusunu yükseltti.</span><span lang="TR" style="line-height: 115%;">Bu tartışmayı sürdürdükçe “başka bir
annelik mümkün değil mi”? ve “anne olmaktan vazgeçmek zorunda mıyız?” sorularıyla
karşılaştık. Anneliği reddetmek ve
doğurmamayı seçmek fikri, yeryüzünü insan olmayan diğer canlılarla
paylaştığımızın sorumluluğuyla kendi türünü geri çekmek tahayyülünü
kurabilmemizi mümkün kılıyor. Fakat öte yandan egemen annelik dayatmasına karşı
çıkarak üreme üzerinde kendi kontrolümüzü sağlayabileceğimizi ve başka bir
annelik ilişkisi kurabileceğimizi de konuştuk. Birçok kişinin bir arada
yaşadığı ve çocuğu tek bir kişinin sahiplenmediği ancak çocuğa karşı herkesin
belli bir sorumluluk hissettiği queer komünal yaşam deneyimleriyle cinsiyetsiz
“annelik”lerin mümkün hale gelebileceğini; doğrudan aile ideolojisini
eleştirerek tek başına yaşayan ya da iki-kadın, iki-erkek yaşayan yaşantıların
da farklı annelikler üretebileceğini, bizim ve ilişkilerimizin çeşitliliğine
bağlı olarak çok çeşitli annelik biçimlerinin de mümkün olabileceğini konuştuk.
Ayrıca anneliği konuşurken, ideal annelik ve ideal çocuk yetiştirme tartışması
tuzağına düşmememiz gerektiğini, aynı zamanda kendi annemizle ilişkimizi
dönüştürmekte de feminist bir sorumluluğumuzun olduğunu dile getirdik. Bu
düşünce ile önemli olanın egemen bilimsel, kültürel ve toplumsal örüntülere
karşı direnerek, feminist bir annelik anlayışını içselleştirebilme çabası
olduğu sonucuna vardık. </span></span><br />
<span lang="TR" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif; line-height: 115%; text-indent: 35.4pt;"><br /></span>
<span lang="TR" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif; line-height: 115%; text-indent: 35.4pt;"><b>Cinsiyet-
cinsellik atölyesi;</b></span><br />
<span lang="TR" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif; line-height: 115%; text-indent: 35.4pt;">Bu atölyeye trans bir kadın
arkadaşımızın kendi deneyimlerini paylaşmasıyla başladık. İkili cinsiyet
sisteminin ve heteronormativitenin bedenlerimizi ve arzularımızı nasıl
baskıladığını, kategorilendirdiğini ve norma uydurmaya çalıştığını konuştuk.
İkili cinsiyet sistemi, trans kadınlara “attan indin eşeğe bindin”; trans
erkeğe ise “öyle erkek olunmaz, kolay mı erkek olmak” tavrıyla yaklaşarak trans
bireylerin kendine dair tanımlamalarını yok sayıyor. Bunun yanı sıra “farklı”
olmanın üzerimizde ciddi bir toplumsal baskı yarattığını ve bunun da çoğu kez
kendi bedenimizi tanıma sürecimiz ve davranışlarımız üzerinde otokontrol
mekanizmaları üretmemize neden olduğunu konuştuk. Fakat deneyimlerimiz sonucu
gördük ki, toplumun hazır olmadığı ve dönüşemeyeceği varsayımıyla davranmak
dönüşümün önünde kendi koyduğumuz bir engel haline gelebiliyor. Oysa topluma ve
“sıradan insan”ın aşılmaz derecede heteroseksist, muhafazakar, türcü,
cinsiyetçi olduğuna dair ön yargılarımızı ve varsayımlarımızı sorguladığımız ve
bir parça cesaretle davrandığımız zaman hem kendi yaşamımızda hem de ilişki
ağlarımızda önemli değişimlere yol açabiliyoruz.</span><span lang="TR" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif; line-height: 115%; text-indent: 35.4pt;">Bedenimizi ne zaman keşfediyoruz
sorusunu ortaya attık. Heteroseksist patriyarka, erkeklere cinselliği pornodan
ve eril, cinsiyetçi şiddete dayanan homo-erotik ortamlardan öğrenmeyi teşvik
ederken, kadınları ise kendi cinselliklerini bu biçimde şekillenen erkek
cinselliğinden öğrenmeye yönlendiriyor. Toplumsal cinsiyet normlarının bize
yüklediklerini dönüştürmenin yollarının neler olabileceğini tartıştık.
Öncelikle kendi bedenimize ve arzularımıza dair bugünümüz ve geleceğimiz adına
kesin yargılardan, mutlak sınırlardan, net tanımlamalardan kaçınmamız ve
kendimize dair sorgulamayı her zaman diri tutmamız bunu dönüştürme imkanı
taşıyabilir. Toplumsal dönüşümlerin, kendi kişisel dönüşümlerimizden bağımsız
olmadığını, bu nedenle toplumsal cinsiyet normlarını aşındırmanın bir yolu
olarak, arzu, beden ve cinsellik pratiklerimizi farklı ilişki biçimlerini küçük
küçük deneyimlemeye açabileceğimizi tartıştık. Ancak bunu yaparken lezbiyen/gay/trans
olmanın, çok eşli ya da çok aşklı olmanın kendiliğinden daha ilerici olmadığını,
kimlikleri özselleştirmekten uzak durmamız gerektiğini konuştuk. Kuracağımız
ilişki ağının egemen aile ideolojisine direnen nitelikte olmasının; beden ve
cinselliğe yönelik arzu nesnesine bağlı tanımlamalardan kurtulmanın direniş
imkanı açabileceğini konuştuk.</span><span lang="TR" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif; line-height: 115%; text-indent: 35.4pt;">Cinsellik tartışması eril ve türcü
şiddetten de bağımsız değildi. İnsanmerkezcilik, insanı hayvan karşısında üstün
bir konuma koyarken aynı zamanda erkeği de kadın karşısında üstün bir yere
koyuyor. İnsanmerkezci erkek egemenliği, cinsellik dilini ve pratiklerini de “köpek
pozisyonu”, “at sikmek”, “piliç” gibi ifadelerle kadınları ve hayvanları
erkekler karşısında aşağı bir konuma yerleştirerek ilişkisini ezmek üzerinden
kuruyor. Bu, et yemenin erillikle olan bağına işaret ediyor. Bu durum özellikle
vegan feministlerin sevgililik ve aşk ilişkilerini nasıl yaşadığı tartışmasını
doğuruyor. Bu tartışmada kimimiz et
yemeği savunan ve karnist kişiler ile politik olarak veganlığa saygı duyan ama
kendi pratiğinde bunu gerçekleştirmeyen kişileri aynı şekilde değerlendirmemek
gerektiğini savundu. Buna karşın kimimiz ise karnizmin bir düşünme biçimi olmasının
yanı sıra et yeme pratiğinin kendisini de kapsadığını dolayısıyla, bir ilişkide
tıpkı ırkçı, cinsiyetçi ya da homofobik tutumları kabullenemediğimiz gibi,
türcü bir ilişkiyi de aynı şekilde kabullenemeyeceğimizi ifade etti.</span><br />
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><span lang="TR" style="line-height: 115%;"><br /></span></span>
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><span lang="TR" style="line-height: 115%;"><b>Veganlık
ve anti-militarizm atölyesi;</b></span></span><br />
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><span lang="TR" style="line-height: 115%;">Bu atölyede savaşı tartışmaya,
insanmerkezci düşünme biçimlerini ve dili, kapitalistler ve liberallerin yanı
sıra muhalifler olarak bizim de sürdürebildiğimiz özeleştirisiyle başladık.
Savaşı düşünürken, genellikle ölen ya da yaralanan insan sayılarına ve bunlara
dair görsel, yazılı metinlere ve istatistiklere dikkat kesildiğimizi fakat
savaş boyunca ne kadar hayvanın öldüğü, ne kadar alanın yanıp yok olduğu,
verimsizleştiği, zehirlendiği, kısacası ekolojik tahribatın ne boyutta olduğunu
göz ardı ettiğimizi konuştuk. Savaşın et yemek ve erkeklik ilişkisini pekiştirdiğini,
kadınların ve çocukların beslendiği tarım arazilerini zehirleyerek onları
yoksullaştırmasına karşın, “düşman”la
savaşan askerleri ise hayvanları ve doğayı katletmekten gelen cesetler ile,
“et” ile, “ödüllendirdiği”ni konuştuk. Aynı zamanda savaşın yalnızca doğrudan
savaş demek olmadığını, devletleri, ulusları aşarak bütün toplumsal
ilişkilerimizin savaş hali olarak örgütlendiğini tartıştık. Savaş ortamında toprakların
kadınsılaştırıldığı, kadınlara tecavüz edildiği gibi, doğrudan savaş halinde olmadığımızda
da kadınlara, hayvanlara, L/G/B/T kişilere, egemen olmayan sınıf ve
etnisitelere, kültürlere karşı ciddi ve sistematik bir savaş sürdürülüyor.
Ayrıca günümüzde savaş, işgal ve toprakları genişletmek üzerinden olmaktansa
su, petrol rezervleri üzerinden işleyen bir hal almış durumda. Ekoloji, savaş
ortamında bir ganimet haline geliyor. Yaşamı sürdürmede temel önemde olan
tohumları bio-çeşitlilikten uzak ve ilaçlanmaya muhtaç bir biçimde üreten tohum
şirketleri, bu tohumlara yönelik gelişen ilaç şirketleri, bunları hayvanlar
üzerinde deneyen deney şirketleri ve buradan doğacak hastalıklara karşı kurulan
maddi tıp ve bilim alanı birbirinin kaçınılmaz sonucu olarak işbirlikçi biçimde
örülüyor, kapitalizmin savaşları bu örgü üzerinden yükseliyor. Bütün bu savaş
ve zorunlu göç kıskacında kadınlar, kendi tarihlerinden ve ilişki ağlarından
koparak, güvende olmadıkları başka topraklara çocuklarıyla birlikte göç etmek
zorunda kalıyorlar. Bu yeni ülkede kadınlar için çoğu kez esnek ve güvencesiz
işler ya da zorunlu seks işçiliği gibi emek alanları tek seçenek olarak dayatılıyor.</span><span lang="TR" style="line-height: 115%;">Bu noktada “toplumsal barışı sağlamada
bizim payımız ve yöntemimiz nedir” sorusunu ortaya attık. Savaşın bütün bunların yanı sıra kadınları da
birbirine düşman hale getirmek üzerinden güçlendiğini tartıştık. Öte yandan
kadınların da özü gereği barışçıl olmadıklarını, savaşın sürdürülmesinde
payları olduğunu dile getirdik. Ancak tam da bu payın, savaşa karşı erkek
egemenliğine karşı bir konumdan direniş potansiyelini de içinde barındırdığını,
dolayısıyla feminist bir konumdan savaş karşıtı olmanın yollarının neler
olabileceğini tartışmaya açtık. Erkek egemen bakışın ve bu bakışla tavır alan
erkeklerin ve eril muhalif yapıların çoğu kez “kadınlar askere gitmiyor ki”
şeklindeki eleştiri ve küçümsemelerine karşın, tam da kadınların savaştaki
ezilen ve sömürülen konumları nedeniyle, kadın vicdani reddinin savaş karşıtı
feminist konumlanışımızdaki önemini tartıştık. Kadın vicdani reddinin yanı
sıra, devletin ve sistemin farklı dinamiklerine karşı geliştirdiğimiz
karşı-şiddetin nasıl olması gerektiğini ve bunu nasıl adlandıracağımızı konuştuk.
Burada iki düşünce ortaya çıktı: Kimimiz “ezilenin şiddetiyle ezenin şiddetinin
bir olmadığını, dolayısıyla ezilenin şiddetinin meşru bir direniş biçimi
olduğunu” dile getirirken kimimiz ise gerek hümanist gerekse pasifist bir
tutumla şiddetin bir tür egemenlik ve iktidar yöntemi olduğunu bu neden</span><span lang="TR" style="line-height: 115%;">le
kendimizi bundan ayrıştırmamız gerektiğini savundu. Öte yandan genel olarak,
devletin, şiddet içeren muhalif eylemlere daha aşina olduğunu, bu yüzden
bunlarla daha kolay baş ettiğini, bu nedenle farklı eylem ve direniş biçimleri
oluşturmamızın önemli olduğunu tartıştık.</span><span style="text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="background: white; line-height: 115%;"> </span></span></span><br />
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><span style="text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="background: white; line-height: 115%;"><br /></span></span></span>
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><span style="text-indent: 35.4pt;"><span lang="TR" style="background: white; line-height: 115%;"><b>Transfobi/ erillik/ kadınlık/ erkeklik
atölyesi;</b></span></span></span><br />
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><span lang="TR">Vegan feminist kampa katılan
iki sevgili arasında “seni öldürürüm” gibi ifadeleri içeren bir diyalog geçmesi
üzerine başka bir arkadaş bu ifadeleri kullanan kadına “erilleşme” ifadesini
kullanarak eleştiride bulundu. Bu durum iki kadın arasında kırgınlık, gerginlik
ve tartışmaya yol açınca; ertesi gün bu meseleyi <span style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial;">her
iki kadının da kendi düşüncelerini söyleyebileceği ve hepimizin meseleyi
kişisel olandan politik olana taşıyarak kendi fikrimizi feminist yordama uygun
şekilde ifade edebileceği bir zemin imkanı sunan bir atölyeye taşımaya karar
verdik.</span></span><span lang="TR">Bu atölyede, eleştiri
yapılan kadın bu diyalogun sevgilisiyle arasında bir şakalaşma olduğunu,
sevgilisinin de kendisine karşı böyle ifadeler kullanabildiğini ancak kendisi
trans bir kadın olduğundan bu ifadeyi yalnızca kendisi kullandığında görünür
olduğunu ifade etti. Ayrıca erilin sözlük anlamının erkek cinsini belirten bir
kelime olduğunu ve kendisinin bu konudaki eleştirilere trans kadın olması, daha
önce de maruz kalması nedeniyle hassasiyeti olduğunu ve bu hassasiyeti
gözetilmeden eril ifadesiyle eleştirilmenin altında gizli bir transfobi
olduğunu düşündüğünü belirtti. Eleştiride bulunan kadın ise, erilliğin sadece
erkek cinsi imlemediğini, eril performansın cinsiyet kimliğinden bağımsız
olduğunu ve dolayısıyla trans bir kadının da eril davranabileceğini ve bununla eleştirilebileceğini
belirtti. Ayrıca trans olma halinin feminist eleştiriden muaf olmayı
beraberinde getirmediğini, tam da trans olduğu için “hoşgörü” göstermenin bir
tür transfobi olduğunu ifade etti.</span><span lang="TR">Atölyede bu konuyu yaşanılan
olaydan mümkün olduğunca soyutlayarak, davranışın eril ya da eleştirinin
transfobik olup olmadığını aşarak, iki ayak üzerinden konuşmaya çalıştık. Birincisi,
ikili cinsiyet rejiminden çıkmak adına eril kavramı yerine kaba, yanlış gibi
kelimelerin kullanıp kullanılamayacağı üzerineydi. Bu konuda kimimiz kadını erkeğe, dişili erile
karşı konumlandırarak ifade etmenin kategorik cinsiyet ayrımını beslediğini, bu
nedenle bu kavramları kullanmamız gerektiğini söyledi. Eril kavramını
kullanmamamız gerektiğini düşünen kimilerimiz ise bu gibi kavramların
tartışmaları gerdiğini, fazlaca cepheden olduğunu ve yapıcı tartışmanın önüne
geçtiğini belirtti. Buna karşın bazılarımız ise eril, transfobik, cinsiyetçi,
homofobik gibi kavramların patriyarkaya ve heteroseksizme karşı feminist
teori-pratik mücadele içinde üretildiğini dolayısıyla bu kavramların yerine
kaba, yanlış gibi kelimeleri ikame etmenin, feminist-politik tartışmanın ve
birikimin önüne geçtiğini savundu.</span><span lang="TR">Tartışmanın ikinci ayağını
ise, feminist kadınların aralarındaki tartışmalarda oluşturacağı dil, uslup,
yordam meselesi oluşturdu. Öncelikle feminist ilkelerin önemini teslim ederek
ama yine de her bir ilişkinin ve karşılaştığımız olayın özgüllüğü göz önünde
bulundurarak ve feminist dayanışmayı gözeterek nasıl tavır alabiliriz? Feminist
yoldaşlık ilişkilerimizde birbirimizi eleştirirken, kendi feminist yöntem ve
düşüncemizin tek doğru feminizm olduğu düşüncesinden uzak durmak nasıl mümkün
olabilir? İki kadın sevgili arasında geçen bir olayı, her iki kadının da varlığını
ve sesini/sessizliğini tanıyarak nasıl anlayabilir ve tartışabiliriz? Atölye
bütün bu sorular ekseninde nihai bir çözüme ulaşma iddiası taşımadan, kimseye
mutlak atıflarda bulunmadan ve dönüşme potansiyelimizi sahiplenerek sonuçlandı.</span><span lang="TR" style="line-height: 115%;"><span class="textexposedshow"><span style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: white; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial;"> </span></span></span></span><br />
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><span lang="TR" style="line-height: 115%;"><span class="textexposedshow"><span style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: white; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial;">Kamp boyunca yürüttüğümüz;
annelik, militarizm, ekoloji, cinsiyet, cinsel yönelim, aşk, hayvan özgürlüğü,
veganlık, patriyarka, erillik, transfobi, homofobi gibi noktalarından geçen
tartışmalarımız, vegan feminist politikanın güçlenmesine ve feminist
dayanışmanın yükselmesine katkıda bulanması umuduyla…</span></span></span><span lang="TR" style="line-height: 115%;"> </span></span><br />
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><span lang="TR" style="line-height: 115%;"> </span></span><br />
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;">
<span lang="TR" style="line-height: 115%;"><span style="font-size: small;"> <b> <o:p></o:p></b></span></span></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 10.0pt; margin-left: 0cm; margin-right: -14.2pt; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;">
</div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="margin-right: -14.2pt; text-align: center;">
<span lang="TR" style="line-height: 115%;"><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><b> YAŞASIN VEGAN FEMİNİST MÜCADELEMİZ! </b></span></span><br />
<span lang="TR" style="line-height: 115%;"><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><b><br /></b></span></span>
<span lang="TR" style="line-height: 115%;"><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><b> DOĞAYA
HAYVANA KADINA ÖZGÜRLÜK!</b></span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: small;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="margin-right: -14.2pt; text-align: right;">
<span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> <o:p></o:p></span></div>
<br />
<div align="right" class="MsoNormal" style="margin-right: -14.2pt; text-align: right;">
<b><i><span lang="TR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> Vegan feministler<o:p></o:p></span></i></b></div>
veganfeministlerhttp://www.blogger.com/profile/05584002884973938731noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7885769767552592841.post-19009412328896323592014-01-28T16:56:00.007-08:002014-01-28T16:56:59.602-08:00Teşbihte Hata: "Postmodern Feminizm ve Hayvan Refahı" Üzerine - Kenan Erçel, 2008<div class="clearfix" style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.359999656677246px; zoom: 1;">
<h2 class="_5clb" style="font-size: 24px; line-height: 28px; margin: 0px; padding: 0px;">
<br /></h2>
</div>
<div class="_5k3v _5k3w clearfix" style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 20px; margin-top: 16px; word-wrap: break-word; zoom: 1;">
Birikim Güncel’de yayımlanan yazısında Gary L. Francione, “bir kadının kendisini cinsel olarak metalaştırma tercihinin bir güçlenme (empowerment) tercihini temsil edebileceğini ve böyle bir tercihin kesin olarak olumsuz biçimde değerlendirilemeyeceğini” savunan postmodern feministler ile “hayvan refahı” ölçütlerine uyulduğu sürece hayvanlardan edinilen mamullerin kullanılmasında sakınca görmeyen hayvan hakları savunucuları arasında bir teşbih yapmış. Bu teşbihe koşut olarak yazar, kadın bedeninin cinsel olarak metalaştırılmasını topyekûn reddeden radikal feminizm ile insanların hayvanlar üzerindeki tahakkümünü kayıtsız koşulsuz reddeden veganizmi eşleştirmiş. Bilmem yazarın radikal feminist/vegan kampa ait olduğunu belirtmeye gerek var mı, ama teşbihindeki hatalara işaret etmekte kuşkusuz fayda var.<br />
<br />
Öncelikle, kadınlar ve hayvanlar arasında mağduriyet üzerinden kurulan bu koşutluk, kadınların eyleyiciliğini (agency) hiçe saymak suretiyle sözde feminizm adına kadınları aciz mahlûklara indirgemektedir. Müşteri çekmek için genelevin kapısında bekleşen kadınlar ile kasap vitrininde baş aşağı sallanan koyunlar arasında pek bir fark yoktur bu anlayışa göre. Öyle ya, ha metalaşmış kadın bedeni ha kurbanlık koyun, ikisi de “et pazarı”. Dolayısıyla, bir “kadının kendisini cinsel olarak metalaştırma tercihi” ifadesi baştan sorunludur, zira söz konusu olan “seks işçiliği” ise ortada bir tercih değil, olsa olsa bir dayatma vardır. Aksi takdirde hangi kadın kendi hür iradesiyle böylesi onur kırıcı ve yıpratıcı bir mesleğe katlanır ki?<br />
<br />
Bu soru, masumane tınısına rağmen aslında bizi şu ikilemle karşı karşıya bırakmaktadır: Ya kadının bu “piyasa”da tamamen edilgen bir konumu olduğuna, tuzağa yakalanmış tavşan misali hasbelkader “kötü yola düştügüne” -daha doğrusu “düşürüldüğüne”- hükmedeceğiz, ya da bile isteye bedenini pazarladığına ve dolayısıyla ahlaki düşkünlüğe teşne, sömürüye müstehak olduğuna. Postmodern feministlerin yapmaya çalıştığı işte bu ikilemde, üçüncü bir ihtimale yer açmak; kadının, bedenini cinsel olarak metalaştırmaktan yana <em>tercih</em> kullandığı ve fakat bu tercihin illa ki olumsuz/sapkın olmadığı durumları görünür kılmaktır.<br />
<br />
Teslim etmek gerekir ki radikal feminizmin cinsel emek konusundaki toptancı tutumu, onunla arasına eleştirel bir mesafe koymaya çalışan postmodern feminizmi başka tür bir toptancılığa sevketmiştir. Tartışmada öteki uca savrulan kimi postmodern feministler, radikal feministlerin kınadığı cinsel emek biçimlerinin hepsine birden kucak açarak, bunlar hakkında (Francione’nin ifadesiyle) “herhangi bir olumsuz normatif yargıda bulunmayı reddeder” bir duruşa saplanmışlar; karşıt görüştekilerin kara dediğine ak demek inadıyla kadınlar açısından özgürleştirici bir yanı olduğunu iddia etmesi hayli güç cinsel emek biçimlerine sahip çıkar olmuşlardır. Ne var ki, bu karşılıklı bir zıtlaşmadır ve “kendi tavırlarına yönelik her türlü eleştiriyi kabul edilmez bulma eğilimi” ya da “her türlü görüş ayrılığını otomatik olarak mahkum etme” tavrı hiç de Francione’nin iddia ettiği gibi postmodern feministlere has bir tutum değildir. Bunun böyle olmadığını bizzat Francione’nin kendi yazısındaki burnundan kıl aldırmaz üsluptan görüyoruz.<br />
<br />
Herhalukârda, postmodern feminizmin zaafları radikal feminizmin açmazlarını görmezden gelmeyi gerektirmiyor. Francione, postmodern feministleri kadınların cinsel sömürüsünü meşru kılmakla itham ederken aslında radikal feminist yaklaşımların da o sömürüyü pekiştirici bir işlev görebildiğini idrak etmiyor. Oysa ki radikal feminizmin cinsel emeğe yaklaşımı toplumdaki genelgeçer ahlakçı kabuller ve yasakçı refkleslerle yer yer epeyi koşutluklar arzediyor. Yine Francione’nin ifadesiyle “kadının metalaştırılmasının doğası gereği sorunlu olduğu düşüncesinden hareketle” radikal feministler, bu musibetin kökünü kurutmak adına cinsel emeği cürümleştiren yasal düzenlemelerden yana çıkabiliyor. Ve fakat bu tür düzenlemeler, cinsel emek veren kadınları kısmen ya da tamamen illegal bir ortamda çalışmak zorunda bırakıyor --ki bu da çoğunlukla kadınların aleyhine, onların sırtından geçinenlerin lehine sonuçlar doğuruyor. Örneğin, genelev haricinde “fahişeliğin” yasak olması, bu mesleği icra eden kadınların ulu orta müşteri aramasını güçleştirmekte ve böylelikle “pezevenk”lerin aracılığına tabi kılmaktadır. Kendi başına çalışmaya çabalayan kadınlar ise mesleğin illegal statüsü nedeniyle tekinsiz ortamlarda faaliyet göstermekte; şiddete maruz kaldıklarında ya da ücretlerini alamadıklarında, kanunen hak arayamadıkları gibi bizzat polis tarafından taciz edilmektedir. Radikal feminizm bu tür istismarlardan doğrudan sorumlu değildir elbette ama cinsel emeği, “doğası gereği sorunlu” addederek o sorunu ortadan kaldırmaya yönelik uygulamalara zımnen meşruiyet kazandırmaktadır.<br />
<br />
Ya da şöyle diyelim: Postmodern feministler pornografi düşkünü erkeklere ne kadar malzeme veriyorsa (Francione’den alıntıyla, “Bunun nesi yanlış? Feministler bile onaylıyor”) radikal femistler de cinsel emekçilere yönelik baskılara o kadar zemin hazırlıyor (“Bunun nesi yanlış? Feministler de onaylamıyor”).<br />
<br />
Peki o zaman ne yapmalı? “Metalaşma ve Fahişeliği Yeniden Düşünmek: Fahişeliğe Dair Çekişmede Barışa Yönelik bir Çaba” adlı çalışmasında[1][1] Marjolein van der Veen, tam da bu soruya cevap arıyor. Bu çalışmasında Van der Veen, radikal ve postmodern feminizm arasında süregiden tartışmanın odağını metadan sınıfa kaydırmak gerektiğini öne sürüyor; “kadın bedeninin cinsel bir meta olması iyi midir, kötü müdür?” sorusuna nihai bir cevap bulmaya çalışmaktansa cinsel emeğin hangi sınıf süreçleri içerisinde ifa edildiğini araştırıp tartışmanın cinsel emekçiler açısından daha faydalı olacağını savunuyor. Sınıf perspektifinden bakıldığında, örneğin, bir genelevde, striptiz barda ya da escort servisinde çalışan kadınlarla işverenleri arasındaki ilişkide kapitalist nitelikler öne çıkarken, bir “fahişe” ile pezevengi arasında <em>feodal</em> olarak nitelenebilecek ve kapitalist işletmelerdekinden farklı bir tabiyet ve ücret ilişkisi gözlemleniyor. Kadınların (ve dahi küçük yaştaki kız çocukların) kaçırılıp alıkonulup cinsel hizmete zorlandığı durumlar ise <em>köleliğe</em> daha yakın bir sınıf ilişkisine tekabül ediyor.<br />
<br />
Şüphesiz, bu üç farklı sınıf süreci de nihayette sömürüye dayanıyor. Ve fakat burada sömürüyü, söz konusu metanın cinsi ve cinsel mahiyetinden yola çıkarak değil, başka bir çok işkolunda olduğu üzre, emekçinin sırtından geçinen bir şahış ya da teşekkülün varlığından hareketle tanımlıyoruz. Dahası, sömürü ile metayı bu şekilde birbirinden ayrıştırdığımızda; yani sömürünün cinsel emeğe içkin olmadığını savladığımızda aslında şu ihtimali de teslim etmiş oluyoruz: Sınıfsal manada sömürü içermeyen bir cinsel emek süreci mümkündür --ki bundan kasıt, kadınların kendi hesaplarına çalıştığı, -Marksist tabirle- artı değerlerine bizzat kendilerinin el koyduğu durumlardır (örn. açtıkları bir internet sitesi üzerinden kendi pornografik resim ve videolarını pazarlayan kadınlar). Bu bakımdan sınıfsal yaklaşım, radikal ve postmodern feminizmle ne tamamen karşıt ne de tamamen aykırı görüştedir. Kadının cinsel emeğinin tanımı itibariyle menfi bir olgu olmadığını iddia ederek radikal feministlerle ters düşer ama kadınların cinsel emekçiler olarak maruz kaldıkları yaygın sömürüyü inkâr etmez.<br />
<br />
Kadınların cinsel bir mübadele ilişkisine girmesinin kendi içerisinde bir sorun teşkil etmediğini öne sürerek postmodern feminizmle bağdaşır ama bu ilişkilerin kadınlar adına illa ki özgürleştirici, güçlendirici (empowering) olduğu genellemesine katılmaz.<br />
<br />
Muhtemelen Francione’in nazarında bu (sınıfsal) yaklaşımın postmodern feminizmden ve onun mecazi karşılığı “hayvan refahçılığı”ndan pek bir farkı olmayacaktır. Halbuki veganizmin ilkesel radikalizmine radikal feminizmden çok daha yakındır sınıfsal yaklaşım. İnek/öküz, tavuk/horoz diye ayırt etmeden tüm “hayvanlar alemi”ne sahip çıkar.<br />
<br />
[1] “Rethinking Commodification and Prostitution: An Effort at Peacemaking in the Battles over Prostitution”, <em>Rethinking Marxism</em>, vol. 13, no. 2 (Summer 2001).<br />
<br />
kaynak: <a href="http://www.birikimdergisi.com/birikim/makale.aspx?mid=413&makale=Te%FEbihte+Hata%3A+%22Postmodern+Feminizm+ve+Hayvan+Refah%FD%22+%DCzerine" rel="nofollow" style="color: #3b5998; cursor: pointer;" target="_blank">http://www.birikimdergisi.com/birikim/makale.aspx?mid=413&makale=Te%FEbihte%20Hata:%20%22Postmodern%20Feminizm%20ve%20Hayvan%20Refah%FD%22%20%DCzerine</a><br />
<div>
<br /></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7885769767552592841.post-85352033897180762402014-01-28T16:56:00.004-08:002014-01-28T16:56:37.928-08:00Postmodern Feminizm ve Hayvan Refahı: Kusursuz Birlik - Gary L. Francione, 2008<div class="clearfix" style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.359999656677246px; zoom: 1;">
<h2 class="_5clb" style="font-size: 24px; line-height: 28px; margin: 0px; padding: 0px;">
<br /></h2>
</div>
<div class="_5k3v _5k3w clearfix" style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 20px; margin-top: 16px; word-wrap: break-word; zoom: 1;">
Kısa süre önce, her zaman canlı tartışmaların döndüğü vegan forumlarından birinde (Vegan Freak Forums) genel olarak “postmodern feministler” ile “radikal feministler”in tartışması olarak nitelenebilecek bir tartışma yaşandı. Postmodern feministler, bir kadının kendisini cinsel olarak metalaştırma tercihinin bir güçlenme eylemini temsil edebileceğini ve böyle bir tercihin kesin olarak olumsuz biçimde değerlendirilemeyeceğini kabul ederler. Bu feministler genellikle pornografi taraftarıdırlar veya en azından pornografi karşıtı değildirler. Radikal feministler ise, kadının metalaştırılmasının doğası gereği sorunlu olduğu düşüncesinden hareketle bunu reddetme eğilimindedirler. Genel olarak pornografiye, özel olarak da kadınları şiddete ve kötü muameleye maruz kalırken tasvir eden pornografiye karşıdırlar. Toplumsal cinsiyet stereotiplerinin hem erkekler hem de kadınlar açısından zararlı olduğunu düşünür, bunları baltalamanın yollarını bulmaya çalışırlar. Postmodern feministler ise sıklıkla “kadınsı” stereotiplerin kadını güçlendirmeye katkıda bulunabileceğini savunurlar.<br />
<br />
Bu tartışma, bazı ilginç ve önemli açılardan, hayvan sömürüsüne toptan son verilmesini savunanlar ile hayvan refahı anlayışını savunanlar arasındaki tartışmaya benziyor. Aslında, postmodern feminizm ve hayvan refahı anlayışı aynı teorinin farklı bağlamlardaki uygulamalarıdır.<br />
<br />
I. “Mutlu” Metalaştırma:<br />
<br />
Postmodern feministlerin tavrı, insanları kadınların sömürülmesi konusunda rahat bir tutuma sevk eder. Eğer bir kadın seks işçisi olmaya karar veriyorsa, bu güçlendirici bir seçim olarak görülür ve feministlerin bunu desteklemesi gerektiği savunulur. Postmodern feministler,sömürüye dayalı bu kurumlar hakkında veya bu kurumların büyük ölçüde beyaz, orta sınıftan ve eğitimli postmodern feministlerin ayrıcalıklarına sahip olmayan daha alt sosyo-ekonomik sınıflardaki kadınları nasıl etkilediği konusunda herhangi bir olumsuz normatif yargıda bulunmayı reddederler.<br />
<br />
Postmodern feministler kadınların kendi kendilerini metalaştırmasını onayladıktan sonra, erkeklerin pornografi veya diğer sömürü şekillerine yönelik tepkilerini anlamak kolaylaşır: “Bunun nesi yanlış? Feministler bile bunu onaylıyor.” Geçen hafta Vegan Freak Forum’da bir postmodern feminist, striptiz barları “ısrarla küçümsediğim” için anti-feminist olduğumu yazdı. Bu tartışmayı okuyan ve böyle bir yere gitmeyi düşünen biri, kendini “feminist” addeden ve kadın çalışmaları programından mezun olduğunu söyleyen birinin onayını almış oluyordu. Gerçekte mesaj çok açıktı: Striptiz barlarına karşı çıkmamak, böyle bir işle meşgul olmaya karar vermiş bir kadına saygı gösterdiğinizi gösterir. Striptiz barlarına gitmek yanlış olmamakla kalmaz, aynı zamanda feministçe bir şeydir. Gerçekten takdire şayan bir düşünce.<br />
<br />
Burada, bir kadının kendisini bireysel olarak metalaştırma kararını eleştirmekten veya yargılamaktan söz edilmediğini vurgulamak istiyorum. Mesele, cinsiyetçiliğe karşı olanların sömürüye dayalı bu kurumlara karşı çıkmalarının gerekip gerekmediği meselesidir. Postmodern feministler karşı olmamamız gerektiğini söyler, radikal feministler ise karşı olmamız gerektiğini. PETA’nın postmodern feminizm yaklaşımını kucaklaması ve kadınları, “hayvanlar için” istismara dayalı eylemlere teşvik etmesi hiç şaşırtıcı değil. Uzun yıllardır “... yapacağıma soyunurum” sloganlarından (bu üç noktanın yerine hemen her şey konabilir), meclisi basan çıplak korsan göstericilere kadar pek çok örnekte cinsiyetçi PETA göstericilerine aşina olduk. Radikal feministler insandışı canlıların metalaştırılmasına karşı çıkan bir hareketin insanın metalaştırılmasına da karşı çıkması gerektiğini savunduğunda, PETA kendisine destek çıkacak postmodern feministlere güvenebilir.<br />
<br />
Nitekim postmodern yaklaşımın arkasında yatan aynı düşünce yapısının hayvanlar için de geçerli olduğunu ve yıkıcı sonuçlara yol açtığını görebiliyoruz. Peter Singer, PETA ve HSUS, hatta “hayvan hakları” tavrını temsil ettiğini iddia eden hemen hemen bütün hayvan refahı grupları, sömürülen hayvanlara karşı davranışımız “insanca” olduğu sürece bunun ahlaken meşru olabileceğini savunmaktadır. PETA’dan ödül alan hayvan bilimleri uzmanı Dr. Temple Grandin’ın onayladığı mezbahalarda üretilen hayvan ürünlerini, veya Whole Foods gibi PETA’nın hayvan refahı standartlarına uyduğunu ilan eden şirketlerin ürünlerini, veya sözümona “kafessiz” çiftliklerde üretilen yumurtaları tükettiğimizde “vicdanlı hepçiller” olabiliriz ve kendimizi hayvan ürünlerini tüketme “lüksünden” mahrum etmemize gerek kalmaz.<br />
<br />
Singer, PETA ve benzerlerinin bu konudaki onayından sonra, ne zaman veganlığı teşvik etmeye çalışsak sık sık şu cevaplarla karşılaşmamızı anlamak da kolaylaşır: “Et (yumurta, peynir, vb.) yemenin nesi yanlış? Hayvan hakları savunucuları bile bunu onaylıyor.” PETA, McDonald’s’ın fast-food sektöründe hayvan refahının geliştirilmesine “öncülük” ettiğini söylüyor, meşhur Jane Goodall da Stonyfield Süt Ürünleri şirketinin yıldız savunucusu konumunda. Postmodern feministler nasıl insanları kadınları sömüren pratiklere katılmak konusunda rahatlatıyorlarsa, hayvan refahı hareketi de insanların hayvan sömürüsünden rahatsızlık duymamalarına neden oluyor. Bir striptiz barına gidip “kucak dansı”nın keyfini çıkarırken aynı zamanda bir “feminist” olabilir, hayvan koruma örgütleri tarafından onaylanan ”kafessiz” çiftlik yumurtalarını ya da etleri yiyerek de bir “hayvan hakları” savunucusu olabilirsiniz.<br />
<br />
Kısaca, postmodern feministlerin kadınlar için “mutlu” metalaştırma gibi bir anlayışı üretmiş olmaları gibi, hayvan refahı savunucuları da “mutlu” bir et ve hayvan ürünleri sektörü yaratmayı başardılar. Seks endüstrisindeki kadınların tecavüze uğradıklarını, dayak yediklerini ve uyuşturucu bağımlısı haline getirildiklerini göz ardı etmek nasıl postmodern feministlerin işine geliyorsa, en “insanca” koşullar altında üretilenler de dahil bütün hayvan ürünlerinin hayvanların korkunç derecede acı çekmesine dayandığını göz ardı etmek de hayvan refahını savunanların işine geliyor. Ve her iki grup da, muhatapları nasıl muamele görürse görsün, kadınların ve hayvanların metalaştırılması gibi doğası gereği yanlış olan bir olguya göz yumuyorlar.<br />
<br />
Hem postmodern feminist duruş hem de yeni hayvan refahı duruşu statüko ideolojisini yansıtır. İkisi de, hayvanları birer mülk olarak kabul eden, kadınların kişiliğini de fetişleştirilen beden parçalarına ve beden imgelerine indirgeyen mevcut durumu pekiştirir. Her ikisi de, özünde son derece gerici olan bir mesajı gülümseyerek onaylar.<br />
<br />
En azından bazı feministler ile hayvan refahı savunucuları arasındaki diğer bir dolaysız ilişkiyi de belirtmem gerekiyor. Bazı feministler hayvan hakları anlayışını reddettiklerini ileri sürdüler, çünkü onlara göre haklar “ataerkil”di, bunun yerine insan dışı hayvanlara karşı yükümlülüklerimizi “şefkat etiği” çerçevesinde belirlememiz gerekiyordu. Yani bu feministler, hayvanları kullanmamızı her koşulda yasaklayan evrensel kuralların varlığını reddederler; onlara göre, hayvan kullanımının ahlakîliği, uygulamadaki koşullarda şefkat etiğinin belirli değerlerinin gözetilip gözetilmediğine bakılarak belirlenir. Şurası ilginçtir ki, bildiğim kadarıyla hiçbir feminist tecavüzün ahlakîliğinin şefkat etiğine bağlı olduğunu savunmuyor; bütün feministler tecavüzün hiçbir koşulda meşru olmadığını haklı olarak kabul ederler. Fakat bunun, kadınların tecavüze uğramama hakkı olduğunu söylemekten hiçbir farkı yoktur. Demek ki bu feministler insanlar söz konusu olduğunda hak-tipi bir korumayı kabul ederler, ama insan dışı canlılar söz konusu olduğunda bunu kabul etmezler. Tabii ki bütün feministler bu tavrı benimsemez, ama kendilerini hayvan savunucusu addeden ve hayvan refahı anlayışını savunan bazıları hayvan haklarına alternatif olarak şefkat etiğini benimserler. (Yakında yayımlanacak olan, <em>Animals as Persons: Essays on the Abolition of Animal Exploitation</em> adlı kitabımda hayvan hakları ve şefkat etiğiyle ilgili bir bölüm yer alıyor.)<br />
<br />
II. İzin Verilmiş Kurallar Üzerine Söylemler:<br />
<br />
Postmodern feministlerin ve hayvan refahını savunanların dayattığı söylem kuralları arasında da paralellikler mevcut. Her iki grup da kendi tavırlarına yönelik her türlü eleştiriyi kabul edilemez bulma eğilimindedir. Postmodern feministler, “kendini metalaştırma olarak feminizm”i kabul etmeyen radikal feministleri “ataerkil”, “baskıcı”, “saldırgan”, “güçsüzleştirici” olmakla suçlarlar. Hayvan refahını savunanlar da refahı artırmaya dönük reformlara yöneltilen her türlü eleştiriyi “yıkıcı”, “bölücü” ve “hayvanlara zarar verici” olmakla suçlar. Postmodern feministler de hayvan refahını savunanlar da, sık sık, kendileriyle aynı fikirde olmayanların bu tavırlarından vazgeçip onları desteklemeleri anlamına gelen “harekette birlik” çağrısında bulunurlar. Radikal feministlerin veya hayvan kullanımına toptan son verilmesini savunanların bu konularda temellendirilmiş söylemler geliştirme çabaları, kadınları veya insandışı canlıları özgürleştirme çabalarını engelleyen, boş, elitist “entelektüel” veya “akademik” girişimler olarak görülüp reddedilir.<br />
<br />
Bu söylem tarzı, gerici sağın taktiklerini yansıtmaktadır. Her türlü görüş ayrılığı otomatik olarak mahkûm edilir ve temellendirilmiş tartışma çabaları, hâkim sömürü ideolojisini sürdürmekten başka işe yaramayan sloganlar veya boş retorikler uğruna reddedilir.<br />
<br />
Böylesi taktiklerin, ilericilik iddiasındaki toplumsal hareketlere de sızmış olması çok yazık, ama pek de şaşırtıcı değil.<br />
<br />
kaynak: <a href="http://www.birikimdergisi.com/birikim/makale.aspx?mid=397&makale=Postmodern+Feminizm+ve+Hayvan+Refah%FD%3A+Kusursuz+Birlik" rel="nofollow" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;" target="_blank">http://www.birikimdergisi.com/birikim/makale.aspx?mid=397&makale=Postmodern%20Feminizm%20ve%20Hayvan%20Refah%FD:%20Kusursuz%20Birlik</a></div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7885769767552592841.post-36664218736590909722014-01-28T16:56:00.001-08:002014-01-28T16:56:08.033-08:00ETİN CİNSEL POLİTİKASI - Hande Öğüt<div class="clearfix" style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.359999656677246px; zoom: 1;">
<h2 class="_5clb" style="font-size: 24px; line-height: 28px; margin: 0px; padding: 0px;">
<br /></h2>
</div>
<div class="_5k3v _5k3w clearfix" style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 20px; margin-top: 16px; word-wrap: break-word; zoom: 1;">
<h3 style="font-size: 13px; margin: 0px; padding: 0px;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiUgtQAMEjl_48nmJI9k7gWwEwuv5tgP0OITYNzM6EjrXtk_7phPJ3shNCkponI3TutkQowe6PVu9rfW0FthBkGOwj6lGwPopnciQIjtib1s1mVV9KwtIvAT6Cz7aABbqHp-9jnwTBAIJY/s1600/1459743_10152065838568817_1664067560_n.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiUgtQAMEjl_48nmJI9k7gWwEwuv5tgP0OITYNzM6EjrXtk_7phPJ3shNCkponI3TutkQowe6PVu9rfW0FthBkGOwj6lGwPopnciQIjtib1s1mVV9KwtIvAT6Cz7aABbqHp-9jnwTBAIJY/s1600/1459743_10152065838568817_1664067560_n.jpg" height="320" width="231" /></a><a href="https://www.facebook.com/notes/vegan-feministler/etin-cinsel-politikasi-hande-%C3%B6%C4%9F%C3%BCt-2008-may%C4%B1s/623228364386079#" role="button" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;">Etin cinsel politikası</a></h3>
<div>
<div>
<br /><em>“Kasaba bakıyordum, istiyordum onu.</em></div>
<div>
<em>Oysa kan lekeleriyle dolu önlüğünün sardığı</em></div>
<div>
<em>koca göbeğiyle çok çirkindi. Ama eti çekiyordu.”</em></div>
<br /><div>
</div>
<div>
Kadın porno edebiyatının “İncil”i addedilen The Butcher’da (Kasap) böyle yazar Alina Reyes. Sıcak Ten adıyla sinemaya da aktarılan romanda, kan kokan pis bir kasapla yaşadığı ilişkiyi anlatır tüm çıplaklığıyla. Bir kadın neden et kesen, ete giren ve tüm yaşamı “et”i arzulamak üzerine kurulmuş bir erkeğe arzu duyar ki? Salt bir fantezi, bir fetiş olarak açıklama kolaycılığına düşmez Reyes, çünkü etin cinsel politikası içinden yazar; kadına reva görülen kanlı dünyayı dönüştürme umuduyla yazar...<br /><br />Carol J. Adams, The Sexual Politics of Meat’de pornografi, fahişelik, tecavüz, dayak, reklam ve medya sektörünün elinde parçalanarak tüketilen kadın bedenine ilişkin “kayıp gönderge” kavramını ortaya atar. Bu kayıp gönderge yapısında, nesneleştirme ve parçalama süreçleri görünmez kılındığı, tüketilen nesne bir geçmişe, tarihe ve bireyselliğe sahip bir varlık olarak algılanmadığı için şiddet haklılaştırılır. Reyes özellikle bir kasabı, arzulanır bir cinsel varlığa dönüştürerek süreci tersine çevirir. Çünkü neyi, daha doğrusu kimi yiyeceğimizi, kime aşık olacağımızı ve cinselliğimizi nasıl yaşayacağımızı partiyarkal politika belirler ve et ile ilişkilendirilen teamüller erk/eklik etrafında döner. Et yemek bir erkek ayrıcalığıdır; ona sahip olarak tüketmek de elbette. Adams The Pornography of Meat‘de de yine popüler kültürün, reklamların ve pornografinin “eğlence” adı altında kadınlara ve hayvanlara yönelik düşmanca ve aşağılayıcı tavırlarını irdeler.<br /><br />Fallik iktisadı parçalayıp eril merkeziyeti bozuşturan bir dil kuran, kadınların da porno yazacağını ama nasıl yazacağını gösteren Alina Reyes, 7 Gece’de bir tersinleme yaparak ete indirgenen kadını değil, cinselliğin yaşanma sürecini parçalara böler. Bir yıl boyunca yazışan, nihayetinde bir otel odasında buluşan çiftin geçirdiği yedi gecedir bu. İlk gece dokunmak dahi yasaktır, kadınsı tapınağın açılacağı ve kanın akacağı yedinci gece için beklemek gerekir, ki sabır en büyük erdemdir. Kutsi hazza ulaşmak için zevki geciktiren Uzakdoğu’nun taocu seks felsefesinden ve Hindistan’ın hazzı yararlılık değil kendinde bir gerçek olarak ele alan “ars erotica” anlayışından ilhamla yazdığı kitapta gerçek aşkın bir sanat meselesi olduğunu söyler Reyes; çünkü “Bir sanat eseri olan kişinin kendisidir, tanrının eseri olan şey, gerçek anlamda sevmeye ve sevilmeye duyarlı insandır.”<br /><br />Peki tanrının eserini yok etmeye kendilerini muktedir kılan kasaplara ne demeli öyleyse? Romanlarını “et”, “kan” “acı” ve “haz” kavramlarını bağıntılayarak kuran Reyes, kirli parmaklarıyla dünyayı yeniden boyamadan duramaz. Çünkü dünya zaten kirlenmiştir ve bireysel hafızamız, kolektif hafızanın izdüşümlerini içerir. Patriyarka, insan-hayvan ilişkilerindeki şiddeti ürettiği sürece “erkeklik”, avlamak, et yemek ve ezilen bedenler üzerinde denetim kurmakla eşdeğer bir olgu olarak kutsanacaktır. Ki İsrail tanklarına taşla direnmeye çalışan halkların, Bosna’da, Kosova’da yaşanan soykırımın, Somali’de, Irak’ta açlıktan ölen bebeklerin, tecavüze uğrayan binlerce kadının, Şatila kasabı Şaron’un, Halepçe katliamının, Bosna-Hersek savaşının, Hitler’in, Saddam’ın, Stalin’in, Hiroşima ve Nagazaki kıyımlarının varolduğunu bu dünya zaten kocaman bir av sahası; eril gücün kılıcını kuşananların mülkiyetinde devasa bir mezbahadır.<br /><br /><strong>Etin göze ve hafızaya içkinliği</strong><br /><br />Merleau-Ponty, Görünür ve Görünmez’de et ontolojisinin, bedenin cinsiyetli bir varlık olarak betimlenmesiyle oluştuğunu belirtir. İktidar ten aracılığıyla işler. Beden yaşadığı dünyayı yönelimleriyle dokur ve bu dokuma faaliyeti dolayısıyla dünyayla aynı etin dokusunu paylaşırız. Dünya, bedenimi yansıtır, etime geçer; dünya ile etim arasında birbirine geçme, birbirine el koyma ilişkisi hakimse dünyanın elde edilme isteğinin, et aracılığıyla karşılanması normal değil midir?<br /><br />Alina Reyes, Ulusal Cephe lideri Jean Marie Le Pen'i hedef alarak yazdığı Poupee Anal National’da, Le Pen’in sağcı politikasının kendi yazısından çok daha müstehcen olduğunu anlatmaya çalışır. Fransa’yı birbirine katan romanda, genç ve güzel bir kadın gizli gizli parti toplantılarını izlemeye başlar, zamanla konuşulanlar kadında tuhaf erotik çağrışımlar yapmaya başlar ve sağ parti lideriyle yattığını düşler. Derken düşler giderek şiddetlenir ve kadın kocasının yerine geçmeye karar vererek onu öldürür.<br /><br />“Fransa’da olup bitenler beni korkutuyor. Ama daha da korkutucu olan Fransa’nın, Le Pen’in ırkçı söylemine alışmaya başlaması,” diyen Reyes, bu şiddete, şiddet ile karşılık vermek, edebi olarak direnmek ister, tıpkı Lilith adlı romanında yaptığı gibi... Lilith, Havva’dan önceki ilk kadındır ve Adem’in kaburgasından değil, onun gibi kilden yaratılmış olduğunu savunduğu için cennetten kovulur. İlk muhalif, ilk feminist Lilith’i dişi bir şeytana dönüştürür Reyes. Cennetten kovulunca düşsel kent Lone’ye gider, erkeklerin kan ve spermlerini emerek intikam alır.<br />Erotizmi ve mitolojiyi harmanlayan, eserlerini kanla, etle ilişkilendiren Reyes, klasik anlamda bir porno yazarı değildir. Toplumsal cinsiyet rollerini, kabulleri, iktidarın tene içrek denetim mekanizmasını, ayrılıkçı politikaları eleştirir; çıplaklığı, içgüdüyü ve kadının vahşi doğasını yüceltir. Ama kanla yazılmış dünyada uyku tutmaz onu; tutsaydı dört çocuk annesi Reyes’in “böyle” pornografik şeyler yazması mümkün olur muydu?<br /><br />7 Gece’nin sonunda, birbirlerinin içine geçtiklerinde adam uyuyakalır ama kadını bir şey engeller: “Hiçbir şey göremezken neden gözlerimiz sonuna kadar açık karanlığa bakarız?”<br /><br />Merleau-Ponty, iç içe geçme ve kesişim kavramlarını kullanarak gören-görülen, dokunulan-dokunan ilişkisindeki kesin belirlenimleri ortadan kaldırır:<br />“Bakışım şeyleri sarar ve onlara kendi etini giydirir. Nasıl oluyor da bakışım şeyleri sararken onları benden gizlemiyor; nasıl oluyor da şeyleri örterken onların örtüsünü açıyor?”<br /><br />Görülür bir şey ile o şeyin rengi arasında her ikisinin de destekçisi olan, her ikisini de besleyen ancak şeyin kendisi olmayan bir doku vardır, şeyin etidir bu... Franz Kafka ile Milena Jesenska aşkının ekseninde, toplama kamplarında yaşanan acı, aşağılanma ve hüznü aktardığı ve bence en anlamlı romanı olan Hayaletler Önünde Çırılçıplak’ta, yine etin cinsel politikası ve ontoloji çevresinde döner Reyes. Milena, toplama kampında ve hastadır. Kafka’yla yaşadığı ve asla gerçek bir kadın erkek ilişkisi boyutuna erişemeyen aşkı sorgulayan ve karşısındaki erkeği anlayan, anımsayan uzun bir mektup yazar: Kalemsiz, kâğıtsız; sadece düşüncelerinde.<br /><br />Kafka’nın gri gözleri, Milena’nın etinin içinde boğulmak istercesine onun yüzüne dalar ama gözlerindeki korkuyu silip atamaz. Çünkü o ilksel ve ilkel bir varlık anlayışına geri dönme gereği duyarak bedenin dünyada algı ile varolmasını, şeylerin etiyle bedenimizin etinin iç içe geçişiyle ilgili düşünür yeniden yeniden. Duyumsanan şeyler, duyumsayanda kendilerine döner; tensel mevcudiyetlerin birbirlerine iletilmeleri söz konusudur. Totaliter bir bürokrasi çarkının içine, nefret ettiği Prag kentindeki gettoya sıkışan Kafka, hep dışarı çıkmak ister, çünkü içeridedir ve bir kez daha içeri girmek istemez. Çabası “dışarı”nın da kendine ulaşmasıdır. Dünyayla ilişkisi yönelimsellikle kurulan bedenin bedensel hafızası devreye girer özellikle de etin bireysel bellek olduğu durumlarda; bir kasap dükkânında, çıplak bir kadın karşısında veya cinsellikte... Reyes’in aktardığı gibi, Milena, Kafka’nın et yemeyi, sevdiği kadının içine girmeyi reddetmesini aklın içinden anlamlandıramaz. Ancak “şeylere” girmek için, onu kendinde tutacak her şeyden, imgeden, düşünceden, temsilden, her türlü öznellikten sıyrılmalıdır; hiçbir şey ikamet etmemelidir bilincinde. Ki bu mümkün değildir. Bir hastalıktır etten tiksinti Kafka’ya göre, çünkü hasta olan öncelikle içinde yaşadıkları dünyadır:<br />“İnsanın, insan bedeninin böylesine değer yitireceği bir dönemin görücüsü olan o, kendi etinin iştahını doyurursa,<br /><br />istemediği halde bu kıyıma katılmış olmaktan nasıl korkmazdı?”<br />Milyonlarca suçsuz insanın parçalandığı günümüzde, Alina Reyes’nin kitaplarına “müstehcen” diyerek etin cinsel ontolojisini ıskalayanlar, şiddetini tenlerimize masseden kasaplardan başkaları değildir elbette. Ve onlar asla korkmaz, asla doymazlar...<br /><br /><strong>ALİNA REYES</strong><em>The Butcher, Grove Press,1996<br />Lilith, Çev: Nermin Acar, Güncel Yayıncılık, 2000<br />Hayaletler Önünde Çırılçıplak, Franz Kafka ve Milena Jasenska’ya Dair,<br />Çev: Aykut Derman, Doğan Kitap, 20047 Gece, Çev: Buket Yılmaz, Okuyan Us Yayınları, 2006<br /><br />Kaynak: </em><a href="https://www.facebook.com/notes/vegan-feministler/etin-cinsel-politikasi-hande-%C3%B6%C4%9F%C3%BCt-2008-may%C4%B1s/623228364386079#" role="button" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;"></a><a href="http://kritisyen.blogspot.com/2008/05/etin-cinsel-politikasi.html" rel="nofollow" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;" target="_blank">http://kritisyen.blogspot.com/2008/05/etin-cinsel-politikasi.html</a></div>
</div>
<div>
<br /></div>
<div>
<h2 class="_5clb" style="font-size: 24px; line-height: 28px; margin: 0px; padding: 0px;">
ETİN CİNSEL POLİTİKASI - Hande Öğüt (2008 Mayıs)</h2>
</div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7885769767552592841.post-47395500015831517212014-01-28T16:55:00.002-08:002014-01-28T16:55:28.115-08:00Tek Boyutlu Kadının Yükselişi - Hande Öğüt<div class="clearfix" style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.359999656677246px; zoom: 1;">
<h2 class="_5clb" style="font-size: 24px; line-height: 28px; margin: 0px; padding: 0px;">
<br /></h2>
</div>
<div class="_5k3v _5k3w clearfix" style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 20px; margin-top: 16px; word-wrap: break-word; zoom: 1;">
<h3 style="font-size: 13px; margin: 0px; padding: 0px;">
Feminist iyilik meleği Maeve Binchy ve FEMİNİZMİN İÇİNİN BOŞALTILMASI</h3>
<h3 style="font-size: 13px; margin: 0px; padding: 0px;">
<i><br /><br /><b>Marcella, ne kadar şanslı olduğunu düşünüyordu. Tüm istekleri yerine gelmişti. Tom Feather gibi, her genç kızın hayalini süsleyen yakışıklı ve sevecen bir erkeğe sahipti. Bundan başka iki de defileye katılmıştı: Biri örgü giysilerin tanıtımını yapmak, diğeri ise bir yardım derneği yararına para toplamak üzere yapılan iki defilede amatör mankenlerle podyuma çıkmış, bol bol resim çektirmişti.</b></i></h3>
<div>
<i></i>(Aşk Mutfakta Pişer, Maeve Binchy)<br />
<br />
<br />
90’lardan bu yana ortaya çıkan bir kadın modeli var ki tüm anlatıların, senaryoların, başarı hikâyelerinin başrolündeler; dergilerde, dizilerde, filmlerde, romanlarda kahraman onlar… Sadece son moda saç, giyim, makyaj, kozmetik, estetik cerrahi, konuşma, tonlama, bakma biçimleri değil, amaçları, araçları, izledikleri, okudukları, bayıldıkları filmler, diziler, kitaplar da aynı! Hepsi ekonomik özgürlüğüne kavuşmuş, ipleri eline almış, hayattan ne istediğini bilen kadınlar. Güçlü, güzel, zarif, beyaz, bakımlı, başarılı, şık, mutlu, hem kariyer, hem aile sahibi… Ve tüm bu özellikleri dolayısıyla istemeseler de “feminist”ler!<br />
<br />
<br />
Feminizmi tercih etmemiş olsa da faydalarını gören Beyonce, erkeklere dair şansının bu güne kadar yaver gitmesini bir tek “şey”e bağlıyor: Feminizm! En yakışıklı, en zengin, en popüler erkeği elde etmek, iş hayatında en güçlü erkeği geçmek, evlilik ve annelik, varlıklarının biricik nedeni yeni Viktoryenlerin! İdeolojik feminizm gerilerken, kadınların iyi anne, harika eş, başarılı işkadını, güzel, bakımlı ve dirençli olmalarını sağlayan bir program olarak işleyen popüler feminizm, yapısal bir analizden, hakiki bir öfkeden, müşterek taleplerden yoksun, postmodern iktidar yapısına eklemlenerek yükseliyor, yayılıyor.<br />
<br />
“Tek Boyutlu Kadın”da, 19. yüzyılın liberal feminizminden bugüne gelinen süreçte, feminizmin yarattığı kadın olgusunu sorgulayarak feminist hareketin gittikçe küçülmesinin nedenlerini araştıran İngiliz felsefeci Nina Power, özellikle liberal feminist hareketin kazanımlarıyla modern şehirli kadının ‘başarılı’ imajıyla iş dünyasının önemli sembollerinden biri haline geldiğini vurguluyor. Bunda içi boşaltılmış feminizmin etkili olduğunu belirten Power’ın önemli tespitlerden biri, kapitalizmin feminizmle uzlaşma noktası. Moda, diyetler, güzellik salonları, kuaförler, alışveriş, dans, popüler aşk romanları, melodramlar kısaca her şey feminist artık! “Özgürleştirici feminizm”, bire bir “özgürleştirici kapitalizm”in ağlarıyla örülüyor, ana örüntünün içinde yuvalanıyor. Kadının kurtuluş isteği, kendini gerçekleştirmekten değil, tüketimden, daha iyi görünmekten, harikulade hissetmekten geçiyor.<br />
Tarihsel ve politik boyutundan soyulup bir kişisel gelişim retoriğine dönüştürülen; sınıfsal, cinsel, ırksal, ekonomik ve toplumsal farklılıkları yoksayan bu homojen feminizm anlayışının tüm müritleri şaşırtıcı biçimde aynılar; sanki robot, sanki uzaylılar!<br />
<br />
Olabilirler mi?<br />
<br />
Ira Levin’in “The Stepford Wives” (1972) adlı romanında her dem bakımlı, şık, mükemmel ev hanımı, anne ve eş olabilen kadınların, aslında bir robot olduğu ortaya çıkıyordu. Eşit haklar isteyen, onlardan daha çok kazanan, başarılı olan karılarını robotlarla ikame ediyordu erkekler. 1975’te Bryan Forbes tarafından beyazperdeye aktarılan ilk versiyonda, kadınları öldürüp yerlerine robotları geçiren erkeklerdi. 80’de Frank Oz tarafından çekilen ikinci filmdeyse kadınları robotlaştıran teknolojiyi geliştirenin, kocası tarafından aldatıldığını öğrenince “deliren” bir bilim kadını olduğunu görüyorduk. Kadınlar da kadınlara düşman olmaya başlamışlardı.<br />
<br />
Düşmanlık sadece şiddetle, kinle, öfkeyle görünür kılmaz kendini. Yüceltilenin içinde vardır, uyuşturucudur, robotlaştırır, körleştirir. Son yıllarda kadınlar tarafından ilahe haline getirilen Maeve Binchy’nin kitaplarındaki kadınları, Stepford Kadınları’na, Binchy’yi de kadınları robotlaştıran teknolojiyi kullanan, kadın düşmanı bir eski feministe benzetiyorum ben. Kadınların yanında durur gibi görünerek, ataerkil söylem ve sistemi besleyen, kadınlık ideallerini, eril erkin anlam örüntülerinde temsil eden ama yine de her kitabı, hadsiz hesapsız satarak, kadınların baş tacı olmayı sürdüren Binchy’nin sırrı, popüler feminizmin uyuşturucu büyüsünde hiç kuşkusuz…<br />
Ne zaman bir kitapçıya girsem, “en çok satanlar” rafında yeni bir Maeve Binchy kitabına ve onu yanındaki arkadaşına “mutlaka” tavsiye eden bir kadına rastlarım. Ne mükemmel, ne üretken bir yazar! Romanla ilgili övgü dolu sözler, kadınlar tarafından hazırlanan blog sitelerinde anında yerini alır. Kahramanları da, okurları da kadınlardır. Eğitimli, kentli, orta sınıf, her yaştan kadın… Kendi ayakları üzerinde durabilen, ekonomik özgürlüğünü kazanmış, evliliğini, işini, anneliği bir arada yürüten çağdaş kadınlar; evliliği düşleyen, düğün hazırlıklarındaki genç kızlar; feministler. Erkekler, sevgililer, aldatan kocalar, güzellik, genç ve formda kalmak, yemekler, mutfak, çocuklar, alışveriş ile ilgili konularda şikâyet edebilmeyi özgürleşmek sanan, gündelik rutin gerçeği, bütünsel gerçekliğin ta kendisiymiş gibi gören, sadece kendileri yararına meşgul ve aktif kadınlar...<br />
<br />
Onları birbirine yaklaştıran, tarihsel ve toplumsal bir bilince sahip olmaları değil, ışıltılı bireysel yaşamları, gündelik olandaki ortaklıkları daha çok. Öyle ya, zihinsel yetilerinin “eksikliği” yüzünden büyük anlatıları erkeklere bırakarak; tarih, kültür, ideoloji, siyaset gibi sorgulanması mümkün olmayan kavramların arasında kendilerine ancak gündelik hayatın sığınağında yer bulabilir kadınlar!<br />
<br />
Kitapları popüler aşk romanları, pembe diziler ve melodramlarla pek çok yapısal, ideolojik, tematik benzerlik taşısa bile yine de Maeve Binchy, türün öncüleri Barbara Cartland, Danielle Steel, Jackie Collins vb. ile aynı kefeye konacak bir yazar değil. Çünkü o bir feminist! “İrlanda feminist hareketinin ilk kadın editörü”. Ne var ki bu tırnakiçi malumat dışında, “üstlendiği aktif rollere”, harekete katkısına, çalışmalarına dair bilgi edinmek mümkün değil. Sanki çok da üstünde durulmayacak bir geçmiş gibi, evlenip, eşinin de desteğiyle yazarlığa başlamadan önce yaşanmış bir genç kızlık hevesi gibi! Birbiri ardına basılan kitaplarında feminist kahramana, doğrusu “ayrılıkçı feminist” kahramana rastlamak mümkün değil zaten. Ama içinden çıktığı feminist “geleneğe” ve oyunun kurallarına pek sadık Binchy.<br />
<b><br /></b>
<b>Maeve Binchy Romanlarının Dip Akıntısı: İrlanda Feminizmi</b><br />
<br />
Britanya iktidarına karşı milliyetçi isyanın bir parçası olarak gelişir Maeve Binchy’nin ülkesinde feminizm. İngiliz-İrlanda savaşında kadınlar, çoğu kez tehlikeli bölgelerde gözcü, ulak, istihbaratçı ve hemşire olarak görev alırlar. Milliyetçi söylemde son derece değerlidir kadın; ulusun ruhunu simgeler, bir fedakârlık abidesi ve annedir, güçlüdür, ancak özerk değildir. Erkekleştirilmiş hafıza ve erkekleştirilmiş ümitten kaynaklanan, milliyetçilik ile iç içe bir feminist düşüncede kolektif bir toplumsal aktör olarak kadın “doğal” olarak erkeklerden farklı ve onlardan daha iyi biridir. Ancak egemenlik kazanıldığında İrlanda mücadelesine bağımlılıkları ve iyilikleri ödüllendirilmez. Serbest İrlanda Cumhuriyeti, yerine geçtiği devlet kadar ataerkildir. Zaman zaman erkek elitler, modernleşmenin bir göstereni olarak kadın haklarını desteklese de geniş tabanlı bir kadın hareketi oluşturma yönündeki her girişim, siyasi ve dini kimliklerin çatışması yüzünden sonuçsuz kalır.<br />
<br />
70’lere gelindiğinde, neredeyse tek bir kadın hareketi vardır Kuzey İrlanda’da. Esas itibariyle eğitimli orta sınıf kadınlarından oluşan bu hareketin merkezi ilgi alanıysa kadın meseleleridir. 1980’lerde yeni dalga feminizminin “lider kadrosu” işçi sınıfından kadınları büyük ölçüde ihmal edince, işçi kadınlar kendi aralarında örgütlenerek, Protestan ve Katolik bölgelerdeki yerel kadın merkezleri etrafında birleşirler. Yerel cemaat temelindeki kadın merkezleri, lider kadroya meydan okur, kadınlara yeni bir ufuk açar gibi görünse de kadının tarihselliği, sınıfsallık, politik ve cinsel kimlik meselelerinden uzakta yerel ve gündelik olana hizmet eden bir yapıya dönüşür. Siyaseti kaale almayan, gündelik hayatın sıkıntılarıyla -erkekler, çocuklar, kocalar, aşk, güzellik, diyet, sağlık- yorulan kadınlara hitap eden merkezlerin kadınların kendilerini geliştirmelerine yönelik açtığı meslek kursları ve zanaat atölyeleri, genç anneleri, genç kızları, yemek pişirme ve dengeli beslenme meraklılarını, emekli kadınları bünyesinde toplar. Faaliyetlerinin bu kadar etkin olmasının nedeni günlük hayatların, ihtiyaçların, ortak ilgilerin yarattığı sağlam zemindir. Ancak “Mesafeyi Aşmak, Barış Mücadelesinde Kadınlar” adlı kitabında Cynthia Cockburn’un belirttiğine göre -kendini “kadınların kolektif feminist sesi” olarak adlandıran Kadın Destek Ağı hariç- yerel kadın merkezlerinde, erkek nefreti ve cazgırlık ya da orta sınıf küstahlığı olarak görüldüğü için “feminizm” kavramından pek hoşlanılmaz. Yine de feminizmi istedikleri gibi yapısöküme tabi tutup sınırlamaktan, içinde rahat edecekleri bir aidiyete dönüştürerek tanımlamaktan vazgeçemezler. Aile feministleri, bu gruplardan biridir. Maeve Binchy, daha da fazlasıdır.<br />
<br />
Ekonomik özgürlüğünü kazanan ancak, sekreter, aşçı, pansiyoncu, resepsiyon görevlisi, metres, aşçı, hemşire, kuaför, manikürcü, manken, evkadını, terzi, çocuk bakıcısı, anne olmaktan öte gidemeyen, kermesler, hayır davetleri düzenlemek, yemek yapmak, alışveriş etmek, hep güzel ve bakımlı kalmak, tapılacak kadın ve hanımefendi olmaktan kendilerini gerçekleştirmeye zaman bulamayan kadın kahramanlarıyla ailemizin feministi Binchy, kapitalist etiğin liberal bireyciliğini de sahiplenerek, kadın özgürlük mücadelesinin tüm kazanımlarını buharlaştırmak, feminizmi araçsallaştırmak ve ehlileştirmekle kalmayıp içini tümden boşaltır.<br />
Aşk acısı çekse de sonunda “başaran”, hayatı yeniden tozpembe kılan, “kafayı yemekten” şikâyet etse de özgürce deliremeyen, tek hayali dünyanın en yakışıklı, zengin erkeğiyle, lüks bir düğünle evlenip onu elde tutmak olan kadınlardır anlattıkları… Kendini erkeğe beğendirmesi, elde etmesi, onu belli koşullarda geçmesi gereken kadınlar! Liberal demokrasi ve tüketicilik taahhüt eden bir dünyanın içine boğazına kadar batmış tek boyutlu kadınlar ve onların sürekli pazarlanan, dolaşıma sokulan, mistifike edilen imgesi...<br />
<b><br /></b>
<b>Herkese Hak Ettiği Kadar Feminizm!</b><br />
<br />
Maeve Binchy’nin dilimize son çevrilen feminizm, toplu seks, bakirelik, cinsellik, lezbiyenlik gibi “cüretkâr” meseleler üzerine tüm düşüncelerinin billurlaştığı “Her Durakta Aşk”ta yer alan “Feminist İyilik Meleği” adlı öykü, yazarın “femme-capital” söyleminin doruk noktası! Kadınların profesyonel kariyerlerini inşa ederken hegemonik erkekliğin unsurlarını kendilerine tahsis etmelerini meşrulaştıran bir mesel! Eve, sekreterlik yaparak patronu kadınları rekabetçi kapitalizme adapte eden, oyunu kuralınca oynayan bir feministtir:<br />
<br />
“Eve, Süpermen ya da Zorro gibidir biraz, gelip bir sorunu çözer, sonra bir şekilde ortadan kaybolur. Gerçekten inanılmaz bir kadındır.”<br />
<br />
Son müşterisi Sara, onun bu denli keskin bir feminist olmasını garipser:<br />
<br />
“Neden böyle hissettiğinizi bana söylemeyeceksiniz herhalde. Demek istediğim, başınıza bir şey mi geldi, Eve, bu kadar keskin olmak için o kadar, o kadar gençsiniz ki.”<br />
<br />
Sara böyle düşünmekte çok haklıdır zira feminist olmak için gençliği, diriliği, güzelliği yitirmek gerekir. “Feminist düdükler”in, yüksek sesle konuşan bakımsız cadalozların arasına girebilmek için ancak bir kaza geçirmiş olmak gerekir. Feministler ve lezbiyenler, başlarına bir uğursuzluk gelenlerdir. Oysa Eve, keskin değil aksine yapıcı olduğunu tekrarlar:<br />
<br />
“Bunu hak eden bazı güçlü, iyi kadınlar için biraz adalet sağlamaya çalışıyorum sadece.”<br />
<br />
Tüm bunlara parası yetebilecek güçte ve yettiği için “iyi” olan kadınlara “adalet” satan, melek feminist, cilt ve saç bakımı seansları, golf turnuvaları, yeni giysiler ve pahalı kozmetikler yardımıyla bunu hak eden kadınları, vahşi ataerkil piyasanın patronlarına dönüştürür. “Yöntem” (feminizm) tüm müşterilerinde başarıyla işlemiştir. Erkeklerin kurallarıyla mücadele ettiğinin de bilincindedir bir yandan ama başka bir yol varsa bile o bulamamaktadır:<br />
“Bunun içeriden mücadeleden daha iyi bir yolunu bilmiyorum. Sistemi kullanmak gerekiyor.”<br />
<br />
Sözde kendini politik olarak doğrulayan bu pişkin zihniyette, hâkim olma istenci, erkeklerle boy ölçüşme, kazanma yarışı, kapitalist tüketim, kadın mücadelesinin yapıtaşları haline gelmiştir. Kadınlar eşitsizlikten ancak fallusa sahip olmaya çalışarak, yani oğlanlar kulübüne girerek kurtulabilirler. Dişiyi yeniden anlamlandırmaya çalışan bir feminizm anlayışı, söz konusu bile edilemez. Bir kadın, tüm kadınlar, hatta insanlar için bir çözümden (Marksizm) değil, kendi bireysel kadınlığından (burjuva) hareketle kadınlardan yana gözükmektedir.<br />
<br />
İki cinsiyet arasında ahlâki bir eşitlik yerine, rekabetin hegemonik söylemini kural haline getiren bu liberal kavrayışın sloganı -“Kadın isterse yapar”-, kadınların önünde özgül engeller bulunmadığını da varsayar. Sanki tüm kadınlar aynı ekonomik, sınıfsal, kültürel, etnik ayrımların, toplumsal cinsiyete ait pratiklerin içinde varoluyorlarmışcasına, sanki farklı ezilme biçimleri yokmuşcasına…<br />
<br />
Ama bazı kadınlar “istese de yapamaz”, çünkü öncelikle bu sloganın cinsiyetkörü sahiplerinden icazet alamaz. Evlilik vaadini yerine getirmeyen bir erkeği mahkemeye verip, ne var ne yoksa elinden almak isteyen “ahmak” bir kadının, avukatı ile mektuplaşmalarından oluşan “Bu Kadar Akıl Ancak Kadında Bulunur” adlı öykü, kadınların “mühim” işlerde sadece ve sadece erkeklere güvendiğinin kanıtıdır:<br />
<br />
“Filmlerde insanlar sarı sayfaları açarlar ve kendilerine en uygun avukatı şıp diye bulurlar, ama ben çeşitli avukatlık bürolarına şöyle bir göz attım ve hiçbiri bana aradığıma yakın bir yer gibi gelmedi. Hepsi dosyalar ve klavyelerin başında oturan kızlarla dolu.”<br />
<br />
Haksız mı? Bir kadını her durumda ve her şekilde bir başka kadın değil, ancak bir erkek kurtarabilir!<br />
<b><br /></b>
<b>Seks erkekler, cinsellik evlilik içindir!</b><br />
<br />
Okuru bir dizi ideolojik söylemi doğal ve geçerli kabul etmeye konumlandırmak isteyen anlatı yapısı, dil kullanımı, karakterleri ve temalarıyla Binchy, ilk kitabı “Bir Dilek Tut Benim İçin”den itibaren kadın özgürlüğü, eşitlik ve aşk masallarıyla erkeklerin idealini kadınlara aşılayarak eril düzeni sürdürmeye hizmet ediyor:<br />
<br />
“Erkeklerin kendilerini kontrol edemediklerini sen de biliyorsun. Bu dürtünün Tanrı tarafın bedenlerine ekilmiş bir tohum olduğunu. Hani herkesle yapmak istemeleri de bunu kanıtlamıyor mu? Tanrının niyeti de bu yönde. Ya da istersen doğa yasası de… Dünyanın her tarafındaki erkekler bu işe delicesine tutkun, erkekleri kontrol altında tutmak kadınların görevi, sadece evlilik içinde yapmalarını sağlamak da toplumun sorumluluğu…” <b>(1)</b><br />
<br />
Erkeklerin hayvanca içgüdülerini denetlemeyi bir görev olarak kadına mülklendiren bu yeni Viktoryen zihniyet, aşkı ve cinselliği evlilik kurumu içine hapsederek, ailenin idamesi adına erkeğin her türlü cinsel fantezisini ve aldatma pratiğini de meşrulaştırıyor. Binchy hikâyelerinin kadınları, kendilerinden esirgenen cinsel özgürlüğe kavuşmuş gibi gösteriliyor, ama varlıkları yalnızca bağımlı oldukları erkekle anlamlı. Cinsel arzuları, erkeğin arzu ve beklentileri üzerinden/üzerine kurulu, kendilerine ait bedenleri, cinsellikleri, hazları yok. Tâbi durumdaki konumlarını ve bu durumu yaratan pratikleri, kendi bedenlerini ve özvarlıklarını hiçe sayarak fedakârca onaylıyorlar; çünkü erkekleri çok kıymetli!<br />
<br />
“O bir dalavereci ve sürtüktü, bir erkeğin metresiydi ve otele usulsüz olarak, öyle olmadığı halde “Bayan” diye kayıt yaptırmıştı. Ama bütün bunlar önemsizdi. Onunla yatağa girdiği ilk gece, bütün bu etiketleri zihninden silmişti.” <b>(2)</b><br />
Tüm çaba en iyi, en harika ve yakışıklı erkeği bulmak, onunla “yatağa girerek” romantik hedefe ulaşmaktır. Erkeğin cinsel referansıyla onure edildiği o büyülü anda kadının tüm özvarlığı silinir. Sahi hiç olmuş mudur?<br />
<br />
“Grup Seks İstemiyorum, Kocacığım” <b>(3)</b> adlı öykü, yine kadın cinselliğinin ve bedeninin nesneleştirilme temrinine harika bir destek! Karı koca arasındaki “normal cinselliğin” verdiği zevklere bir şeyler eklemeyi, bu cinselliği başka evli çiftlerle paylaşarak ailesinin mutluluğunu korumaya çalıştığını iddia eden kocasının önerdiği grup seks partisini onaylamasa da bunu bir türlü dile getiremeyen ezik, şefkatli, itaatkâr ve fedakâr kadının zaferi! İstemeye istemeye seksi iç çamaşırları satın alan, kuaföre gidip saç baş yaptıran, beğenilmeme korkuları ve kıskançlık içinde kendi bedenine yabancılaştığının farkına varamayan Pat, sıkılacağına mutlu olmalıdır aksine. Etrafta bu kadar sapkın erkek varken “masum, yuvarlak yüzlü” kocası Stuart “yaşını başını almış, orta sınıf, hoş insanlarla eş değiştirmeyi” önermektedir sadece. Hem bu yöntem “içinde yaşanan riya ve ihanet çağında, eşin aldatma ihtiyacını tamamen ortadan” kaldıran sağlıklı ve iyi bir yoldur! Bu tür partilere gidenler, “herkes gibi normal, sıradan, iyi, saygın vatandaşlar”dır ve çabalarının karşılığı kat kat alınıyordur:<br />
<br />
“Çocuklar huzurlu bir toplumda, diğer ülkeleri parçalayan savaşların, gerilimlerin ve ayrılıkların uzağında yaşıyordu.”<br />
<br />
Kimsenin cinsellik ve cinsel haz umurunda değildir, tüm bu aldatmaca ailenin mutluluğu, toplumun devamı içindir, daha az bencil olmak içindir! Pat bu konuda “çok okumuş ve bunda bir gerçeklik payı olduğuna, böyle bir cömertliğin, kişinin arkadaşları için eşi üzerindeki haklarından vazgeçmesinin, kendi başına bir sevgi işareti olduğuna ikna olmuştu”r.<br />
<br />
Kendi varlığını, bedenini, cinselliğini, duygularını işin içine hiç katmaz Pat; seksi iç çamaşırlarıyla, tanımadığı erkeklerin gözünde bir nesneye indirgenecek olması umurunda bile değildir. Çünkü varlığı, kocasının varlığıdır, bedeni onun arzusunun nesnesi, cinselliği, evliliğinin teminatı… Sağlıklı ve iyi vatandaşlarla, ailenin ve ulusun refahı adına Nazi haralarındaki gibi çiftleşecek olmak, onda en ufak bir öfkeye, reddedişe, kendine sahip çıkma isteğine yol açmaz. Kendi kendilerine söylenirler, içlenip hislenirler ama kızgın, öfkeli kadınlar değillerdir Binchy’nin kadınları zaten. Öfke, bir kadının gösterebileceği en “kadınsı” olmayan duygudur.<br />
<br />
Bu nezaketli şiddet davetine itaat görevinin bilinci içinde, “çirkin ördek yavrusu” olduğu eski günleri düşünür, haline şükreder Pat:<br />
“Var say ki bu gece, yıllar önce tenis kulübünde katıldığın dans partisi gibi olsun; o gece kimse seni dansa kaldırmamıştı ve seni pistte birlikte ayak sürümeye davet edecek korkunç bir erkeğe müteşekkir olma noktasına gelmiştin.”<br />
<br />
Kocasını elinde tutmak için tüm bu karanlık anıları hatırlamalı, uslu kız olmalıdır. Yetmez! Pat, kocasının o “masum yuvarlak yüzüne” bakıp ona acımalı, ondaki saflığı görmeli, kendini daha da değersizleştirmelidir. “Hayal kırıklığı yaşayan bir banka çalışanı”dır zavallı Stuart. “Kariyer perspektifi olmayan bir işte çalışan, ortalama bir karısı, cumartesi günleri birkaç kadeh içkisi, iki tane güzel ama zaman ve para tüketen çocuğu, yerine bir yenisi alınmadığı takdirde büyük masraf yapmayı gerektiren bir arabası olan bir adam.”<br />
<br />
Tamamen aşk dolu, sevgi ve empati yüklü Binchy’nin satırları: Zaman ve para kaybı olarak görülen çocuklar, kendini sevmeyen “ortalama” bir karı! Böyle bir erkeğe, grup seks partisi çok görülebilir, hiç itiraz edilebilir mi? Siz söyleyin…<br />
<br />
“Onun sadece biraz uyarılmaya, sıra dışı bir şey yaşamaya ihtiyacı vardı; bir koyun olmadığını, yaşlanıp emekliye ayrılmadan, elden ayaktan düşüp ölmeden önce hayatta cesur bir şey yapabileceğini kanıtlamak istiyordu.” (!)<br />
Oysa partiye tam girecekleri sırada ağlamaya başladı Pat; Stuart’ın mükemmel, güçlü, değerli bedenini, kıskandığını itiraf etti nihayet. Kocasının “dar kafalı, bağnaz bir paçozla evli olduğunu” düşünmesini dahi göze alarak:<br />
“Sen çok kıymetlisin. Çok değerli ve heyecan vericisin. Seninle … şeyden… düzüşmekten çok hoşlanıyorum. Seni onlarla paylaşmak istemiyorum. Gitmeyeceğim. Onların kocaları bitli ihtiyarlar, korkunç tipler. Ben sana sahibim. Neden o kadar cömert olacakmışım?”<br />
<br />
O “bitli ihtiyarlarla” kendi bedenini, cinselliğini paylaşmaksa, hiç önemli değildir, bundan söz dahi edilmez! Kadının erkeksil bir düzende mübadele edilen meta haline gelişini, ehlileştirilmiş bir feminizm cilasıyla şıpınişi görünmez kılar Binchy. Nihayetinde koca kıskanılmaktan memnun, kıskançlıktan “kaplan kesilen” kadın “mücadeleyi kazanmış olmaktan”; gülerek ve el ele sevgiyle evin yolunu tutarlar. “Kimsenin bir şey yapmasına gerek kalmadan ufuklar genişlemişti”r. Evlerinde, seks partisini hayal ederek sevişeceklerdir! İdeal kadının şehvet anlayışı teslimiyettir!<br />
“Sembolik iktidar ve şiddet ona maruz kalanların katkısı ve onayı olmadan işleyemez” der Bourdieu. Sembolik şiddetin belki de kadına verdiği en büyük zarar, çok sıradan ve doğal görünen pratikler üzerinden kendisine dair bir değersizlik ve yetersizlik hissi vermesidir.<br />
<br />
Pazara sunulan bir değiş tokuş nesnesine, cinselliği sahibi tarafından yönetilen bir köleye indirgenen kadın, kendi gerçeklerinden uzakta, arzusunu erkeğin arzusu üzerine kursa da, cinselliğini onu elde etmek için sunsa da hiçbir zaman yeterli olamayacaktır.<br />
<br />
Kadının, erkeğin seks fantezilerini tatmin edemeyeceği endişesiyle kendini değersiz ve yetersiz hissedişi, stratejik bir tercihi tetikler ve kadınlar bu yetersizliği aşmak için erkekleri bir tür kaçış noktası olarak görürler. Bourdieu’nun belirttiği gibi bu haliyle eş seçimi “rasyonel bir hesap” meselesi haline gelir ve kadınlar iktidar oyunun güçlü oyuncusu olan erkeklere ilgi duyarlar.<br />
<br />
“Bakire misin Derdin Var” <b>(4)</b> adlı öyküde de yine, kadının bedeni, özsel varlığı, cinselliği baştan yoksayılırken, seks erkeklerin lütfu olan ve kadını evliliğe götürecek işlevsel ve pornografik bir bayağılık kazanır. Hikâyenin, kültürlü, özgür, güzel kadın kahramanı için cinsellik, “çok hoş bir erkekle” tanıştığı andan itibaren mevcudiyet kazanır. İleride muhtemelen kocası olacak bu kibar ve anlayışlı adamı yatakta mutlu etmeli, bir “dişi kaplana dönüşmelidir” ki “şahane bir salaklıkla onu elden kaçırmasın”!<br />
<br />
Nasıl seks yapılır, tecrübe etmeli, “o iş olurken öne arkaya gidip gelmesinin mi yoksa kalçalarını sağdan sola kıvırmasının mı beklendiğini” öğrenmelidir. Saf ve amatör bir bakire olmanın verdiği utançla, kendine acıma ve tiksinme duyguları içinde, bekâretini bozacak erkek arar.<br />
<br />
Binchy’nin romanlarında cinselliğin birleşme, bütünleşme olarak tanımlandığı, sevgiyle, erotik aşkla, duyguyla örüldüğü cümlelere rastlamak imkânsızdır; tarifi, “o iş, bu iş, düzüşmek, yatağa girmek” olan bu eylemin, kocalar için zorunluluğu, kadınların güvencesidir. Kadın, uyumluluğuna, işbirlikçiliğine, sadakatine, özdeşleşmesine karşılık, tüm romantik kaderin yüce doruğunda duran adam tarafından okşanıp arzulanır. Bir kadının hayatta başına gelebilecek en iyi şeylerle -düğün, evlilik, balayı, annelik- ödüllendirilir. Aksi takdirde “aldatılan kadın” olur. Hakça olmayan bu sinsi hal, duygusal ve ruhsal şiddet, yalnızca kadın/ın “sorunu”dur hikâyelerin çoğunda. Erkeğin eylemdeki ve süreçteki payı yoksayılarak, yaptığı bu aşağılık “şey”, kadının doğasının parçası olan “şey” haline getirilir.<br />
<b><br /></b>
<b>Öteki kadınlar: Yaşlılar, sakatlar, evli olmayanlar, siyahlar, lezbiyenler</b><br />
<br />
Değerini ve anlamını erkek egemenliğine dayalı beğeni temellerinden alan, söylemini ataerkil söylem içinde eriten Binchy kurmacalarında, erkeği elde tutmak için meleklerin meleği, dünyanın en anlayışlı, en güzel, en affedici kadın olmak da yetmez; “yüz bakımı yaptırmak”, “etlerinin sarkmasına izin vermemek”, “düzenli olarak iyi bir kuaföre gitmek” gerekir. Mitleştirilen güzellik kavramı, erkek egemen toplumu yeniden tesis ederken tüketimle iç içe bir yaşam tarzı dayatır, kadınlar arasındaki sınıfsallığı derinleştirir. Bu retorik, kadınların birbirlerine dostane tavsiyesidir, kulaktan kulağa, yazardan okura işler, sistemi besler…<br />
<br />
“Marcella başından beri Shona’nın, makyaj yapar ve saçlarını da modern bir biçimde tararsa çok daha güzel görüneceğini söylemez miydi?”<br />
“Tırnaklarını da yaptır. Hatta takma tırnak kullanmalarını söyle. Aferin, tatlım. Bak bir erkeğin en önem verdiği şeylerden biri bakımlı, uzun tırnaklardır, bunu unutma.” <b>(5)</b><br />
<br />
Tüm şefkatli ve sevgi dolu görünümlerine rağmen Binchy’nin kitaplarında kadınlar birbirine karşı kıskançlık ve haset içindedir. Kaynanalar ve görümceler ile gelinler arasında kavga bitmez bilmez! Kocaların ilk karıları ya da sevgilileri, savaşılacak en tehlikeli yaratıklardır. Anne olmayanlar eksik, evlilik dışı beraberlik yaşayanlar acınasıdır:<br />
“Bana neden evleneceğini söylememiştir sence?<br />
Sen ve Colin evli olmadığınız için olabilir. Shirley çok ince ve duyarlı bir kızdır. Sana acıdığını falan düşünmeni istememiştir.” <b>(6)</b><br />
<b><br /></b>
Oysa aşk özlem, sahiplenmek, hayran olmak veya tutku değil düşünsel bir eylemdir. Evlilik dışında da yaşanabilir; hatta çağlar boyu tam da böyle yaşanmıştır!<br />
<br />
Eril tahakkümün sürdürülmesinde kurumlar tek ve mutlak belirleyiciler değildir. Moda, güzellik, kozmetik ve estetik sektörü de kadınların hem kendi bedenlerine, hem de birbirlerine karşı duydukları kaygı üzerine oynar. Bourdieu’nun belirttiği gibi, kadının fiziksel yetersizlik hissini yaratan şey bu kurumlar değil, kurumları yaratan şey bu hissin onaylandığı pratiklerdir.<br />
“Amy öğleden sonra işten izin almış ve güzellik salonuna gitmişti. Bunu kendisi önermiş ve Ed’in kaygılı yüzü sevinçten ışıl ışıl parlamıştı. ‘Güzel görünmediğinden değil, Amy’ciğim’ demişti, onu incitmekten korkarak. ‘Sadece Bella’ya o kadar bakımlı olduğunu anlattım ki!”<b>(7)</b><br />
“Saç ve yüz bakımı yaptırmak için randevu almıştı. Alışverişe çıkıp kendine pahalı bir ayakkabı ve çanta satın alacaktı.”<b>(8)</b>.<br />
<br />
Binchy kadınlarının kendilerini iyi hissetmek için yaptıkları en iyi şey, alışveriş etmek, kuaföre ve güzellik uzmanına gitmektir. Kozmetikler, iç çamaşırları, kürkler, mücevherler, yemekler, çikolata ve şaraplarla, lüks düğünler, davetlerle örülü bu evrende, mutluluklarının ve kurtuluşunun birebir tüketicilikle örtüşmesinden, küresel eşitsizlikten hiç rahatsız olmazlar. Bu karşılıklı çıkar anlaşmasını sistemin değerlerine karşı değil tam da onun içinden üretilen bir feminist söylemle destekler Binchy:<br />
“Filipinlerde yaptırıyor giysileri. ‘Hiç Uzakdoğu’ya gidiyor musun? Giysilerin nasıl yapıldığını görmek için?’diye sordu. ‘Mümkün olduğunca az. Beni kapitalist domuzun teki olarak gördüğünü biliyorum, ama aslında o insanların fakirliklerini, ne kadar az paraya çalıştıklarını görmeye dayanamıyorum. Malların depoya girişini görmek daha çok hoşuma gidiyor.’”<b>(9)</b><br />
<br />
Küresel kapitalizme karşı, sahte bir duyarlık geliştiren, kendini kurtarıcı Batılı özne olarak sürekli onaylayan bu “bilge” kadının kitaplarındaki en esaslı ayrımcılık ve tahammülsüzlük, ırka, cinsiyete ve insan bedenine ilişkin standartlardır. Hoyrat, argo, muhafazakâr, ırkçı, cinsiyetçi, açıkçası kadın düşmanı bir dilin ürünü olan metinlerinde ataerkil dilin söylem kalıplarına sıklıkla rastlanır: “İdeal bir lokma”, “gerçek bir hanımefendi”, “ibne menajer”, “şişko kız”, “dişi şeytan”, “dişi kaplan”, “korkunç yenge”, “sarışın civciv”…<br />
Tüm “ötekiler” arasında en zelili, siyah kadınlar ve lezbiyenlerdir.<br />
<br />
“Çok derbeder, kılığı da fahişe gibi gerçekten. Daha tatlı olmaması da garip. Ben hep siyahların daha güler yüzlü ve mutlu olduğunu düşünürdüm.” <b>(10)</b><br />
<br />
“Melisa, Alice ile benim lezbiyen olduğumuzu düşünüyordu. Nasıl oluyordu da Alice ve benim için bunu düşünecek kadar dangalak olabiliyordu?” <b>(11)</b><br />
<br />
Batılı, beyaz, modern, orta sınıf heteroseksüel yani ideal kadın, sınıfsal olarak taşıdığı kültürün, görgünün, ideolojinin bilgisi ve özdenetimiyle yargılar ötekini. “Berbat, kindar ve intikamcı lezbiyen kıskançlık gösteri”leri sergileyen bu kadınların, “melon şapka giymediklerini” “ama herkesin önünde birbirine sataşmak gibi saldırgan davranışlarda bulunduklarını” bilir!<br />
<br />
Bedenin cinsel arzu uyandıracak biçimde sergilenmesi ancak alt sınıflara özgü bir kusurdur (“huzursuz ifadeli, esrarkeş bir orospu”); kırkına merdiven dayayanlar “feci yaşlı”, şişmanlık ve sakatlık şaşırtıcı, utanç verici, onur kırıcıdır; bir kadın hakkında ‘şişko kız’ denildiğini duysa utancından yerin dibine girer!<br />
“Ya canı güzel bir bonfile, ciğerli börek ve elmalı turta çeken şişman bir kadınsa? Öyle olsa bile erkekler davet ettikleri kadınların kırılgan ve zarif davranmalarını ister.” <b>(12)</b><br />
<br />
Kapitalist ataerkinin belirlediği güzellik kalıplarına uymayan kadın sadece erkeğin değil, ne yazık ki kadınların söyleminde de aşağılanır.<br />
“Ken bu kadınla yatağa giriyor olamazdı. Ken onunla balayında olamazdı. Bu kadın narin falan değil, düpedüz sakattı.”<b>(13)</b><br />
<br />
Tüm bu çaba, kadının kadına düşmanlığı, rekabeti, öfkesi, bu ötekileştirme, bu sistem çığırtkanlığı ne içindir? Aşk mı, sevgi, özgürlük, kendini gerçekleştirmek mi? Evlilik ve en doğru erkeği bulup sonsuza dek muhafaza etmek mi?<br />
Binchy kitaplarındaki bayağı romantizmin, pahalı tutkunun, özverinin, bağımlılığın, tüketimci güzellik tapınmasının, rekabetin, hesap kitabın aşkla ilgisi yoktur.<br />
<br />
“Odayı arayıp ona ‘Seni seviyorum’ dese miydi? Bunu birbirlerine yaparlardı, daha doğrusu ilk başlarda çok yaparlardı. Hayır, salaklıktı bu, karşılığında elde edecek hiçbir şey yoktu.”<b>(14)</b><br />
<br />
Sonunda evlilik ve aile yoksa aşk bir kayıptır! Ne var ki varlığın kutsal nedeni kılınan cilalı aşk imgesinin üstü kazındığında, mülkiyet ilişkilerine sıkı sıkıya bağlı ekonomik evlilik modeli çıkar ortaya. Binchy’nin aileye ve ona giden yolu açan romantik aşka bu kadar ağırlık vermesi kaçınılmazdır, çünkü egemen olan sınıfsal ve cinsiyetçi ideolojilerin kendilerini gizleyerek en rahat işleyeceği, meşrulaştırılıp yeniden üretileceği ortam ailedir. Binchy’nin kadınları, evliliklerini kurtarmak için her şeyi göze alırlar. Tüm arzuları, o aynı erkek tarafından hayatları boyunca onaylanmak, sevilmek, vazgeçilmez olmaktır.<br />
<br />
“Evliliğim İçin Çalarım da Çırparım da” <b>(15)</b> adlı öyküde, kendisini aldatan kocasını geri döndürmek için pahalı ürünler çalan Margaret, emeğinin karşılığını kısa sürede görür. Ödülü, kocası “Harry’nin suçlu suçlu ve sadakâtle gülümsemesi”, “harikulade bir kadınla evli olduğunu”, ama aptallığı yüzünden onu neredeyse kaybetme aşamasına geldiğini itiraf etmesidir:<br />
<br />
“’Sensiz ne yapardım bilmiyorum, o kadar hesaplı alışveriş ediyorsun ki’ demişti Harry, yüzü aydınlanarak.”<br />
“Karısına bakıp da ‘sensiz ne yapardım bilmiyorum’ diyen erkek zaten yoktur” der Germaine Greer “İğdiş edilmiş Kadın”da. Karısı zafere ulaşmıştır ama bu bir Phyrus zaferidir. Birbirine bağımlılığı desteklemek için, başlangıçta onları birbirine sevdiren ne varsa, hepsini feda etmişlerdir. Bir bütünlük oluştururlar sonunda, ancak ikisinin toplamı tek bir insan bile ortaya çıkarmaz.<br />
<b><u><br /></u></b>
<b><u>NOTLAR</u></b><br />
(1) Bir Dilek Tut Benim İçin, Maeve Binchy, Çev: Lale Budak, Doğan Kitapçılık, 2007<br />
(2) Aldatmanın Böylesi/Her Durakta Aşk, Maeve Binchy, Çev: Zeynep Seymen,<br />
Doğan Kitap, 2011<br />
(3) Grup Seks İstemiyorum Kocacığım/Her Durakta Aşk<br />
(4) Bakire misin Derdin Var/Her Durakta Aşk<br />
(5) (9) (12) Aşk Mutfakta Pişer, Maeve Binchy, Çev: Lale Budak, Doğan Kitapçılık, 2004<br />
(6) Sana Nasıl Şişko Derim?/Her Durakta Aşk<br />
(7) Korkunç Görümce/Her Durakta Aşk<br />
(8) Hadi O Adamı Öldürelim/Her Durakta Aşk<br />
(10) Özel Hayatımdan Size Ne?/Her Durakta Aşk<br />
(11) Lezbiyen Olduğunu Nasıl Anlarsın?/Her Durakta Aşk<br />
(13) Eski Sevgili, Yeni Dost/Her Durakta Aşk<br />
(14) Aldatmanın Böylesi/Her Durakta Aşk<br />
(15) Evliliğim İçin Çalarım da Çırparım da/Her Durakta Aşk<br />
<br /><br />kaynak: <a href="https://www.facebook.com/notes/vegan-feministler/tek-boyutlu-kadinin-y%C3%BCkseli%C5%9Fi-hande-%C3%B6%C4%9F%C3%BCt/623225307719718#" role="button" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;"></a><a href="http://kritisyen.blogspot.com/2011/05/tek-boyutlu-kadinin-yukselisi.html" rel="nofollow" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;" target="_blank">http://kritisyen.blogspot.com/2011/05/tek-boyutlu-kadinin-yukselisi.html</a></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7885769767552592841.post-1964854724317225122014-01-28T16:54:00.006-08:002014-01-28T16:54:52.229-08:00Kadın Gücünün ve Bilgeliğinin İkonası - Hande Öğüt<div class="clearfix" style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.359999656677246px; zoom: 1;">
<h2 class="_5clb" style="font-size: 24px; line-height: 28px; margin: 0px; padding: 0px;">
<br /></h2>
</div>
<div class="_5k3v _5k3w clearfix" style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 20px; margin-top: 16px; word-wrap: break-word; zoom: 1;">
<h2 style="font-size: 13px; margin: 0px; padding: 0px;">
<strong>CADI </strong></h2>
<div>
<br />Tanrıça, Madonna, Meryem, evdeki melek, büyücü, şeytan, cadı… Tarih boyunca eril iktidar tarafından yaratılan kadın imgeleri arasında cadı, ataerkil toplumun imgeleminden modern çağlarda dahi silinmeyen stereotiplerden biri ve kadınla özdeşleşen bütün stereotipler gibi doğrudan kadının cinselliğiyle ilişkili... Ataerkinin kuruluşundan bu yana, yetişkin bir dişillikle ilintili cadılık kovuşturuldu, çocuksu ve işveli kadınlıkla bağlantılı tatlı cadılık ise özendirildi, arzu edilir bir ikon olarak popüler kültür tarafından meşrulaştırıldı. Kadın cinselliğine duyulan arzu ile korku arasındaki eril bölünmenin ifadesi oldu cadılık hep… Cadılarla ilgili ilk bilgileri veren Ortaçağ yazmalarından romanlara, tarih kitaplarından tiyatro eserlerine kadar geniş bir literatüre sahip olan bu “kurum” çerçevesinde kadın daima korkulası ve cezalandırası bir vahşi güç olarak belirlenir. Doğal iyileştirici, büyüleyici ve kuşaklar boyunca anadan kıza aktarılan sırların taşıyıcısı olan kadın, cadı avı ideologları tarafından günahkâr (günah doğayla eşanlamlıdır), cinsel olarak denetlenemez, doymak bilmez ve erdemli erkeği baştan çıkarmaya hazır bir kötülük timsali olarak aşağılanır. Doğaüstü güçler ve bastırılmış cinsellik ayrılmaz şekilde birlikte işlenir. Kadın doğasında varolan vahşi yetenekler ve bilgelik, şeytan tarafından ele geçirilmişliğin göstergesi olarak değerlendirilir ve bu durum kendini saldırgan cinsel davranışlarla ifade eder. İğdiş edici canavar kadın olarak erkeklerin iğdiş edilme korkusunun odaklandığı cadı, din ve eril cinsellik gibi ataerkilliğin iki önemli unsurunu tehdit eder. Dolayısıyla kontrol altına alınmalıdır. Korku sineması ve edebiyatı 50’lerden itibaren cinselliklerini kullanarak erkekleri tuzaklarına düşüren, aileyi, dinsel değerleri, erkeğin cinselliğini ve otoritesini tehdit eden dişi canavar imgesinden faydalanmıştır. Cadı genellikle “ötekidir”, asıl olan ise uysal, masum, dilsiz, iyi yürekli kadın... Bu janra dahil hikâyelerin sonunda dişi canavar yok edilerek cezalandırılırken eril kaygılar yatıştırılır ve ataerkil sistemin devamına olan inanç pekiştirilir.<br /><br /><strong>Cadıların Çekici</strong><br />17. yüzyıl cinsellik perspektifinde cadılık, cinselliğin dizginlerinden kopması olarak görülür. Klasik cadılık prototipinin şekillendirilmesi yönündeki ilk sistematik yaklaşım, 1486’da sorgu hâkimleri Jacob Sprenger ile Heinrich Kramer’in cadı avcıları için yazdıkları Malleus Maleficarum (Cadıların Çekici) adlı kitaptır. Hıristiyanlık içinde demonolojinin, yani cin ve şeytan bilgisinin klasik ansiklopedisi olan ve otoritesini 300 yıl boyunca tüm Avrupa'da sürdüren kitaba göre “bütün cadılık etle bağlantılı olan zevkten kaynaklanıyor, bu zevk kadınların bir türlü doyamadıkları şeydir. Bundan dolayı bütün zevklerini tatmin etmek için şeytanla bağlantı kurarlar.”<br />Malleus Maleficarum'da anlatılan demonoloji, cadıların gücünü onların şeytanla ilişkilerine, özellikle de cinsel ilişkilerine bağlayan sistematik bir kurum oluşturur. Bir Batı Avrupa fenomeni olan 15. ve 16. yüzyıl cadı algısı, tamamen şeytanla işbirliği yapan, ruhunu şeytana satarak doğaüstü yetenekler elde eden kadınlar üzerinden kurgulanmış bir algıdır. Klasik cadılığın merkezinde cadıların doğaüstü yeteneklere ve güçlere sahip olabilmek için şeytanla bir sözleşme yaptıkları inancı yatar. Bir kadının erkek ayrıcalıklarını kullanmasından duyulan büyük korku, baştançıkarıcılığı ve doğurganlığından duyulan endişeyle birlikte cadı takıntısının iki boyutunu oluşturur. Cadılık ve büyülü güçlerle kadınlar arasında bağlantı kurulmasının en büyük nedeninin, kadının sahip olduğu ve erkeklerin akıl erdiremediği gizemli yaşam verme, doğurma yeteneği olduğunu belirtir Campbell. Çünkü dişi bedende biyolojik bir ritm vardır. Kadın cinselliğinin zamansallığı evrenin zamanına, kozmik zamana, aya, güneşe, dalgalara ve mevsimlerle bağlı başka bir tür ekonomi içinden kurulur. Bu döngüsel zaman, birçok uygarlığa ait mitlerin ve özellikle de mistik tecrübenin zamanı olan anıtsal zamanla birlikte, çizgisel zamandan başka türlü anlamlar, dişil anlamlar ifade eder. Vahşi (wild) sözcüğü gibi cadı (witch) sözcüğü de bir aşağılama niyetiyle kullanılmıştır tarih boyu… Oysa cadı, yaşlı ya da genç şifacılara yakıştırılan bir addır ve kökeniyse, akıl, bilgi anlamına gelen wit sözcüğüdür. Ancak eski vahşi anne dinlerine baskın çıkan tek tanrı dinlerinin görüşünce, kadının doğanın şifalı bilgisine sahip oluşu, cadılıkla suçlanmasına yetip artacaktır bile...<br /><br /><strong>Modern cadılar, Wicca’lık ve ekofeminizm</strong><br />1749’da başlayan cadı tartışmalarına dahil olan en etkili teorisyen Jules Michelet, Büyücü adlı kitabında kendi radikal çizgisini ortaya koyabilmek için cadılıktan faydalanır. Özgür ruhlu, iktidar karşıtı, kadın yanlısı, doğa tutkunu romantik bir figür olarak ortaçağ ikonografyasına eklenir böylece. Cadıların tanrısı olarak hem pagan doğa tanrısı Pan’ı, hem de Hıristiyan Şeytan’ı belirler Michelet. Bu şeytan, nihai isyancı, “suçluların da suçlusu” ve tam bir anti kahramandır. Ona tapınan cadılar, özgürlüğün neşeli savunucuları ve vahşi doğanın bekçileridirler. Masallardaki cadılıkla değil, modern pagan cadılıkla ilgilenen Lois Martin’in Cadılığın Tarihi-Ortaçağ'da Bilge Kadının Katli adlı kitabında belirttiği gibi Michelet’nin, romantikleştirilmiş ortaçağ köylü cadısı, 19. yüzyıl radikalizm ruhunu üzerine geçirmiş olmakla beraber daha sonraki bir dizi versiyonu da etkiler. 1890’larda Amerikan kadın hakları savunucusu Matilda Joslyn Gage, Michelet’den esinlenerek kendi bilge köylü kadınını, kadınların bedenleri, akılları ve ruhları üzerine girişilen bir savaşta Kilise ve Devlet’in güçlerinin karşısına çıkarır. Kadınların rolünü iyileştiricilere ve Toprak Ana’nın kutsal sayıldığı geçmişin anaerkil döneminin adil rahibelerine indirgeyerek, düzenin erkek egemen güce karşı durmaya kararlı bir düşman olarak tasvir eder kendi cadısını. Gage’in cadısı daha sonra 1970’lerdeki radikal pagan feminist düşüncede yeniden ortaya çıkar ve Amerikan Kadın Hareketi’nin mitolojisinde kadın gücü ve bilgeliğinin ikonası işlevini üstlenir.<br />Tanrıça ruhsallığının önemini vurgulamaya meyil gösteren neopagan dinler, kadına ve kutsal dişiye yönelik geleneksel dinlerin düşmanca tutumlarını sorgular. Dianik Cadılık (Dianic Wicca) kaynağı radikal feminizmde olan bir dindir; Wiccalık ise panteist pagan inanışlarına dayanan, doğa tabanlı bir inanç sistemi... Doğada tanrısal bir güç bulan ve ekofeminist duyarlık taşıyan Wiccalar, taşlara, kristallere, bitkilere kutsal bir anlam biçerler, doğayla uyum içinde yaşar, ekolojik dengenin sağlanması için çalışırlar. Temel amacı, gezegeni tehdit eden yıkıcı pratiklerin önüne geçecek, yeryüzü temelli yeni bir bilinç geliştirmek olan ekofemistlere adeta ilham olmuştur cadı kültü. Kültürel ekofeminisler doğayla özdeşliklerini çeşitli sanatlar yoluyla dile getirirken, mitlerin anlatımına yönelir, cadı meclislerini yeniden canlandırırlar. Gizemsel kaynaklara, tanrıçaya tapınmaya, paganizme, büyücülüğe veya eski yeryüzü temelli dinlere yönelir, organik yiyecek birlikleri oluşturur, barış kampları düzenler, doğrudan çevre eylemlerine katılırlar. 70’lerde oluşturulan Pagan Federasyonu’nun başkan yardımcılığı görevini yürüten ve kendi kurduğu Hearth of Hecate derneğinin başrahibeliğini yapan Kate West, modern Wicca’lardan biridir. Cadının Mutfağı adlı kitabında Wicca’nın temel prensiplerini anlatır, tütsü, mum ve sabun yapımından yemek tariflerine, bitkilerden yapılan çay ve içeceklerden losyonlara kadar doğal malzemelerle hazırlanan pek çok şifalı karışımın reçetesini verir. Adını cadı avlarının doruğa çıktığı 16. yüzyılda John Knox isimli bir rahip tarafından dağıtılan kadın düşmanı risalelerden alan “Monstrous Regiment Theater” adlı feminist tiyatro grubuysa Vinegar Tom’da dört kadının cadılaştırılması ve sonunda asılmasını anlatır. Oyunda kadınların cadı olarak görülmesine neden olan özellikleri erkeksiz bir hayat seçmeleri, kürtaj yapmaları, sevişmekten haz almaları ve şifalı otlar pişirmeleridir.<br />12. yüzyılda başlayıp 15. yüzyılda zirveye çıkan, hatta 18. yüzyılda dahi varlığını sürdüren cadı avlarının en büyük nedeni, erkeklerin yapabildiklerini yapabilen kadınların varlığıdır.<br />Yeni oluşmakta olan "erkek bilime" kadın fikrinin girmesinden büyük bir korku duyulur. Bundan dolayı simyacıların görüşlerini erkek bilimciler, tam olarak reddetmeseler bile onu "temiz olmayan" görüşler olarak açıklayıp, "tertemiz" (kadınsız) bir bilim yaratmak istedikleri için reddederler. Kilise zaten doğuşundan bu yana anaerkil toplumsal yapıyı yıkabilmek için sürekli çaba harcamıştır. Cadılık dünyevi bir sorun olarak görülmüş ve davalar şehir mahkemelerinde yürütülmüştür Ortaçağda. Çoğu cadılık suçlamasının ardında, cinsel güç, şifacılık, ebelik, büyücülük gibi bahanelerin yanı sıra mirasa ilişkin kaygı ve rekabetlerin yattığı da bilinir. Suçlanıp mahkûm edilen kadınların, kendilerine kalan mirası erkek akrabalarına geçirmeyi kabul etmeyip haklarını savunmalarıdır cadılıkla yaftalanmalarının nedeni... Salem cadı yargılamaları, Fatmagül Berktay’ın Tarihin Cinsiyeti’nde belirttiği gibi, kadınların gayrıresmi güçlerinin etkisini ve aynı zamanda da sınırlarını ortaya koyar. Suçlayıcılar, suçlananlar ve tanıklar olarak kadınlar, bu büyük toplumsal çalkantının tam merkezinde yer alırlar ama erkeklerin oluşturduğu siyasal ve dinsel seçkinlerin elindeki resmi iktidar ve güç odağının dışında, ekonomik ve toplumsal bakımdan bağımlı ve silahsız durumda kalmaya devam ederler.<br /><br /><strong>CADILARIN ESAS SUÇU: AKTİF CİNSELLİK</strong><br />Kadınlar, ana tanrıça olarak Bakire Meryem’in şahsında cinsiyetsizleştirilip, kötücül baştan çıkarıcı Havva’nın şahsında kötülenirken, gerçek kadınlar da cadı diye yakılıyordu. Horkheimer cadı avlarını, “bir cinsel gruba karşı gerçekleştirilmiş en korkunç terörizm” olarak adlandırıyordu. Kilise doktrini, kadının bozuk ve günahkâr bir doğası olduğunu iddia ediyor; erkek egemen dünya bu ideolojiyi kadına karşı şiddet uygulamanın gerekçesi olarak kullanıyordu. Ondördüncü yüzyılda başlayan cadı avları, onsekizinci yüzyıla, akıl çağına kadar sürdü. Avrupa, İngiltere ve Kuzey Amerika’da cadı avları gerçekleştirildi. Cadılara akla gelecek her tür suç atılıyordu gerçi ama esas suçları “aktif cinsellik”ti. Kilisenin gözünde cadının gücü cinselliğinden geliyordu; bir kadının cadıya dönüşmesinin şeytanla girdiği haz verici cinsel birleşme ile gerçekleştiğine inanılıyordu.<br />Jagentowicz Mills, Woman Nature and Psyche<br />(Metis Ajanda 2007, Metis Yayınları; Hazırlayanlar: Emine Bora, Müge G. Sökmen)<br /><br /><strong>CADININ KİTAPLIĞI</strong><br />Cadılığın Tarihi: Ortaçağ'da Bilge Kadının Katli/Lois Martin, Çev: Barış Baysal, Kalkedon Yayınları, 2009<br />Cadıların Günbatımı/Ahmet Güngören, Ayraç Yayınevi, 2008<br />Cadı Kız/Celia Rees, Çev: Reşit Arnık, Çitlembik Yayınları, 2006<br />Tarihin Cinsiyeti/Fatmagül Berktay, Metis Yayınları, 2006<br />Büyünün Cadılığın ve Okültizmin Tarihi/W. B. Crow, Çev: Fulya Yavuz, Dharma Yayınevi, 2002<br />Ortaçağ Avrupası'nda Cadılar ve Cadı Avı/Haydar Akın, Dost Kitabevi, 2001<br />İnekler, Domuzlar Savaşlar ve Cadılar/Marvin Harris, Çev: M. Fatih Gümüş, İmge Kitabevi, 1995<br />Cadılar Büyücüler ve Hemşireler/Barbara Ehrenreich, Çev: Ergun Uğur, Kavram Yayınları, 1992<br /><br /><br />kaynak: <a href="https://www.facebook.com/notes/vegan-feministler/kad%C4%B1n-g%C3%BCc%C3%BCn%C3%BCn-ve-bilgeli%C4%9Finin-ikonas%C4%B1-hande-%C3%B6%C4%9F%C3%BCt-15-ocak-2010/623226704386245#" role="button" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;"></a><a href="http://kritisyen.blogspot.com/2010/01/kadn-gucunun-ve-bilgeliginin-ikonas.html" rel="nofollow" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;" target="_blank">http://kritisyen.blogspot.com/2010/01/kadn-gucunun-ve-bilgeliginin-ikonas.html</a></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7885769767552592841.post-51403296678116728372014-01-28T16:54:00.002-08:002014-01-28T16:54:15.525-08:00FEMİNİST ÜTOPYALAR – Hande ÖĞÜT <div class="clearfix" style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.359999656677246px; zoom: 1;">
<h2 class="_5clb" style="font-size: 24px; line-height: 28px; margin: 0px; padding: 0px;">
<br /></h2>
</div>
<div class="_5k3v _5k3w clearfix" style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 20px; margin-top: 16px; word-wrap: break-word; zoom: 1;">
<h2 style="font-size: 13px; margin: 0px; padding: 0px;">
Bir sabah uyandığında erkek olmak, iktidarı, tüm ekonomik ve siyasi mekanizmayı ele geçirmek, keşfedilmemiş ne kadar toprak kaldıysa bulup sömürgeleştirmek, doğadan, hayvanlardan, çocuklardan rant elde etmek, kadınları katletmek değildir kadınların ütopyası…</h2>
<br />Kadınların ütopyalarında iktidara, mülkiyete, kurumsallaşmaya yer yoktur. Totalitarizmin, kolonyalizmin, militarizmin, maşizmin, despotizmin, öğretilerin, törelerin, ikiyüzlü ahlâk kurallarının, “mutfakta aşçı, evde anne, yatakta fahişe” denkleminin olmadığı bir “yer” tasavvurudur, kadın ütopyaları. Yani hiçbir zaman gerçekleşmeyecek bir düş…<br />
<br />
Ütopya, gerçekleşme olasılığını koruyan bir kavramsa kadınların böylesi eşitlikçi, özgür bir yer arzuları “ütopik” olmaya, yani gerçekleştirilmesi mümkün olmayan anlamını taşımaya yazgılıdır adeta.<br />
<br />
Valerie Solanas’ın, SCUM’da (Erkekleri Doğrama Cemiyeti Manifestosu) dile getirdiği gibi ancak para ortadan kaldırıldıktan sonra, yani psikolojik olarak bağımlı kadınların üzerindeki tek iktidar aracı yok edildikten sonra ütopyayla ilgili gündem planlanabilir:<br />“Eğitim programları tamamen yenilenecek, böylece milyonlarca kadın birkaç ay içinde yüksek düzeyde entelektüel iş yapabilecek şekilde eğitilecektir ki bu, şu anda yıllar alır. Hastalık, yaşlılık ve ölüm meselelerini çözmek ve şehirlerimizi ve mahallelerimizi yeniden düzenlemek…”<br />
<br />
Solanas’ın önerisi hiç mantıksız değil ama ne yazık ki ütopik! Çünkü, erkekten çok erkekçi, erkekliği giyinmiş kimi kadınlar yaşadığı sürece ataerkinin hegemonisinden asla kurtulunamayacaktır. Gerçi Solanas, “Birçok kadın, bir süre daha erkeklere bayıldıklarını sanmaya devam edecektir, ama dişi topluma alıştıklarında ve projelerine gömüldüklerinde onlar da zaman içinde erilin gereksizliğini ve banalliğini görecektir” dese de, bir toplum tüm sistematiği, öğretileri, kurulum mantığı ve işleyiş aygıtlarıyla değişmediği takdirde kadınlar da erkeklerin hükmü altına girmenin “yaradan”dan geldiği konusuna rıza gösterecektir.<br />
Bir erkeği, Andy Warhol’ü vuran kadın olarak ünlenen Valerie Solanas’ın “ütopyası”, manifestosunda da belirttiği üzere patriyarkayı ortadan kaldırmak ve bütünlüklü yeni bir toplum projelendirmek. Tüm diğer kadınların ütopyalarına benzer şekilde…<br />
<br />
Kadınların ütopyaları son zamanlarda yeniden gündeme gelmeye başladı. Versus Kitap’ın ilk feminist ütopya yazarı Begum Rokeya Sakhawat Hossain’in 1905’te yazdığı Sultana’nın Rüyası ve Padmarag’ı yayımlayarak törelerin ve teröristlerin katlettiği Güldünya’ya armağan etmesi; Otonom Yayıncılık’ın ise Charlotte Perkins Gilman’ın 1915 tarihli Herland’ı (Kadınlar Ülkesi) yayımlaması dolayısıyla tarih boyunca kadınlar tarafından yazılmış ütopyalara bir göz atalım istedik…<br />
<br />
Kadın ütopyalarının ortaya çıkışı<br />
<br />
Bilindiği gibi ütopya sözcüğü Sir Thomas More tarafından 1516 yılında telaffuz edildi ilkin. Terimi yunanca qu (değil) ve topos (yer) sözcüklerinden türeten More, “olmayan yer” anlamına gelen bu kavramı, bütünüyle akıl yoluyla yönetilen ortak mülkiyete dayalı bir kent devleti olarak betimledi. More’un Ütopya’sı, roman sanatının henüz ortaya çıkmadığı tarihlerde, bir anlatı metni olarak kurgulanmıştır ve Kolomb’un keşiflerinin etkisiyle yazılmış ilk kurgusal metin olması nedeniyle ilginçtir. Ütopya, Güney yarım küresinde bir adadır. Hikâye, bu adada yaşamış bir gemicinin, ada halkının kurduğu düzenin mükemmelliğini Avrupa’ya tanıtması biçiminde sürer. Yani beyaz adam, olmayan yere gitmiş ve orayı kendi ülkesi için imkânlı kılmaya çalışmıştır.<br />
<br />
Felsefenin mutlak olarak yersizyurtsuzlaştırılmış düzlemi olan yeryüzü, henüz ortaya çıkmamış kişiliklerle doldurulur: O bir ütopyadır. Deleuze ve Guattari, felsefeyi kendi çağıyla ilişkilendirenin ütopya olduğunu söyler; felsefenin politikleşmesi ütopya ile olur. Kavramsal kişiliklerin topluluk özelliği bir politika ile ortaya çıkar. Deleuze ve Guattari’nin felsefesi, toplumun eleştirel modeline karşıt olarak ütopyacı bir toplumsal kuram olarak okunmalıdır.<br />
<br />
Bir kavram ve olay olarak devrim, kendi kendini konumlandırıcı ve kendi kendine göndermelidir -devrimci-oluşun içkin coşkusundan kavranabilir sadece.<br />
<br />
Ütopya artık bir ideal ya da bir güdülenim olarak tarihe bağlı değildir: Bir oluştur, bir dostlar toplumu ya da bir direniş toplumudur. Bir devrimin zaferi, bir sanat yapıtıdır: İçkindir ve yaratılması sırasında erkeklere ve kadınlara sağladığı yeni titreşimlerden, perçinlemelerden ve açıklıklardan, insanlar arasında kurduğu yeni bağlardan oluşur.<br />
Kadın ütopyaları, Deleuze ve Guattari’nin belirttiği gibi, hem bir dostlar ülkesi, hem de bir direniş oluşumudur. Elbette her ütopya, içinden çıktığı dönemin tarihi perspektifiyle bağlantılıdır ama kadınların tarihi statik ve hiç değişmeyen bir yazgı olduğundan onların ütopyası da bir ideal olarak tarihe bağlı değildir.<br />
Yıllar yılı erkeklerin tekelindeydi ütopya yazımı. Batılı ve erildi ütopyacılık. Ancak 18. ve 19. yüzyıllarda gelişen kadın hareketi sayesinde ütopyalar da değişmeye başladı, toplumsal cinsiyet ilişkilerini üzerine düşünülmesi ütopya kavramına da yansıdı. 19. yüzyıldan itibaren politika, edebiyat, felsefe gibi alanlarda etkinlik gösteren kadınlar, ütopya konusuna da el attılar ve ütopik metinler kaleme aldılar. Özellikle 1970’lerden sonra feminist kadın yazarlar arka arkaya çeşitli, renkli, dinamik ütopyalar yazmaya başladılar ve bu dönemde hızlanan kadın araştırmaları, çok daha önceleri de, 1700’lerin sonlarından itibaren kadınların ütopik metinler yazdıklarını, bu alanda var olduklarını ortaya çıkardı.<br />
<br />
Mary Griffith’in kadınların ekonomik özgürlüğünü vurguladığı ütopyası Three Hundred Years Hence (1836), Küçük Kadınlar’ın yazarı olarak tanınan Louisa May Alcott’un yine kadınların ekonomik olarak özerk olduğu bir dünyayı anlattığı Work (1870) adlı ütopyası, Annie Danton Cridge’nin Man’s Right, or How Would You Like It? (1870) adlı karşı ütopyası, Marie Howland’ın Papa’s Own Girl (1874) gibi kitapları ilk dönem feminist hareket içinde varolan önemli ütopya örnekleridir.<br /><br />
Feminist ütopyacı düşünceyi etkilemiş olan Charlotte Perkins Gilman’ın, erkeklerin olmadığı, sınıfsız ve barış içinde yaşayan bir kadınlar toplumunu anlattığı Herland (Kadınlar Ülkesi) adlı ütopya denemesi ise diğerlerine nazaran iki açıdan farklılık gösterir. 1915’te kaleme alınan kitabın birinci özelliği, pek çok klasikleşmiş erkek ütopyasında (Platon’un Devlet, Thomas More’un Ütopya’sı vb) yok sayılan veya satır aralarında yer verilen kadınlara yönelik cinsiyet ayrımcılığına dikkat çekilmesi; ikinci özelliği ise kadınları ele alan edebi denemeler içerisinde ilk defa feminist öğelerin ütopya tarzıyla açık ve bilinçli bir şekilde işlenmesidir. Bu anlamda Kadınlar Ülkesi, sınıflı-erkek egemen toplumun kadın kalıpları, tanımları ve davranışlarına uymayan kadınları anlatır bize. Birinci Dalga feminist akımın önde gelen yazarlarından Charlotte P. Gilman, bu ütopyasıyla 20. yüzyılın temel çelişkileri olan ulusalcılık, yurttaşlık ve kadın hareketi içindeki eşitlik ve özgürlük gerilimini de gözler önüne serer. Ataerkil toplumların mizahi bir dille eleştirildiği Kadınlar Ülkesi rekabet, cinsiyet ayrımcılığı, cinsiyet temelli işbölümü, yoksulluk, savaş ve dışarıda bekleyen düşmanlar gibi kavram ve yaşantıların bilinmediği, duyulmadığı, yaşanmadığı bir ülkedir.<br />
Amazon’un dağlık bölgelerinde gizli, yalnızca kadınlardan oluşmuş bir toplumu anlatan roman, hem hegemonik ideolojiden kopuşu, hem yaşanan değişimin sınırlarını dikkat çekici biçimde belgeler. Herland’da düşünce sınırı cinselliktir. Ancak tüm bu olumlu özelliklerine rağmen roman heteroseksist düşünceden pek ayrıştıramaz kendini. Zira Gilman, yalnızca kadınlardan oluşan bir ülkeyi ve eğitimde yapılan köklü değişiklikleri kavramsallaştırmayı başarır ama tasarladığı dünyada lezbiyenliğe yer yoktur. Neredeyse cinsel dürtüleri tamamen ortadan kaldırarak aseksüel bir kadınlar topluluğu yaratmıştır ki bu da Karl Mannheim’ın ütopya-ideoloji ayrımına göre yerleşik düzenin ötesine gidemeyen bir ütopyadır. Gilman’ın tasvir ettiği Amazon ülkesi ve özellikle “amazon” figürü, 19. yüzyıl sonunda, güçlü ve özgür kadının metaforu olarak pek çok ütopyada karşımıza çıkar.<br />
<br />
Bir başka “kadınlar ülkesi” tasavvuru da Doğulu bir kadın yazardan, Güney Asya’nın önemli feministlerinden biri olan ve Bangladeş’te Müslüman kadının uyanışının ve kurtuluşunun öncüsü olarak anılan Begum Rokeya Sakhawat Hossain’den gelir. Ülkemizde ilk kez yayınlanan iki feminist ütopyası, Sultana’nın Rüyası ve Pagmarag, yirminci yüzyılın başında bir Doğu ülkesinde, bir kadın tarafından yazılan ütopya örnekleri olarak hayli önem taşır.<br />Eserlerinde toplumsal kuralları ve değer yargılarını; kadınlar üzerindeki baskıları, harem sistemini eleştiren, çocuk yaşta evliliklere ve çokeşliliğe karşı çıkan, kadının eğitimi, ekonomik bağımsızlığı ve bilinçlenmesi için çalışan Begum Rokeya, sömürgeciliğe karşı da milliyetçi bir ton tutturur.<br />
<br />
Sultana’nın Rüyası, erkeklerin eve kapatıldığı, kadınlarınsa siyasette, bilimde, sanatta, yani “dışarıda” yer aldığı bir kadınlar ülkesini betimler. Erkekler, selamlıkta hapistir, kadınlar ise sokaklarda, ülke yönetiminde, sanatta ve bilimde aktif rol oynar. Kadınlar zekalarını kullanırken erkekler hane içi pratikleriyle eğleşir. İlk kez 1905’te, The Indian Ladies Magazine’de İngilizce olarak yayımlanan eser, klasik ütopya modeline uygun olarak bir rüya yolculuğuyla, aniden başka bir dünyaya giden, bir rehber eşliğinde bu dünyayı gezerek oranın siyasal, toplumsal, ekonomik özellikleri hakkında bilgi edinen ve yine geldiği gibi aniden kendi zamanına/dünyasına dönen bir kahramanın ağzından anlatılır.<br />
<br />
Kadının kurtuluşunun ancak bilimsel çalışmalarla gerçekleşebileceği savsözüne odaklanan Sultana’nın Rüyası, barışın, güzelliğin, doğruluk ve sevginin hüküm süreceği, ataerki ve baskının yok olduğu bir dünyanın ütopyasıdır. Padmarag ise geçmişte ya da gelecekte değil, şimdi ve şu anda varolduğu düşünülen, Tarini Bhavan adlı bir kadınlar okulunda geçer. Bu yönüyle, “yokülke” ve “güzelülke”yi tasvir eden Batılı eril ütopyalardan ayrılır Padmarag. Çünkü bu okul her yönüyle gerçek ve “burada”dır. Her yaştan ve sınıftan kadının gelerek dert ve sıkıntılarına çözüm bulduğu, iyileştiği, eğitildiği Tarini Bhavan, tüm yoksul ve yoksun kadınlara kapılarını açan bir yeryüzü cennetidir. Bir anlamda Şilili yazar Marcela Serrano’nun Hüzünlü Kadınlar Sığınağı romanını andırır. Şili’nin güneyinde kurulu ve sorunlu kadınları üç aylığına kabul eden bir sığınakta, yalnız, yaralı, hüzünlü kadınlar deneyim aktarımı ve diyalog yoluyla her şeye yeniden başlarlar. Latin Amerika’nın ataerkil ve maço dünyası olsun Doğu’nun erkek egemen toplumlarında olsun kadına uygulanan baskı ve şiddet aynıdır ve kadınlar ütopyalarında bu ataerkil uygulamaları eleştirerek bir kurtuluş önerisinde bulunurlar.<br /><br />
1960’lardan itibaren gelişen İkinci Dalga feminist hareket içinde kuramsal çalışmalar yanında ütopyalar, ataerkil düzene karşı kullanılan mücadele araçlarından biri olur ve birçok kadın yazar, toplumsal cinsiyet ilişkilerini çözümleyen ve günümüzün eşitsizliklerini yok etmeyi hedefleyen ütopya ve karşı ütopyalar ortaya koyarlar. Bu metinlerin önemini Christine Delphy şöyle vurgular:<br />
“Ütopya ve kuram aynı arayışın iki yüzüdür: Kuram, olan şeyin olumsuz yüzü ya da evresi, ütopya da olumlu yüzü ya da evresidir.”<br />
<br />
Özel olanın politik olduğu şiarından hareketle kadın ütopyaları asla politikadan soyutlanmaz; toplumsal cinsiyet, doğaya dönüş, doğurganlık ve annelik, çiftcinsiyetlilik (androjeni) kadın ütopyalarının temel temalarındandır.<br />
Güven Turan’ın “Yokülkeler… Düş Ülkeler…” yazısında belirttiği gibi, ütopyalara kişiliklerini veren iki asal ve değişmez özellik vardır. Bunlardan biri içeriktir: Ütopya yazarları ideal toplum diye düşündüklerini resmederler; bunu matematik diline aktaracak olursak, ütopyalar (+) işareti taşır. Öteki özellik ise içerikten doğal olarak ortaya çıkan, biçimde de yer alır: Bir ütopya her zaman durağandır (statik); her zaman betimseldir (descriptive) ve her zaman ya da hemen hemen her zaman, olaylar dizisinin canlılığından yoksundur.<br />
<br />
Feminist yazarlar bir yandan, kadınların özgürleştiği toplumları betimleyen ütopyalar yazarken, bir yandan da totalitarizmin baskısı altında “şeyleşen” kadını da gündeme getiren distopyalar kaleme aldılar. Ancak her iki türde de kökleşmiş toplumsal cinsiyet meselesini ve dildeki eril egemenliği dert edindiler. Dili ataerkil etkilerden kullanmak için kimi sözcükleri kaldırıp yeni kavramları karşılayacak yeni sözcükler, betim ve tanımlamalar getirdiler eserlerinde. Feminist ütopyaların bir başka önemli özelliği de ütopyacı düşüncenin kendisini de eleştirmeleri ve yeni bir ütopya tarzını ortaya koymaya çalışmalarıdır. Geleceğe yönelik ütopyacı bir iyimserlik taşımakla beraber klasik ütopyanın durağan, baskıcı, değişime izin vermeyen ütopya anlayışından ayrılır kadın ütopyaları, Ütopyanın Kadınları, Kadınların Ütopyası kitabının yazarı Yasemin Temizarabacı Yıldırmaz’ın belirttiğine göre.<br />
Ütopyalar imkânsızdır ama yazılabilir<br />
<br />
“Ütopyalar imkânsızdır. Ama yazabiliriz” diyen fantastik edebiyat ve bilimkurgu ustası Ursula Le Guin’i Mülksüzler ile tanıdık ilk olarak. Otoriter devlete karşı, kadınca bir işbirliğini öneren, kendini “Taocu, anarşist, feminist ve çevreci” olarak tanımlayan Le Guin’e göre ütopyalar imkânsızdır elbette ama yazılabilir. Ve yazılırsa uygulamaya da konulabilir. Mülksüzler’de anlattığı anarşizmi şöyle tarif eder Le Guin: “…Odoculuk anarşizmdir. Sağı solu bombalamak anlamında değil: Kendine hangi saygıdeğer adı verirse versin, bunun adı tedhişçiliktir. Aşırı sağın sosyal-Darwinist ekonomik özgürlükçülüğü de değil: Düpedüz anarşizm: Eski Taocu düşüncede öngörülen, Shelley ve Kroptokin’in, Goldman ve Goodman’ın geliştirdiği biçimiyle. Anarşizmin baş hedefi, ister kapitalist isterse sosyalist olsun, otoriter devlettir; önde gelen ahlâki ve ilkesel teması ise işbirliğidir (dayanışma, karşılıklı yardım). Tüm siyasal kuramlar içinde en idealist olanı anarşizmdir; bu yüzden de bana en ilginç gelen kuramdır.”<br />
Mülksüzler, birbirinin uydusu olan Urras ve Anarres adlı iki gezegenden söz eder. Urras dünyamıza benzeyen kapitalist bir gezegenken Anarres kolektif çalışmanın ön planda olduğu; paranın, mülkiyetin ve dinin olmadığı anarşist bir gezegendir. Bir gün Anarresli bilimci Shevek, Urras’taki bilimcilerle görüşmek üzere kendi gezegeninden çıkar ve karşılaştırma, sorgulama başlar. Anarres’te eşyalar ve topraklar üzerinde mülkiyet hakkı olmadığı gibi, insanlar üzerinde de mülkiyet hakkı yoktur. İlişkiler aidiyet üzerine değil, sevgi üzerine kuruludur. Urras’ın insanlarının maddeler üzerindeki sahiplik iddiası, birbirleri üzerindeki sahiplik iddiasına kadar varmaktadır.<br />
Le Guin, yepyeni gezegenler ve halklar yaratırken bilinçdışından gelen simge ve arketipleri doğrudan ve dolaysız olarak kullanır ve gerçeklerden bahseder. Mülkiyet, cinsiyet, aidiyet, siyasal sistemler, doğanın tahribatı, baskı, özgürlük, ideoloji, verili gerçek ve değerleri sorgular. Ütopyanın Kadınları, Kadınların Ütopyası kitabının yazarı Yasemin Temizarabacı Yıldırmaz’a göre feminist ütopyaların en önemli özelliği, bireyselliği ön plana çıkarmaları ve farklılığı doğal kabul edip toplumsal yaşamı da buna göre şekillendirmeleridir. Aynılık ve benzerlik üzerine kurulmuş olan klasik ütopyaların aksine, feminist ütopyalar “çelişkilerin var olduğu, her an yeniden ortaya çıktığı, buna karşılık çözümlerin de yeniden üretildiği” alternatif düzenler olarak ortaya çıkar.<br />
<br />
İçinde yaşadığımız çağla hesaplaşmak için yazan Le Guin, eserlerinde bu tür çelişkileri başarıyla ortaya koyar; her yerde, herkes mükemmel değildir. Onun ütopyacı düşgücünün en yaratıcı örnekleri arasında sayılan ve öykü, şiir, mit, halk masalı, drama, deneme ve belge gibi değişik biçimleri sentezleyerek uzak geleceğe ait kurgusal bir etnografya olarak tasarladığı Hep Yuvaya Dönmek, Amerikan yerlilerinin bir arketipi olarak kurgulanan Keş halkının dünyasını anlatır. Keşler, insanlığın kendini yıkıma sürüklemesinin ardından, Kuzey Kaliforniya’da, Na Vadisi’nde yaşayan barışçı bir halktır. Keşler, insan-doğa ilişkisinden başlayarak, hiçbir yanı bugün içinde yaşadığımıza benzemeyen bir dünyada yaşarlar. Zamanın, çizgisel olmaktan çok, mevsimlik danslarla belirlenen döngüsel bir seyir izlediği bu dünyanın belki en temel özelliği, ilerlemeci ideale yabancı olmasıdır. Farklılıkların olduğu gibi kabul edildiği bu toplumda, değişim, bir ilerleme ya da gerilemeye değil, dönüşüme işaret eder sadece. Keşler, dünyanın geri kalanında neler olup bittiğiyle pek ilgilenmedikleri gibi, başlangıç ve sonuçlarla da ilgilenmezler. Ve elbette toplumsal cinsiyet denilen cinnet ile de…<br />
<br />
Cinsellik ve androjeni<br />
<br />
Cinsellik, çiftcinsiyet ve toplumsal cinsiyetin yargılanması, kadın ütopyalarında yer tutan başat kavramlar. Cinsellik, ütopyalarda, toplumsal baskıyı ve ortasınıf ahlâkını eleştirmek için kullanılır; distopyalarda ise ya devlet ya toplum tarafından tamamen denetlenir ya da serbest bırakılır. Kadın ütopyaları cinslerarası eşitliğe önem vermeleri, heteroseksüel dayatmaya ve cinsiyet faşizmine karşı duruşlarıyla erkekler tarafından yazılmış ütopyalardan ayrılır.<br />Bu ütopyaların en belirgin teması, çiftcinsellik yani androjenidir. Kadın ve erkeğin tek bedende birleşmesi, akıl ve maddenin, kültür ve doğanın birleşmesi anlamına da gelir. İkiliği reddeden bir sentez, bir tümlenme arzusudur bu. Androjeninin kadın edebiyatındaki kökeni ise 18. yüzyılın erkek merkezli ideolojisine karşı çıkan Margaret Fuller’in Woman in Nineteenth Century adlı kitabına dayanır. Bağımsız bir kadın kültüründen söz ederek toplumun kadına atfettiği özelliklerin ve biçtiği rollerin kadınlar tarafından yadsınmak yerine benimsenmesi gerektiğini, çünkü bu niteliklerin zaaf değil kuvvet içerdiğini belirten Fuller, kadın erkek rollerinin birbirine karşıt roller olarak tanımlanmasını da yanlış bulur. Ona göre kadınlar içlerindeki cevheri işlemeliydiler. Ancak bu sayede insanlık yitirdiği bütünlüğü yeniden bulabilir, kutuplaşmış özellikler tekrar bir araya gelip bütün insanı yaratır ve kişiyi toplumun ona biçtiği rollere hapsolmaktan kurtarabilirdi. Jale Parla’nın yorumladığı gibi, Margaret Fuller bu kadın-erkek birliği düşüncesiyle Virginia Woolf’un da kadın erkek özelliklerinin aynı kişide toplandığı gerçek insanı özgürleştirmeyi savunan “androgyny” kuramının öncüsüdür. Sonradan bu görüş, Ursula K. Le Guin’in adrojen ütopyalarına esin kaynağı olacaktır.<br />
<br />
Virginia Woolf’un diğer kitaplarından ayrılarak bir ütopya gibi okunabilecek Orlando, aynı bedende her iki cinsiyeti de deneyimleyen bir kahraman üzerine kuruludur. İngiltere’nin en soylu ve nüfuzlu ailelerinden birinin tek mirasçısı olan olağanüstü güzel, duyarlı, şair ruhlu Orlando serüven dolu yaşantısına Kraliçe I. Elizabeth’in gözdesi ve Haznedar’ı olarak başlar. Arayışlar içinde geçen inişli çıkışlı dört yüz yıllık yaşamının orta yerinde büyük bir dönüşüme uğrayarak İstanbul’da II. Charles’ın elçisi olarak bulunduğu sırada mucizevi bir biçimde kadın olur. Bir sabah uyanıp da kendini bu halde görünce hiç de şaşırmaz, aynaya bakar ve şöyle der: Değişen bir şey yok, aynı beden, aynı insan. Sadece bundan sonraki yaşamına kadın olarak devam edecektir. Bir süre Bursa dolaylarında Çingeneler arasında doğayla iç içe yaşar.<br />
<br />
Ki bu açıdan bir ekofeminist değini söz konusudur romanda. Yeni kimliğiyle, yani bir kadın olarak İngiltere’ye döndüğünde, 19. yüzyılın kadınlara biçtiği rolün içinde boğulacak gibi olur. Ancak aykırı, enerjik, sorgulayan kişiliğinin yardımıyla tüm toplumsal değişimlerin ve kendi yaşamındaki büyük dönüşümün üstesinden gelmeyi başarır.<br /><br />
Virginia Woolf’un “Sanatçı androjen olmalıdır” düşüncesi üzerine kurguladığı Orlando’da kişinin içinde bulunan çift cinsiyetini özgürce yaşayabileceğini savunur yazar.<br />
<br />
Tamamen kadınlardan oluşmuş, gelecekteki bir toplumun da içlerinde olduğu dört alternatif evrenin, erkeğe dönüşen bir kadın çerçevesinde anlatıldığı Dişi Adam, bir başka androjen ütopya örneğidir. Joanna Russ’ın, kurgu ve biçem olarak çok parçalı romanında bir kadının erkeğe dönüşümü söz konusudur. Kahraman, erkeğe nasıl dönüştüğünü anlatırken önce kadına dönüşmesi gerektiğinden dem vurur. Bilimkurgu-ütopya türünde, kadın varlığının iç-uzayını gezegenlerarası bir düzlemde, alegoriler kurarak anlatan Russ, “kadın yüzlü bir erkek; erkek aklına sahip bir kadın” olan kahramanını Jung’un erkekteki kadın/kadındaki erkek (anima-animus) ruhbilimsel merceğiyle yansıtır. Romandaki dört “J”den Joanna, günümüz dünyasında yaşayan ve gerçek Adam’ı arayan, huzursuz bir kadın; Jeannine, “Büyük Bunalım”ın hâlâ sürdüğü bu dünyada yaşayan ama geçmişin izlerinden kurtulamayan diğer kadın; Janet, yüzyıllardan beri hiçbir erkeğin Yaşamadığı, “gelecekteki bizim dünyamız”dan yeryüzüne gelen bir elçi; Jael ise bu üçlüyü Erkekdiyarlılar-Kadındiyarlılar fantastik karşıtlığıyla yüz yüze getiren bir aracıdır. İç monologlar, teatral diyaloglar, çarpıcı betimlemelerle eşzamanlı olarak yansıtılan bu dört kadın, tekbir kadın mıdır yoksa kadınlık arketipinin günümüzdeki varyasyonları mı?<br /><br />
Dört anlatının bileşkesi olan Dişi Adam’da bu anlatıların etkileşimleri, ataerkil ideolojideki öznenin oluşumunun, kadının/erkeğin bu ideolojiyi gözden geçirmesinin ve çağdaş ataerkil söyleme müdahale etme ile etkin karşı koyma edimini içeren öznelliğin daha sonraki müzakerelerinin zeminini sağlar. Bireyin ataerkil bir özne olarak konumlandırıldığını vurgular ve bu konumlandırmayı değiştirmeye çalışır.<br />
<br />
Ursula K. LeGuin’in, halkı, dönemsel olarak erkek ya da dişi özellikler gösteren androjenlerden oluşan bir gezegeni anlattığı Karanlığın Sol Eli de cinsiyetin ortadan kaldırıldığı bir ütopyadır. Kış gezegenindeki insanlar normal koşullarda cinsiyetsizdirler ve yalnızca yılın belirli dönemlerinde, o andaki hormonal durumlarına göre kadın veya erkek olurlar. Bu gezegende aidiyet, sahiplik, sevgililik, arkadaşlık gibi kavramlar değişmiş; cinsiyet bir otorite aracı olmaktan çıkmıştır.<br /><br />
Ursula K. Le Guin, Karanlığın Sol Eli’nde, ataerkil bir erkek karakter aracılığıyla ataerkil bir söylemin işleyim biçimini gösterir, Anne Cranny-Francis’e göre. Joanna Russ’ın Dişi Adam’ında ise ataerkil olmayan bir karakter, ataerkil bir çerçeveye yerleştirilmiştir. Bu karakterin ataerkil öznelere (erkek ve kadın) gösterdiği tepkiler, kadınların kabullendikleri ataerkil ideolojinin doğallığını bozar. Ataerkil olmayan bir karakter, ataerkil öznenin oluşumunu ve işleyimini sergiler.<br />
<br />
Eğer biri ve öteki, eylemlerinin farklılığı içinde birleşmezlerse ne kendini ne ötekini asla fark etmeyecektir.<br />Kadınların ütopyaları hakkında söylenecekler elbette bu kadar değil. Ekofeminist ütopyalara, distopyalara ve Türk kadın yazarların ütopyalarına yine değineceğim…<br />
<br />
kaynak: <a href="https://www.facebook.com/notes/vegan-feministler/feminist-%C3%BCtopyalar-hande-%C3%B6%C4%9F%C3%BCt-2009/623223264386589#" role="button" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;"></a><a href="http://kritisyen.blogspot.com/2009/04/feminist-utopyalar-bir-sabah-uyandgnda.html" rel="nofollow" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;" target="_blank">http://kritisyen.blogspot.com/2009/04/feminist-utopyalar-bir-sabah-uyandgnda.html</a></div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7885769767552592841.post-76560982921224369032014-01-28T16:53:00.004-08:002014-01-28T16:53:51.193-08:00Anaerkil Toplum Düşü - Hande Öğüt <div class="clearfix" style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.359999656677246px; zoom: 1;">
<h2 class="_5clb" style="font-size: 24px; line-height: 28px; margin: 0px; padding: 0px;">
<span style="font-size: 13px; line-height: 20px;">‘Sultana’nın Rüyası Padmarag’ Doğu’nun; ‘Kadınlar Ülkesi’ ise Batı’nın ilk feminist kadın ütopyalarından. Her ikisi de kadınlardan oluşan bir diyarı anlatırken anaerkil toplum düşünü tazeliyor</span></h2>
</div>
<div class="_5k3v _5k3w clearfix" style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 20px; margin-top: 16px; word-wrap: break-word; zoom: 1;">
<br />
Amcasının oğlunun tecavüzüne uğrayarak hamile kaldıktan sonra töre korkusuyla annesi ve babası tarafından İstanbul’a gönderilen, ancak iki erkek kardeşi tarafından sokakta katledilen Güldünya’nın, bırakın kadının erkekle eşit olduğu bir coğrafya tahayyülünü, insan olmanın biricik koşulu, yaşama hakkını savunabilmesi bile ütopyaydı. Çünkü bazı ülkelerde kadınların yaşayabilmeleri bir imkânsızlık, ütopik bir özlem. Çünkü kadınlar, topla tüfekle, taşla, törelerle, ideolojilerle öldürülüyor dünyanın her yerinde.<br />
<br />Yıllar boyu ütopya Batılı ve eril bir yazın türü oldu. Çünkü kadınların ideolojik, sınıfsal, etnik, dinsel ve cinsel ayrımcılığa tabi tutularak yaşayabilmeleri başlı başına bir ütopyaydı. Doğu’nun ilk feminist ütopya yazarı Begum Rokeya Sakhawat Hossain’in 1905′te yazdığı Sultana’nın Rüyası Padmarag’ı töre ve teröristlerin katlettiği Güldünya’ya armağan eden Versus Kitap anlamlı bir tavır gösterirken, Charlotte Perkins Gilman’ın anaerkil ütopyası Kadınlar Ülkesi ‘nin (Herland) Otonom Yayıncılık tarafından dilimize çevrilmesi de sevindirici bir gelişme oldu. Biri Doğu’nun diğeri Batı’nın ilk kadın ütopyaları kabul edilen kitaplar, anaerkil toplum düşü çevresinde kızkardeşlik olgusunu tazelerken kadınları geleceği değiştirmek için eyleme ve direnişe de davet ediyor.<br />
<br />
Evlilik bir tür fahişeliktir!<br /><br />
Kültürel feminist teorinin altında anaerkil bakış yani, temelde dişil etki ve değerler aracılığıyla yönlendirilen kadın toplumu görüşü yatar. Barışseverlik, işbirliği, ‘farklılıkların şiddetsiz bir aradalığı’ buna dahildir. Bu ütopik görüş, 19. yüzyılın ikinci yarısında anaerkil teori içinde dile getirilmiştir ve kurmacadaki ifadelerinden birini Charlotte P. Gilman’ın Herland ‘ında bulur. Sosyal Darwinist hipotez üzerine kurduğu ilk çalışması, Woman and Economics ‘te kadının bağımlı kılınmasının, ırkın ilerlemesini engelleyici, doğal olmayan bir anormallik olduğunu ileri süren Gilman eserlerinde, kadınların yaşamak için fahişelik düzeyine indirildiklerini belirtir. Evlilik bir tarz fahişeliktir ona göre: “Her iki durumda da ekmeğini erkekten, onunla olan cinsel ilişkisi aracılığıyla alır” kadın.<br /><br />
Radikal feminist düşünce içinde önemli bir yere sahip olan ve pek çok farkındalığı cesurca dillendiren Gilman’ın Kadınlar Ülkesi, erkeklerin olmadığı, sınıfsız ve barış içinde yaşayan bir kadınlar toplumunu anlatır. 1915′te kaleme alınan kitabın bir özelliği, pek çok klasikleşmiş erkek ütopyasında yok sayılan veya satır aralarında yer verilen kadınlara yönelik cinsiyet ayrımcılığına dikkat çekmesi ise diğer özelliği de kadınları ele alan edebi denemeler içinde ilk kez feminist öğelerin ütopya tarzıyla açık ve bilinçli bir şekilde işlenmesidir. Ütopik ülkesini, sınıflı-erkek egemen toplumun kadın kalıp ve tanımına aykırı kadınlardan yaratan Gilman, 20. yüzyılın temel çelişkileri olan ulusalcılık, yurttaşlık ve kadın hareketi içindeki eşitlik ve özgürlük gerilimine de değinir. Ataerkil toplumların mizahi bir dille eleştirildiği Kadınlar Ülkesi rekabet, cinsiyet ayrımcılığı, cinsiyet temelli işbölümü, yoksulluk, savaş ve dış düşmanlar gibi kavramların yaşanmadığı bir ülkedir. Ancak dış düşmanlar burayı keşfetmekte gecikmez! Sosyoloji, botanik ve meteoroloji bilimlerine meraklı üç kafadar Terry, Jeff ve Vandyck, bir şekilde haberdar oldukları bu ‘acayiplikler’ ülkesine bir bilimsel inceleme gezisi düzenlerler. Sadece kadınlardan oluşan bu garip ülkeyi yerinde görecek ve gerçekliğini onaylayarak akılcı eleştiriye tabi tutacaklardır. Gilman, bu üç ahbap çavuşun durum karşısındaki duygu ve düşünceleri üzerinden ütopyasını kurarak kara mizah sergilemiştir şüphesiz, ancak yine de bu ülkenin bir erkeğin ağzından anlatılması, onun gözüyle yorumlanması hiç de yazarın muradına uygun düşmüyor bencileyin. Toplum, aile, bilim gibi konularda son derece güçlü görüşleri olan Gilman’ın, üremenin cinsel birleşme olmaksızın partenogenezle gerçekleştiği, tüm kadınların barış ve işbirliği içinde yaşadığı, vejetaryenlik konusunda son derece hassas olan bu ütopyası ne yazık ki marjinal çizgiden çok uzak. Herland’da düşünce sınırı cinselliktir. Ancak roman heteroseksist düşünceden pek ayrıştıramaz kendini. Zira Gilman, yalnızca kadınlardan oluşan bir ülkeyi ve eğitimde yapılan köklü değişiklikleri kavramsallaştırmayı başarır ama tasarladığı dünyada lezbiyenliğe yer yoktur. Çünkü kadınların tümü de tek bir anneden doğmadır. Aralarındaki en küçük cinsel yakınlaşma, ensest yasağına karşı geleceğinden olsa gerek, Gilman lezbiyenliği bertaraf etmiştir ütopyasından. Neredeyse cinsel dürtüleri tamamen ortadan kaldırıp aseksüel bir kadınlar topluluğu yaratarak yerleşik-sınıfsal-ataerkil düzenin ötesine gidemeyen bir ütopyaya indirgemiştir eserini. Oysa Gilman, kadınlarla ilişkiler yaşayan ve Amerikan viktoryanizminin sürgitti bir dönemde “Kadınlara karşı derin ve sonsuz bir aşk duyuyorum” diyebilecek kadar cesur bir kadındır.<br />
<br />
Masumiyet cenderesi<br /><br />
Ülkenin yaratıcısı anne yüz yaşına dek yaşamış, yüzlerce torununu görmüş ve hepsinin Kraliçe Rahibe Ana’sı olmuştur. Ana Tanrıça kültünü besleyen, anneliğe ve doğurganlığa kutsallığı üreten bir anlam yükleyen Gilman, kadını ‘masumiyet’ cenderesinden kurtararak yüreklerimize su serper hiç olmazsa. Söz konusu kadınlar ülkesinin sanayi öncesi bir dünyayla ilgisi yoktur. Kadın yeniden yaratılırken masumiyetle yaratılmamıştır; çünkü Gilman’a göre masumiyet, özgür olması gereken bir kadının kurtulması gereken ilk zincirdir. Kadınların masumiyeti yalnızca erkeklerin işine yarar.<br /><br />
Geçici bir hayal kırıklığı yaratmakla birlikte Kadınlar Ülkesi, hem hegemonik ideolojiden kopuşu, hem yaşanan değişimin sınırlarını dikkat çekici biçimde belgelemesi, hem de burjuva evini ortadan kaldırışıyla ilgiye değer. Kadınlar ülkesinin bildiğimiz anlamda evleri yoktur, onlar toprağa ve doğaya bağlı yaşayan göçebeler gibidir. Gilman, en önemli ve radikal çalışması The Home’da da yuva düşüncesine saldırır: “Bir kurum olan yuva, kadını sınırlayan ve toplumsal evrimleşmeyi yavaşlatan eskimiş bir sistemdir.”<br />
<br />
Doğulu bir kadınlar okulu<br /><br />
Bir başka ‘kadınlar ülkesi’ tasavvuruyla da Bangladeş’te Müslüman kadının uyanışının ve kurtuluşunun öncüsü olarak anılan Begum Rokeya Sakhawat Hossain’in Sultana’nın Rüyası Pagmarag adlı ütopyaları aracılığıyla karşılaşırız. Sultana’nın Rüyası, erkeklerin eve kapatıldığı, kadınlarınsa siyasette, bilimde, sanatta, yani ‘dışarıda’ yer aldığı bir kadınlar ülkesini betimler. Erkekler, selamlıkta hapistir, kadınlar ise sokaklarda, ülke yönetiminde, sanatta ve bilimde aktif rol oynar. Kadınlar zekâlarını kullanırken erkekler hane içi pratikleriyle eğleşir. İlk kez 1905′te, The Indian Ladies Magazine’de İngilizce olarak yayımlanan eser, klasik ütopya modeline uygun olarak bir rüya yolculuğuyla, aniden başka bir dünyaya giden, bir rehber eşliğinde bu dünyayı gezerek oranın siyasal, toplumsal, ekonomik özellikleri hakkında bilgi edinen ve yine geldiği gibi aniden kendi zamanına/dünyasına dönen bir kahramanın ağzından anlatılır. Kadının kurtuluşunun ancak bilimsel çalışmalarla gerçekleşebileceği savsözüne odaklanan Sultana’nın Rüyası, barışın, güzelliğin, doğruluk ve sevginin hüküm süreceği, ataerki ve baskının yok olduğu bir dünyanın ütopyasıdır.<br />Padmarag ise geçmişte ya da gelecekte değil, şimdi ve şu anda var olduğu düşünülen, Tarini Bhavan adlı bir kadınlar okulunda geçer. Bu yönüyle, ‘yokülke’ ve ‘güzelülke’yi tasvir eden Batılı eril ütopyalardan ayrılır Padmarag. Çünkü bu okul her yönüyle gerçek ve ‘burada’dır. Her yaştan ve sınıftan kadının gelerek dert ve sıkıntılarına çözüm bulduğu, iyileştiği, eğitildiği Tarini Bhavan, tüm yoksul ve yoksun kadınlara kapılarını açan bir yeryüzü cennetidir.<br />Evet, her iki ütopya da kadınlara, doğalarıyla ve doğayla barışık bir yeryüzü işaret ediyor. Ancak Güldünya ve törelerin katlettiği yüzlerce kadının tek ütopyası, 1800′lerde yaşayan feminist Sarah Grimke ile aynı: “Erkek kardeşlerimizden tek istediğim, ayaklarını boğazlarımızdan çekmeleridir.”<br />
<br />
<br />
KADINLAR ÜLKESİ, Charlotte P. Gilman, Çeviren: Seher Özbay, Otonom Yayıncılık, 2007, 236 sayfa, 15 YTL.<br />
<br />
SULTANA’NIN RÜYASI-PADMARAG, Begum Rokeya Sakhawat Hossain, Çeviren: Billur C. Yılmazyiğit, Versus Kitap, 2007, 242 sayfa, 12 YTL.<br />
<a href="https://www.facebook.com/notes/vegan-feministler/anaerkil-toplum-d%C3%BC%C5%9F%C3%BC-hande-%C3%B6%C4%9F%C3%BCt-23032007-radikal/623221767720072#" role="button" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;"><br /></a>
<a href="https://www.facebook.com/notes/vegan-feministler/anaerkil-toplum-d%C3%BC%C5%9F%C3%BC-hande-%C3%B6%C4%9F%C3%BCt-23032007-radikal/623221767720072#" role="button" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;"></a><br />
<h2 class="_5clb" style="font-size: 24px; line-height: 28px; margin: 0px; padding: 0px;">
Anaerkil toplum düşü - hande öğüt (23/03/2007 - radikal)</h2>
<a href="https://www.facebook.com/notes/vegan-feministler/anaerkil-toplum-d%C3%BC%C5%9F%C3%BC-hande-%C3%B6%C4%9F%C3%BCt-23032007-radikal/623221767720072#" role="button" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;"><br /></a>
<a href="https://www.facebook.com/notes/vegan-feministler/anaerkil-toplum-d%C3%BC%C5%9F%C3%BC-hande-%C3%B6%C4%9F%C3%BCt-23032007-radikal/623221767720072#" role="button" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;"></a><a href="http://www.facebook.com/l.php?u=http%3A%2F%2Fwww.radikal.com.tr%2Fek_haber.php%3Fek%3Dktp%26haberno%3D6189&h=HAQGs0r-U&s=1" rel="nofollow" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;" target="_blank">http://www.radikal.com.tr/ek_haber.php?ek=ktp&haberno=6189</a><br /><br />kaynak: <a href="https://www.facebook.com/notes/vegan-feministler/anaerkil-toplum-d%C3%BC%C5%9F%C3%BC-hande-%C3%B6%C4%9F%C3%BCt-23032007-radikal/623221767720072#" role="button" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;"></a><a href="http://ecotopianetwork.wordpress.com/2009/10/13/anaerkil-toplum-dusu/" rel="nofollow" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;" target="_blank">http://ecotopianetwork.wordpress.com/2009/10/13/anaerkil-toplum-dusu/</a></div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7885769767552592841.post-80591002114219352372014-01-28T16:52:00.005-08:002014-01-28T16:52:59.394-08:00Ataerkillik, Uygarlık ve Toplumsal Cinsiyetin Kökenleri - John Zerzan<div class="clearfix" style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.359999656677246px; zoom: 1;">
<h2 class="_5clb" style="font-size: 24px; line-height: 28px; margin: 0px; padding: 0px;">
<br /></h2>
</div>
<div class="_5k3v _5k3w clearfix" style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 20px; margin-top: 16px; word-wrap: break-word; zoom: 1;">
<div>
<a href="https://www.facebook.com/notes/vegan-feministler/ataerkillik-uygarl%C4%B1k-ve-toplumsal-cinsiyetin-k%C3%B6kenleri-john-zerzan/623219444386971#" role="button" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;"></a><br />
Uygarlık, esas itibariyle doğanın ve kadının üzerinde uygulanan tahakkümün tarihidir. <a href="https://www.facebook.com/notes/vegan-feministler/ataerkillik-uygarl%C4%B1k-ve-toplumsal-cinsiyetin-k%C3%B6kenleri-john-zerzan/623219444386971#" role="button" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;">Ataerkillik</a>, kadına ve doğaya hükmetmek anlamına gelir. Temel olarak bakıldığında bu iki kavram aynı anlama mı gelmektedir?<br /><br />
Felsefe, iş bölümünde ortaya çıkan ve ortaya çıktığı andan bu yana yayılan bir ıstırabın krallığını, onun uzun sürecini çok defa görmezden gelmiştir. Héléne Cixous felsefe tarihini “babaların zinciri” olarak tanımlar. Tıpkı ıstırap gibi, kadınlar da bu zincirde yer almaz ve kuşkusuz birbirlerinin en yakın akrabasıdırlar.<br />
<br />
Nitekim, anti-feminist edebiyat kuramcılarından biri olan <a href="https://www.facebook.com/notes/vegan-feministler/ataerkillik-uygarl%C4%B1k-ve-toplumsal-cinsiyetin-k%C3%B6kenleri-john-zerzan/623219444386971#" role="button" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;">Camile Paglia</a>, uygarlık ve kadını şöyle bağdaştırır:<br />
“Üstü açık bir yük vagonundan kocaman bir vinç. Gördüğümde, sanki kilisede bir törendeymişim gibi huşu ve saygıyla duraklarım. O nasıl bir tasarım gücü: O ne görkem: bu vagonlar bizi anıtsal mimarinin ilk olarak hayal edildiği ve hayata geçirildiği yere, eski Mısır’a bağlıyor. Uygarlık kadınların ellerine bırakılmış olsaydı, hala sazdan kulübelerde yaşıyor olacaktık.” (1)<br />
<br />
<a href="https://www.facebook.com/notes/vegan-feministler/ataerkillik-uygarl%C4%B1k-ve-toplumsal-cinsiyetin-k%C3%B6kenleri-john-zerzan/623219444386971#" role="button" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;"><br /></a>
<a href="https://www.facebook.com/notes/vegan-feministler/ataerkillik-uygarl%C4%B1k-ve-toplumsal-cinsiyetin-k%C3%B6kenleri-john-zerzan/623219444386971#" role="button" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;"></a>Uygarlığın “zaferler”i ve kadınların bunlara ilgisizliği. Bazılarımız için “sazdan kulübeler”, baskının ve yıkımın şekillendirdiği o yanlış yolu seçmemiş olmayı simgeliyor. Teknolojik uygarlığın ölüm dürtüsünün küresel çapta olduğunu, her yere bulaştığını göz önünde bulundurduğumuzda, keşke hala sazda kulübelerde yaşıyor olsaydık.<br />Egemen model, kadınların ve doğanın değerini evrensel boyutta en aza indirdi. Bunun neyi şekillendirdiğini kim göremiyor? <a href="https://www.facebook.com/notes/vegan-feministler/ataerkillik-uygarl%C4%B1k-ve-toplumsal-cinsiyetin-k%C3%B6kenleri-john-zerzan/623219444386971#" role="button" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;">Ursula Le Guin</a>, Paglia’nın ikisini de reddediyor olmasını sağlıklı bir şekilde düzeltiyor:<br />
“Uygar Erkek şöyle der: Kendi olan benim, Efendi benim, geri kalan her şey ötekidir- dışarıdadır, aşağıdadır, alttadır, itaat edendir. Ben sahip olurum, ben kullanırım, ben sorgularım, ben faydalanırım, ben kontrol ederim. Önemli olan benim yaptığımdır. Benim ne istediğim tek nedendir. Ben benim, gerisi benim uygun gördüğüm şekilde kullanılacak olan kadınlar ve el değmemiş vahşi arazidir.” (2)<br />
<br />
Şüphesiz, ilk uygarlıkların anaerkil olduğuna inanan pek çok insan var. Ama hiçbir antropolog ya da arkeolog, ki içlerinde feministler de var, bu tür toplumların var olduğuna dair bulguya ulaşamadı. <a href="https://www.facebook.com/notes/vegan-feministler/ataerkillik-uygarl%C4%B1k-ve-toplumsal-cinsiyetin-k%C3%B6kenleri-john-zerzan/623219444386971#" role="button" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;">Sherry Ortner</a>, “Bırakın anaerkil olmayı, tam anlamıyla eşitlikçi bir kültür arayışı sonuçsuz kalmıştır” (3) hükmüne varmıştır.<br />
Oysa, erkek tarafından belirlenen kültür, içinden çıkılmaz bir hal almadan ve evrensel olmadan önce, kadınların erkeklere daha az tabi olduğu uzun bir zaman dilimi de vardı. 1970’lerden bu yana, <a href="https://www.facebook.com/notes/vegan-feministler/ataerkillik-uygarl%C4%B1k-ve-toplumsal-cinsiyetin-k%C3%B6kenleri-john-zerzan/623219444386971#" role="button" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;">Adrienne Zihlman</a>, Nancy Taner ve Frances Dahlberg (4) gibi antropologlar, daha önce odaklanılan noktayı ya da şöyle diyelim, “Avcı Erkek”in karşısına “Toplayıcı Kadın”ı koyan tarih öncesine ait bir klişeyi düzeltmişlerdir. Burada kilit nokta; genel olarak ortalamaya bakıldığında, tarım öncesi göçebe toplumların yiyeceklerin %80’ini toplayıcılık, %20’sini ise avcılıkla karşılıyor olmasıdır. Avcılık-toplayıcılık arasındaki ayrımı abartmak ve kayda değer ölçüde toplulukta kadının avcılık, erkeğin toplayıcılık yapmış olmasını görmezden gelmek mümkündür.(5) Ancak, toplayıcı toplumlarda kadınların özerk olmasının altında yatan temel neden, besin için gerekli kaynakların, kendi faaliyet alanları içinde hem erkekler hem kadınlar için ulaşılabilir olmasıydı. Avcı-toplayıcı ya da toplayıcı toplumların, ana hatlarıyla eşitlikçi bir kültürel yapılarının olması bağlamında;<a href="https://www.facebook.com/notes/vegan-feministler/ataerkillik-uygarl%C4%B1k-ve-toplumsal-cinsiyetin-k%C3%B6kenleri-john-zerzan/623219444386971#" role="button" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;">Eleanor Leacock</a>, <a href="https://www.facebook.com/notes/vegan-feministler/ataerkillik-uygarl%C4%B1k-ve-toplumsal-cinsiyetin-k%C3%B6kenleri-john-zerzan/623219444386971#" role="button" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;">Patricia Draper</a> ve Mina Caulfield gibi antropologlar, kadın ve erkek arasındaki ilişkiyi ekseriyetle eşitlikçi olarak tanımladılar. (6) böyle durumlarda, yani bir şeyi temin eden kimsenin aynı zamanda onu paylaştırdığı, gerekli yiyeceğin %80’ini kadınların temin ettiği durumlarda; göçebe toplumun nereye gideceğine, nerede konaklayacağına karar veren çoğunlukla kadınlardır. Aynı şekilde, tarım öncesi toplumların kullandığı taş aletleri hem kadınların hem erkeklerin yaptığına dair bulgular da var. (7)<br />
<br />
Anasoylu hanelerin temel alındığı <a href="https://www.facebook.com/notes/vegan-feministler/ataerkillik-uygarl%C4%B1k-ve-toplumsal-cinsiyetin-k%C3%B6kenleri-john-zerzan/623219444386971#" role="button" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;">Pueblo</a>, <a href="https://www.facebook.com/notes/vegan-feministler/ataerkillik-uygarl%C4%B1k-ve-toplumsal-cinsiyetin-k%C3%B6kenleri-john-zerzan/623219444386971#" role="button" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;">Iroquois</a>, <a href="https://www.facebook.com/notes/vegan-feministler/ataerkillik-uygarl%C4%B1k-ve-toplumsal-cinsiyetin-k%C3%B6kenleri-john-zerzan/623219444386971#" role="button" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;">Crow</a> ya da öteki yerli amerikan topluluklarında, kadınlar bir evlilik ilişkisini herhangi bir zamanda sona erdirebilirler. Bunların ötesinde, göçebe toplumdaki kadın ve erkekler özgürce – ve gayet barışçıl bir biçimde – istedikleri topluluğa girip çıkabilirler ya da istedikleri ilişkiyi başlatıp sona erdirebilirlerdi. (8) <a href="https://www.facebook.com/notes/vegan-feministler/ataerkillik-uygarl%C4%B1k-ve-toplumsal-cinsiyetin-k%C3%B6kenleri-john-zerzan/623219444386971#" role="button" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;">Rosalind Miles</a>’ın belirttiği gibi, erkekler, kadınların emeğine hükmedip faydalanmadıkları gibi “kadınların bedenini, çocukları ya çok az kontrol ediyorlar ya da hiç etmiyorlar; bekareti ve iffeti fetişleştirmiyor, kadınların cinsel ayrıklığı olması gerektiği talebinde bulunmuyorlardı.” (9) Zubeeda Banu Quraishy ‘de Afrika’dan bir örnek gösteriyor “<a href="https://www.facebook.com/notes/vegan-feministler/ataerkillik-uygarl%C4%B1k-ve-toplumsal-cinsiyetin-k%C3%B6kenleri-john-zerzan/623219444386971#" role="button" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;">Mbuti</a> toplumsal cinsiyet ilişkilerinin ayırt edici özelliği uyum ve dayanışmaydı.” (10)<br />
<br />
Yine de insan düşünmeden edemiyor, durum gerçekten hiç böyle umut verici olmuş muydu? Görünüşe göre evrensel bir boyuta varan, biçimi farklılar gösterse de özü aynı kalan kadının değersizleştirilmesi durumunda, başka türlüsünün nasıl ve ne zaman yaşandığı sorunu. Toplumsal varoluşta, toplumsal cinsiyete dayanan temel bir bölünme ve bu bölünmeden açıkça görülen bir hiyerarşi var. Felsefeci Jane Flax’a göre tüm kökleşmiş ikilikler, bunların içinde özne-nesne, akıl-beden ikilikleri de var, toplumsal cinsiyetteki ihtilafın yansımalarıdır. (11)<br />
Toplumsal cinsiyet, cinsiyetlerin arasında var olan doğal/fizyolojik ayrım gibi değildir. Toplumsal cinsiyet, kültürel bir sınıflandırma, çok büyük bir öneme sahip tek kültürel biçim olabilecek cinsiyete dayalı işbölümü temelinde var olan bir derecelendirmedir. Toplumsal cinsiyete dayalı işbölümü temelinde var olan bir derecelendirmedir. Toplumsal cinsiyet, eşitsizliği ve tahakkümü yaratıyor ve meşrulaştırıyorsa, sorgulanacak daha önemli ne olabilir? Öyleyse, kökler ve geleceğimiz söz konusu olduğunda toplumsal cinsiyetin olmadığı bir insanlık tartışması kendini ortaya koyuyor.<br />
<br />
İşbölümünün, evcilleştirmeye ve uygarlığa öncülük ettiğini, günümüzde ise tahakkümü küresel çapta bir sistem olarak yürüttüğünü biliyoruz. Yapay bir biçimde kabul ettirilen işbölümünün, toplumsal cinsiyetin ortaya çıkış şekli ve onu oluşturan biçim olduğu da ayrıca ortaya çıkıyor.<br />
<br />
Yiyeceğin paylaşılması, uzun bir süre boyunca toplayıcılığa dayanan hayat tarzının ayırt edici niteliği olarak kabul edildi. Uygarlığın yalıtılmış ve içine kapanmış aile yaşantısına karşı olarak, bugün sayıca çok az da olsalar bazı avcı-toplayıcı toplumlarda hala görülen, çocukların bakımı konusundaki sorumluluğu paylaşmak da, bu niteliklerden biriydi. Ailenin ebedi bir kurum olmadığını düşünebiliyorsak, benzer bir şekilde insanın evriminde sadece kadının annelik rolünü üstlenmesi de kaçınılmaz değildir. (12)<br />
<br />
Toplum, işbölümüyle bir bütün haline gelir, aile de cinsiyete dayanan bir işbölümüyle. Bütünleşme ihtiyacı bir gerilimin, birlik beraberlik için temel oluşturma arayışındaki bir ayrışmanın ipuçlarını taşır. Bu anlamda Testart haklıdır: “Akrabalığın doğasında olan hiyerarşidir.” (13) İşbölümünün temelinde yer almaları nedeniyle, akrabalık ilişkileri üretim ilişkileri haline gelir. Cucchiari’nin işaret ettiği gibi, “Toplumsal cinsiyet, akrabalığın doğasında vardır, onsuz var olamaz.” (14) tam da bu alanda, doğanın olduğu kadar kadının üzerinde uygulanan tahakkümün kökeni incelenebilir.<br />
<br />
Göçebe toplumlardaki toplayıcı topluluklarda uzmanlaşmış roller önemini yitirirken, eşitsizlik ve gücün türevleri doğrultusunda gelişen akrabalık yapıları, ilişkilerin altyapısını biçimlendiriyordu. Kadınlar karakteristik olarak, çocuk bakımını üstlendikleri rolle hareketsiz kılındı; toplumsal cinsiyetin varsayılan gerekliliklerin ötesinde, bu kalıbın sınırları daha sonra iyice keskinleşti. Toplumsal cinsiyet temelli ayrım ve işbölümü aşağı yukarı Orta Paleolitik çağdan Üst Paleolitik çağa geçişte ortaya çıktı. (15)<br />
<br />
Toplumsal cinsiyet ve akrabalık sistemi, içlerinde yer alan biyolojik özneleri karşısına alan, hatta onların üzerine kurulan kültürel yapılardır, Juliet Mitchell’in ifadesiyle “her şeyin ötesinde, davranışın sembolik örgütlenmesi.” (16) aslında toplumsal cinsiyetin şekillendirdiği toplumun, “çok keskin bir biçimde ikiye bölünmüş evreni sembolik olarak bir araya getirme”nin (17) gerektirdiği gibi sembolik kültürün kendisine bakmak daha açıklayıcı olacaktır. Önce hangisi vardı sorusu ortaya atılır ve cevabını bulmak zordur. Oysa, temel dayanağı cinsiyete dayalı işbölümü olan toplumsal cinsiyetin açıkça ortaya çıkışına kadar sembolik faaliyetlere (örneğin mağara resimleri) dair bulguların olmadığı çok açıktır. (18)<br />
<br />
Üst Paleolitik çağa kadar, evcilleştirme ve medeniyetin Neolitik Devrimi’nin hemen öncesindeki dönem, cinsiyet devrimi zaferini ilan etti. Yaklaşık 35000 yıl önce, eril ve dişil semboller ilk mağara resimlerinde vardı. Toplumsal cinsiyet bilinci, ikiliklerin kuşatıcı birliği, bölünmüş toplumun kuruntusu olarak ortaya çıkar. Bu yeni kutuplaşmada, hareket toplumsal cinsiyetle ilişkili, toplumsal cinsiyetle ilişkili,, toplumsal cinsiyet tarafından tanımlı hale gelir. Avcının rolü, örneğin, erkeklerle birliğe, bu birliğin arzu edilen davranışlar olarak erkek cinsiyetiyle ilgili gereklerine doğru gelişir.<br />
<br />
Grubun yiyecek aramak ve çocuk yetiştirmek için müşterek sorumluluğu gibi daha bölünmez ve genelleşmiş olanlar, cinsel kıskançlığın ve mülkiyetçiliğin ortaya çıktığı ayrılmış alanlar haline geldi. Aynı zamanda, sembolik ayrı bir alan ya da gerçeklik olarak ortaya çıktı. Bu, ritüelde ve pratiğinde yer aldığı kadar sanatın içeriğinde de ortaya çıkar. Günümüzden uzak geçmişi tahmin etmek tehlikelidir, yine de var olan endüstrileşmemiş toplumlar buna ışık tutabilirler. Papua Yeni Gine’li Bimin Kushusmin’ler, örneğin, eril-dişil ayrımını temel ve tanımlayıcı olarak yaşarlar. Finiik denilen eril “öz”, sadece güçlü, savaşçı özellikleri değil, ritüel ve denetimle ilgili özellikleri de gösterir. Khaapkhabuurien ya da dişil “öz” vahşi ve tenseldir, ritüelden bihaberdir. (19) Benzer şekilde, kuzeybatı Sibiryalı <a href="https://www.facebook.com/notes/vegan-feministler/ataerkillik-uygarl%C4%B1k-ve-toplumsal-cinsiyetin-k%C3%B6kenleri-john-zerzan/623219444386971#" role="button" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;">Mansi</a>ler, kadınların ritüel pratiklere katılımlarına sınırlamalar getirirler. (20) göçebe toplumlarında, ritüelin varlığı yada yokluğunun kadının boyun eğmesi sorusunda hayati olduğunu söylemek abartı sayılmaz. (21) <a href="https://www.facebook.com/notes/vegan-feministler/ataerkillik-uygarl%C4%B1k-ve-toplumsal-cinsiyetin-k%C3%B6kenleri-john-zerzan/623219444386971#" role="button" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;">Gayle Rubin</a> şöyle bitirir: “kadınların dünya tarihindeki yenilgisi kültürün kökenleriyle meydana geldi ve kültürün ön koşuludur”. (22)<br />
<br />
Sembolik kültürün ve toplumsal cinsiyetin şekillendirdiği yaşamın eşzamanlı yükselişi tesadüf değildir. Her biri, ayrılmamış, hiyerarşik olmayan yaşamdan temel farklılıklar içerir. Gelişmelerinin ve genişlemelerinin mantığı cisimleştikleri gerilim ve eşitsizliklere tepkidir; ikisi de diyalektik olarak ilk yapay işbölümüne bağlıdır.<br />
Cinsiyet/sembolik değişimin tepesinde, görece olarak, tarıma ve medeniyete doğru başka bir “Büyük İleri Sıçrama” oldu. Bu, önceki iki milyon yıllık tahakküm uygulamayan zekayı ve doğayla yakınlığı hükümsüz kılarak, nihai “doğanın üzerine çıkma”dır. Bu değişim, işbölümünün pekişmesi ve yoğunlaşması olarak beliryecidir. Meillasoux bunun başlangıcını bize hatırlatır:<br />
“Doğanın içinde hiçbir şey cinsiyete dayalı işbölümü veya evlilik, karı-kocalık yada evlatlık gibi kurumlar olduğunu anlatmaz. Bunların hepsi kadınlara zorla kabul ettirilmiştir, bu yüzden hepsi, açıklama olarak kullanılmayan, açıklanması gereken, medeniyetin gerçekleridir.” (23)<br />
<br />
Kelkar ve Nathan, örneğin, batı Hindistan’daki çiftçilerle karşılaştırıldığında, avcı-toplayıcılar arasında, çok fazla toplumsal cinsiyet özelliği bulamadılar. (24) Yiyecek toplamadan yiyecek üretimine geçiş, her yerdeki toplumlar arasında benzer radikal değişimler getirdi. Günümüze yakın bir örneği aktarmak öğreticidir, Güneybatı Amerikalı Muskogee halkı, evcilleştirilmemiş ormanın gerçek değerini sürdürdüler: sömürgeci uygarlar, bu tutuma <a href="https://www.facebook.com/notes/vegan-feministler/ataerkillik-uygarl%C4%B1k-ve-toplumsal-cinsiyetin-k%C3%B6kenleri-john-zerzan/623219444386971#" role="button" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;">Muskogee</a> anasoycu geleneğini babasoycu ilişkilerle değiştirerek saldırdılar. (25)<br />
<br />
Vahşinin kültürele dönüşümünün yeri evdir çünkü kadınlar giderek bunun ufuklarıyla sınırlandırıldılar. Evcilleştirme burada temellendi (etimolojik olarak da, Latince domus’tan ya da evden): ağır ve sıkıcı iş, yiyecek aramadan daha az güç, birçok çocuk ve erkeklerden daha az yaşam süresi, kadınlar için tarımsal varoluşun özellikleri arasındadır. (26)<br />
<br />
Burada farklı bir ikililik ortaya çıkar, birçoğu için, birçok nesil için var olmayan iş ve iş olmayan arasındaki fark. Toplumsal cinsiyete dayalı üretim alanları ve bunların sürekli genişlemesiyle, kültürümüzün ve düşünce tarzımızın ileri temelleri oluştu.<br />
Tamamen pasifize edilmemişse sınırlandırılmış olan kadınlar pasif olarak tanımlanır. Doğa gibi, üretmek için yapılmış bir şey olarak değere sahiptir, dölleme ve harekete geçmeyi kendi dışından bekler. Kadınlar, küçük, hareketli anarşik gruplardaki özerklik ve göreceli eşitlikten, büyük, karmaşık, hükümetli yerleşimlerdeki kontrollü statülerine doğru hareketi yaşadılar.<br />
<br />
Mitoloji ve din, bölünmüş toplumun bedelleri, kadınların indirgenmiş durumunu doğrular. Homeros’un Yunanistan’ında, nadasa bırakılmış toprak (tahıl kültürüyle evcilleştirilmemiş) dişil kabul edilir, <a href="https://www.facebook.com/notes/vegan-feministler/ataerkillik-uygarl%C4%B1k-ve-toplumsal-cinsiyetin-k%C3%B6kenleri-john-zerzan/623219444386971#" role="button" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;">Kalypso</a>’nun,<a href="https://www.facebook.com/notes/vegan-feministler/ataerkillik-uygarl%C4%B1k-ve-toplumsal-cinsiyetin-k%C3%B6kenleri-john-zerzan/623219444386971#" role="button" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;">Kirke</a>’nin evi, Odisseyus’u medeniyetin işlerini bırakması için baştan çıkaran Sirenler. Toprak ve kadın, yine tahakkümün özneleridir. Fakat bu emperyalizm, Prometheus ve Sisyphu’un hikayelerinde evcilleştirme ve teknolojiyle bağlantılı cezalardaki gibi suçlu vicdanın izlerine ihanet eder.<br />
<br />
Tarım projesi, Demeter’in hikayelerindeki ırza geçme olayları gibi, (bazı alanlarda diğerlerinden daha fazla olmak üzere) tecavüz olarak hissedildi. Zamanla kayıplar arttıkça, Yunan mitinin büyük anne-kız ilişkileri – örn. Demeter-Kore, Klytemnestra-Iphegenia, Jocasta-Antigone – yok olur.<br />
<br />
İncil’in ilk kitabı Yaratılış’ta, kadın erkeğin bedeninden doğar. Cennet’ten Kovuluş, avcı-toplayıcı hayatın ölümünü, tarıma ve ağır işe kovulmayı temsil eder. Kovuluş’un suçunu taşıyan Havva, tabii ki, sorumlu tutulmuştur. (27) Tamamen ironi olarak, Bahçe miti gerçekte senaryosunun ana kurbanını suçlarken, bu evcilleştirmede doğa ve kadın korkusu ve reddi vardır.<br />
<br />
Tarım, cinsiyet oluşumu ve gelişimiyle ne başladıysa bunları tamamlayan bir zaferdir. Bereketin mihenk taşına bağlanan Tanrıça figürünün varlığına rağmen, genelde Neolitik kültür erkeklikle ilgilidir. Bu erkekçiliğin duygusal boyutlarından, Cauvin’in göz önüne aldığı gibi, hayvanların evcilleştirilmesi öncelikle bir erkek girişimidir. (28)<br />
Mesafe koyma ve iktidar vurgusu, şimdiye kadar bizimleydi; sınır gelişimi, örneğin, erkek enerjisinin kadın doğasını baskı altına alması, bir sınırdan sonra diğeri. Bu yörünge, ezici boyutlara ulaştı ve her yerde birden bulunan teknolojiyle ilgili yükümlülüklerimizden kaçamayacağımız her tarafta bize anlatılıyor. Fakat, ataerkillik de her yerde, ve bir kere daha doğanın değersizliğinden bahsetme cüretinde bulunuyor. Bereker versin ki, “çoğu feminist” diyor <a href="https://www.facebook.com/notes/vegan-feministler/ataerkillik-uygarl%C4%B1k-ve-toplumsal-cinsiyetin-k%C3%B6kenleri-john-zerzan/623219444386971#" role="button" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;">Carol Stabile</a>, “teknolojinin reddi esasında ataerkilliğin reddiyle özdeştir” i savunuyor. (29)<br />
Bedenden ve onun toplumsal cinsiyetle şekillenmiş boyun eğme tarihinden sanal ve cyborg bir kaçışı konumlandıran teknolojik girişimin bir kısmını savunan başka feministler de var. Fakat, bu kaçış aldatıcıdır, ataerkilliği oluşturan baskıcı kurumların tüm maiyetini ve mantığını unutmaktır. Bu bedensizleştirilmiş ileri teknoloji geleceği aynı yıkıcı sürecin daha fazlası olabilir.<br />
<br />
Freud, toplumsal cinsiyetle şekillenmiş özne olarak bir kişinin yerini almayı kültürel ve psikolojik olarak temel aldı. Fakat onun teorileri zaten varolan cinsiyetleştirilmiş öznelliği farz eder ve birçok soru ortaya atar. İktidar ilişkilerinin ifadesi olarak toplumsal cinsiyet ve bu dünya biseksüel yaratıklar olarak gelişimiz gibi çeşitli düşünceler ele alınmadan kalmıştır.<br />
Carla Freeman, “Yerel: Dişil gibi Küresel: Eril midir? Küreselleşmenin Cinsiyetini Yeniden Düşünmek” makalesinde yerinde bir soru sorar. (30)<br />
<br />
Modernitenin genel krizinin kökeninde toplumsal cinsiyetin dayatılması vardır. Ayrım ve eşitsizlik, sembolik kültürün ortaya çıktığı dönemde burada başlar, çok geçmeden evcilleştirme ve medeniyet gibi nihai halini alır: ataerkillik. Toplumsal cinsiyetin hiyerarşisi sınıf sisteminden ve küreselleşmeden daha fazla ıslah edilemez. Radikal bir kadın özgürleşme hareketi olmadan, her yerde korkunç bir çan çalan ölümcül hile ve sakatlanmaya mahkumuz. Kökten bir toplumsal cinsiyetsizliğin bütünlüğü kurtuluşumuz için reçete olabilir.<br /><br />
<br />
<br />
Dipnotlar:<br />
1 Camille Paglia, Sexual Personale: Art and Decadence from Nefertiti to Emily Dickinson (Yale Univercity Pres: New Haven, 1990), s. 38.<br />
2 Ursula Le Guin, “Women/Widness,” Judith Plant, ed., Healing the Wounds (new Society: Philadelphia, 1989), s. 45.<br />
3 Sherry B. Ortner, Making Gender: the Politics and Erotics of Culture (Beacon Pres: Boston, 1996), s. 24. Ayrıca bknz. Cynthia Eller, The Myth of Matriarchal Prehistory: Why an Invented Past Won’t Give Women a Future (Beacon Pres: Boston, 2000)<br />
4 Örneğin Adrienne L. Zihlman ve Nancy Taner, “Gathering and Hominid Adaptation,” Lionel Tiger and Heather Fowler, ed., Female Hierarchies (Beresford: Chicago, 1978); Adrienne L. Zihlman, “Women in Evolution,” Signs 4 (1978); Frances Dahlberg, Woman the Gatherer (Yale Univercity Pres: New Haven, 1981); Elizabeth Fisher, Woman’s Creation: Sexual Evolution and the Shaping of Society (Anchor/Doubleday: Garden City NY, 1979).<br />
5 James Steele ve Stephan Shennan, ed., The Archaeology of Human Ancestry (Routledge: New York, 1995), s. 349. Ayrıca, M. Kay Martin ve Barbara Voorhies, Female of the Species (Columbia University Pres: New York, 1975), s.210-211<br />
6 Leacock, var olan bu tür toplumlarda her türlü erkek egemenliğinin, sömürgeci egemenliğinin etkileri olduğunu savunanlar arasında en ısrarcı olanıdır. Bknz. Eleanor Burke Leacock, “Women’s Status in Egalitarian Society,” Current Anthropology 19 (1978); Myths of Male Dominance (Monthly Review Pres: New York, 1981). Ayrıca bknz. S. Ve G. Cafferty, “Powerful Women and the Myth of Male Dominance in Aztec Society,” Archaeology from Cambridge 7 )1988).<br />
7 Koan Gero ve Margaret W. Conkey, ed., Engenderin Archaeology (Blackwell: Cambridge MA, 1991); C.F.M. Bird, “Woman the Toolmaker,” Women in Archaeology (Research School of Pacific and Asian Studies: Canberra, 1993).<br />
8 Claude Meillasoux, Maidens, Meal and Money (Cambridge University Pres: Cambridge, 1981), s. 16<br />
9 Rosalind Miles, The Women’s History of the World (Michael Joseph: London, 1986), s. 16<br />
10 Zubeeda Banu Quraishy, “Gender Politics in the Socio-Economic Organization of Contemporary Foragers,” Ian Keen ve Takako Yamada, ed., Identity and Gender in Hunting and Gatherin Societies (National Museum of Ethnology: Osaka, 2000), s. 196<br />
11 Jane Flax, “Political Philosophy and the Patriarchal Unconscious,” Sandra Harding ve Merrill B. Hintikka, ed., Discovering Reality (Riedel : Dortrecht, 1983), s. 269-270<br />
12 bknz. Patricia Eliot, From Mastery to Analysis: Theories of Gender in Psychoanalytic Feminism (Cornell University Pres: Ithaca, 1991), s. 105<br />
13 Alain Testart, “Aboriginal Social Inequality and Reciprocity,” Occeania 60 (1989), s.5<br />
14 Salvatore Cucchiari, “The Gender Revolution and the Transition from Bisexual Horde tp Patrilocal Band,” Sherry B. Ortner ve Harriet Whitehead, ed., Sexual Meanings: The Cultural Construction of Gender and Sexuality (Cambridge University Pres: Cambridge UK, 1984), s.36. Bu makalenin çok büyük bir önemi vardır.<br />
15 Olga Soffer, “Social Transfformations at the Middle to Upper Palelithic Transition,” Günter Brauer ve Fred H. Smith, ed., Replacement: Controversies in Homo Sapiens Evolution (A.A. Balkema: Rotterdam 1992), s. 254<br />
16 Juliet Mitchell, Women: The Longest Revolution (Virago Pres: London, 1984), s. 83<br />
17 Cucchiari, a.g.e., s. 62<br />
18 Robert Briffault, he Mothers: the Matriarchal Theory of Social Origins (Macmillan: New York, 1931), s.159<br />
19 Theodore Lidz ve Ruth Williams Lidz, Oedipus in the Stone Age (International Universities Pres: Madison CT, 1988), s. 123<br />
20 Elena G. Fedorova, “The Role of Women in Mansi Society,” Peter p. Schweitzer, Megan Biesele ve Robert K. Hitchhock, ed., Hunters and Gatherers in the Modern World (Berghahn Boks: New York, 2000), s. 396<br />
21 Steven Harral, Human Families (Westview Pres: Boulder CO, 1997), s. 89. “Toplayıcı toplumlarda ritüel ve eşitsizlik arasındaki bağlantının örnekleri yaygındır.” Diyen Stephan Shennan, “Social Inequality and The Transmission of Cultural Traditions in Forager Societies,” Steele ve Shennan, a.g.e., s. 369<br />
22 Gayle Rubin, “The Traffic in Women,” Toward an Anthropology of Women (Monthly Review Pres: New York, 1979), s.176<br />
23 Meillasoux, s.20-21<br />
24 Indra Mushi’nin alıntı yaptığı, “Women and Forest: AStudy of the Warlis of Western India,” Govind Kelkar, Dev Nathan ve Pierre Walter, ed. Gender Relations in Forest Societies in Asia: Patriarchy at Odds kitabında (Sage: New Delhi, 2003), s.268<br />
25 Joel W. Martin, Sacred Revolt: The Muskogees’ Struggle for a New World (Beacon Pres: Boston, 1991), s.99,143<br />
26 Kuzey Amerika’nın evcilleştirmeye katkılarından biri olan mısır üretiminin, “kadınların işi ve sağlığı üzerinde büyük etkileri oldu”. Kadınların statüsü Avrupa’yla ilk temas zamanlarında “ (şimdiki) Doğu ABD’nin çoğu bahçıvan toplumlarında kesinlikle erkeklerin statüsüne bağlıydı”. Referans Karen Olsen Bruhns ve Karen E. Stothert, Women in Ancient America (Univrsity og Oklahoma Pres: Norman, 1999) kitabından, s.88. Ayrıca, örneğin, Mary Ellen Mabeck, Alison Galloway ve Adrienne Zihlman, ed., The Evolving Female (Princeton University Pres: Princeton, 1997 içinde Gilda A. Morelli, “Growing Up Female in a Farmer Community and a Forager Community” : “Genç Efe [Zaire] yiyecek arayan çocuklar erkek ve kadınlar arasındaki ilişkiden daha özgürlükçü olduğu bir toplumda yetişiyorlar.” (s.219) Ayrıca bknz. C. Panter-Brick ve C.M. Worthman, ed., Hormones, Health, and Behavior (Cambridge Univercity Pres: Cambridge, 1999) içinde Catherine Panter-bRick ve Tessa M. Pollard, “Work and Hormonal Variation in Subsistence and Industrial Contexts,” tarım yapan kadınlarla yiyecek toplayan kadınlar arasında erkeklerle karşılaştırıldığında ne kadar çok iş yapıldığı bakımından.<br />
27 Papua Yeni Gine’li Etoro halkının benzer bir miti vardır, burada avcılık kahramanlıklarıyla bilinen Nowali Etoros’un iyi durumdan düşüşünün sorumluluğunu üstlenir. Raymond C. Kelly, Constructing Inequality (Univercity of Michigan Pres: Ann Arbor, 1993), s.524<br />
28 Jacques Cauvin, The Birth of the Gods and the Origins of Nature (Cambridge University Pres: Cambridge, 2000), s. 133<br />
29 Carol A. Stabile, Feminism and the Technological Fix (Manchester University Pres: Manchester, 1994),s. 5<br />
30 Carol Freeman, “Is Local: Global as Feminine:Masculine? Rethinking the gender of Globalization,” Signs 26 (2001)<br />
<em>Bu makale, “<a href="https://www.facebook.com/notes/vegan-feministler/ataerkillik-uygarl%C4%B1k-ve-toplumsal-cinsiyetin-k%C3%B6kenleri-john-zerzan/623219444386971#" role="button" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;">Green Anarchy</a>” dergisinin bahar 2004 sayısında yayınlanmıştır.</em><br />
<em>Bu çeviri ilk kez Özgür Hayat gazetesinin 47. sayısında yayınlanmıştır.</em><br />
<em><br /></em>
<em><br /></em>
<em>kaynak: </em><a href="https://www.facebook.com/notes/vegan-feministler/ataerkillik-uygarl%C4%B1k-ve-toplumsal-cinsiyetin-k%C3%B6kenleri-john-zerzan/623219444386971#" role="button" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;"></a><a href="http://www.facebook.com/l.php?u=http%3A%2F%2Fyabanil.net%2Fataerkillik-uygarlik-ve-toplumsal-cinsiyetin-kokenleri%2F&h=9AQG5V-2b&s=1" rel="nofollow" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;" target="_blank">http://yabanil.net/ataerkillik-uygarlik-ve-toplumsal-cinsiyetin-kokenleri/</a></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7885769767552592841.post-55321887456158891712014-01-28T16:51:00.003-08:002014-01-28T16:51:13.921-08:00Avcılık ve Ataerki - Melissa Bachman, <div class="clearfix" style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.359999656677246px; zoom: 1;">
<h2 class="_5clb" style="font-size: 24px; line-height: 28px; margin: 0px; padding: 0px;">
<br /></h2>
</div>
<div class="_5k3v _5k3w clearfix" style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 20px; margin-top: 16px; word-wrap: break-word; zoom: 1;">
<strong>Son zamanlarda televizyondan ve sosyal medyadan tanınan Melissa Bachman isimli avcının, nesli tükenmek üzere olan bir aslanı vurması ile alevlenen tartışmada bu katil kişinin “katil” olmasının yanı sıra, kadın olmasıyla da hedef tahtasına oturtulması, avcılığa sebep olan ataerkil düzenin bir kez daha deşifre edilmesini ve sorgulanması gerektiğini gösterdi.</strong><br />
<br />
<br />
ABD’nin Savage Outdoors TV kanalında kendi avcılık şovu olan Melissa Bachman, düzenli bir şekilde yabani hayvan avına çıkarak timsah, aslan, ayı, geyik gibi pek çok hayvanı vurarak katlediyor ve sonra da poz vererek sergiliyordu. Öyle ki seyirci rekoru kıran program için National Geographic de program çekeceğini açıklamıştı.<br />
Ancak Bachman’ın son avında nesli tükenmek üzere olan bir aslan cinsini katletmesinin ardından ölü aslanın yanında çektirdiği fotoğrafı yayınlaması tüm dünyada tepki çekti. Kamuoyundan gelen tepkiler üzerine National Geographic, Melissa Bachman’a program yapma teklifini rafa kaldırdı.<br />
<br />
<br />
Change.org adlı online dilekçe sitesinde Güney Afrika'nın Bachmann’a giriş yasağı koyması için imza kampanyası başlatıldı. Üç yüz binden fazla insan imza verdi. İsteyen burayı tıklayarak imzasını atabilir.<br />
<br />
İmza kampanyasına destek veren ve bu katliamın son bulmasını isteyen pek çok kişinin Melissa Bachman'a karşı öfkesini sosyal medyada cinsiyetçi küfürlerle ifade etmesi ise çok şey anlatıyor. Twitter’da bu katil kadını “katil” olduğu için değil “kadın” olduğu için hedef tahtasına oturtan MelissaBachmanBitch gibi hesaplar, tepkinin hayvanların katledilmesinden ziyade katilliğin erkeğe mahsus olmaktan çıkmasına geldiğini gösteriyor.<br />
<br />
<br />
<br />
<strong>Kültürel kuramcıların uygarlık, avcılık ve erkek egemenliğe bakışı</strong><br />
<br />
<strong>Ataerkil kültürün kökenine baktığımızda başlangıcın avcılık olduğunu görürüz. Toplumsal cinsiyetin erkeğe yüklediği rollerden biri de iktidar gücünü gerekirse öldürerek elde etmek, onu korumak ve simgelemektir. Erkek kimliğini iktidar üzerinden kurgular. Avcı da avlandığında zafer kazanmış gibi hisseder. Avlanan erkek kahramandır! Uygarlık tarihindeki tüm zaferlerin (yani savaş sonuçlarının) bir mini örneği olan avcılıkta da “sükunet ve istikrar” içerisinde hükmetmekten (!) önce öldürmek/esir etmek ve öldürülenden/esir edilenden üstün olduğunu resmetmek vardır. Fethetmek ve bir bedene sahip olmak olguları, erkeğin kadına sahip olma arzusu ve doğa unsuru olarak gördüğü canlıları öldürerek dizgine getirme arzusunda ortaktır. Etin cinsel politikası burada devreye girer; erkek için kadın da hayvan da zaptedilmesi gereken “öteki” kalelerdir, sevilmeleri için fethedilmeleri gerekir. Adorno ve Horkheimer, ‘İnsan ve Hayvan’ makalesinde türcü ve cinsiyetçi egemen erkekle ilgili şunları yazar: “Faşistlerin hayvanlara, doğaya ve çocuklara yönelik yobaz sevgilerinin önkoşulu av istencidir. Faşistlerin kaygısızca bir çocuğun başını ya da bir hayvanın sırtını okşaması, bu okşayan elin yok edebileceği anlamına gelir… Kadın, uygarlığın boyunduruk altına almayı şanından saydığı doğanın imgesi oldu. Doğaya sınırsız ölçüde egemen olma, kozmosu sonsuz bir av sahasına dönüştürme bin yılların düşüydü. Erkek toplumundaki insan ideası da buna göre tasarlanmıştı.” </strong><br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<strong>Türkiye'deki avcıların kişilik özellikleriyle ilgili araştırma sonucu</strong><br />
<br />
<strong>İktidar sorunu yaşayan (daha anlaşılır tabirle getirdiği parası, kariyeri, yansıttığı güç imgesi veya toplum nezdindeki prestiji kendisini üstün kılmaya yetmeyen) erkekler kadına, “ibne”ye veya insan dışındaki hayvanlara tahakküm uygulayarak toplumdaki yerini sağlama almaya bakar. Türkiye’deki avcıların kişilik özellikleriyle ilgili Prof Dr. Eflatun Adam öncülüğünde yürütülen araştırma, avcıların içine kapanıklık, saldırganlık, suçluluk duygusu ve başarısızlık sendromundan muzdarip olduğu sonucuna varmıştır. Avcı erkekler avcı olmayan erkeklere kıyasla cinsel doyuma daha az ulaşırken cinsel yaşam anlayışında çok daha tutucu çıkmışlardır. Uygarlığın betonlarla ve fabrika bacaları ile zarar vere vere kendini gerçekleştirdiği alan olan vahşi doğaya tüfeğiyle dalan her bir avcı bir nevi başkalarına saldırmamak için veya gece/gündüz yakalarını bırakmayan yetersizlik hissini üzerlerinden atmak için hayvanların canına kast etmektedir. Araştırmada deney grubunda yer alan 200 avcının hemen hemen hepsinin derin bir hayvan sevgisi taşıması da tahakkümün sevgide içkin olduğunu gösterir.</strong><br />
<strong></strong><br />
<br />
<strong>Melissa Bachman nesli tükenmekte olan aslanı vurunca</strong><br />
<strong></strong><br />
Peki, Melissa Bachman vakasında karşı karşıya olduğumuz avcının bir kadın olması ezberleri bozar mı? Zaten programının seyirci rekoru kırmasının ve son aslan avının tepki rekoru kırmasının ardında avcının tarih boyunca avlayan cinsiyetten olmaması, avcı=erkek denklemine uymaması var. Bachman’ın kendine seçtiği rol modelde kadın tamamen erkekleşmiştir. Yaşamın, doğurganlığın, doğallığın, vahşiliğin, üremenin, sevmenin, sevişmenin, paylaşmanın ve özgürlüğün üstüne elinde bir silahla çökmek ve gülümsemeyi öldürdükten sonraki zafer pozuna saklamak erkekçedir, aynı zamanda korkakçadır. Kadınların orduya alınması militarizm=erkeklik ezberini ne kadar bozabilirse Melissa Bachman vakası da o kadar bozar.<br />
<br />
Avcılık ataerkiden, erkek iktidarından bağımsız açıklanamaz. Cinsiyetçiliğin türcülükle kesiştiği önemli inceleme alanlarından birisidir. Bir başka türü şiddetle yok etme yetkisinin erkeğe mahsus olması pek çok ayrımcılık söylemini ve nefret eylemini birlikte açıklar.<br />
<br />
Melissa Bachman'a sosyal medyada cinsiyetçi küfürler savuranlar da en az onun kadar ataerkinin kurbanıdır. Küfürlerden önce bir övgüye dikkat çekmek boynumuzun borcu; zira avcılığı lanetlemek yerine yüceltenler de kullandığı dil ile avcılığın hangi cinsiyetin tekelinde olduğunu yeniden doğruluyor. Bachman’a sosyal medyada yağan tepkilerin arasına sıkışmış bazı övgüler, onun ne kadar “güçlü” veya ne kadar “taşaklı” olduğundan söz ediyor. Ne acıdır ki erkek egemen kültürün simgelerinden biri olan avcılığa karşı çıkanların çoğu, erkek egemen kültürün bir başka ürünü olan cinsiyetçi küfürleri savurarak perhize lahana turşusu ile koştuğunun farkında değil.<br />
<br />
<strong>İşte Twitter'da yapılan bazı cinsiyetçi yorumlar:</strong>@MelissaBachmann<br />
<br />
*SENİN HİÇ HAYATIN SİKİLDİ Mİ LAN AMKODUMUN FAHİŞESİ?!-*Arkadaşlar spam vurun amına kodumun çirkinine*hiç mi masal kitplarının üzerinden parmağınla hayvanları sevmedin; hiç mi kedi beslemedin, kuşa öpücük yapmadın kevaşe!*imkanım olursa seni zürafala sktiricem. if can find okazyon ill shoot you from your bitli ancuk <br />
<strong>Bunlar da medyanın cinsiyetçi yaklaşımları:</strong><br />
<br />
*”Bu kadını ülkeye sokmayın” Star<br />
*”Bu kadını ülkeye sokmayın” Yeni Şafak<br />
*”Bu kadının Afrika’ya girmesi yasak” Haber 7<br />
*”Durdurun bu kadını” Vatan<br />
<br />
kaynak: <a href="http://yeryuzuneozgurluk.blogspot.com/2013/11/melissa-bachman-avclk-ve-ataerki.html" rel="nofollow" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;" target="_blank">http://yeryuzuneozgurluk.blogspot.com/2013/11/melissa-bachman-avclk-ve-ataerki.html</a></div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7885769767552592841.post-21472611395703134612014-01-28T16:50:00.004-08:002014-01-28T16:50:39.460-08:00Erkekliğin Vegan Hali - Billur DOKUR-İrem İNCEOĞLU<div class="clearfix" style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.359999656677246px; zoom: 1;">
<h2 class="_5clb" style="font-size: 24px; line-height: 28px; margin: 0px; padding: 0px;">
<span style="font-size: 14px; line-height: 20px;">İstanbul - BİA Haber Merkezi</span></h2>
</div>
<div class="_5k3v _5k3w clearfix" style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 20px; margin-top: 16px; word-wrap: break-word; zoom: 1;">
07 Nisan 2012<br />
<br />
<br />
PETA’nın “Erkek arkadaşım vegan oldu ve benim canıma okudu” kampanyasının, hayvan eti yerine sevgilinizin etini koyun, hayvanları köleleştirmek yerine kadınları köleleştirin diyen alt metini gözardı etmek çok zor.<br />
<br />
<br />
<br />
Et yemek pek çok diyetin doğal parçası olarak algılanırken, tarihsel olarak süregiden bir yeme biçimi olarak gözlemlenir. Carol Adams (2010) 'Etin Cinsel Politikası' (<em>The Sexual Politics of Meat</em>) adlı çalışmasında etoburluk ve toplumsal cinsiyet normları üzerine düşünme biçimleri geliştirir[i]. Et yemenin basit ve doğal bir olgu olmadığı, aksine eril kültüre maddesel, ideolojik ve sembolik pek çok bakımdan sıkı sıkıya bağlı olduğu ileri sürer.<br />
<br />
Bu bağlamda ataerkil toplumlarda et yemek maskülenetinin toplumsal olarak icra ediliği bir mite dönüşmüştür. Bu mit et yemeyi güçlü olmanın ve güçlü kalmanın koşulu olarak görür. Bir başka değişle et yemek ve eril gücün sağlanması ve korunması arasında önemli bir bağlantı vardır. Bu duruma eleştirel açıdan yaklaşan bazı feminist araştırmacılar, yeme alışkanlıklarının toplumsal cinsiyeti oluşturan önemli bir unsur olduğunu savunurak feminizm ve vejetaryanlık arasındaki tarihsel bağa dikkat çeker (bkz. Donovan 1990; Adams 1991; Adams 2010)[ii].<br />
<br />
Feminist bakış açısına göre ataerkil toplumlarda kadına yönelik şiddetin kaynağı doğaya hükmetme arzusunun bir uzantısıdır. Birinci dalga feminizmden itibaren insan ve doğa arasındaki bütünsel bağa dikkat çekilerek uyum ve barışın hakim olduğu bir dünya düzeni tahayyül edilmiştir. Vejeteryanlık bu düzenin kurulmasında, insan ve doğa arasındaki hiyerarşiyi sorgulayan bir alternatif olarak ortaya çıkmıştır. Feminizmin ortaya çıktığı 18. yüzyıldan itibaren vejeteryanlık ve/veya hayvan haklarının korunması feminist söylemin parçası olmuştur (Donovan 1990).<br />
<br />
<br />
<strong>PETA: 'Erkek arkadaşım vegan oldu ve benim canıma okudu'</strong><br />
1980 yılında Amerika'da kurulan ve uluslararası platformda etkin olan PETA dünyanın en büyük hayvan hakları koruyucusu örgütü olarak biliniyor[iii].<br />
<br />
Kar amacı gütmeyen kuruluş bugüne kadar yaptıkları yankı uyandıran eylemlerle medyanın gündemine hayvan haklarıyla ilgili birçok konuyu taşıdı. "Hayvanların varoluş sebebi insanlara besin ve giyecek sağlamak, denek olmak ya da insanları eğlendirmek değildir" sloganıyla yola çıkan örgüt, örneğin hayvanların denek olarak kullanılmalarına karşı labaratuvarları basarak birçok hayvanı serbest bıraktı veya kürk giyenlerin üzerine kırmızı boya atarak dikkat çekti.<br />
<br />
Grubun en güncel kampanyası ise internet üzerinden duyurdukları "Erkek arkadaşım vegan oldu ve benim canıma okudu"[iv] isimli kampanya. Amacı özellikle genç erkekleri veganlığa, yani hiç bir hayvansal ürün kullanmadan beslenmeye teşvik etmek. Ancak kampanya veganlığı yazının başında belirttiğim feminist bağlamından tamamen çıkartarak, erkeklerin cinsel güçlerini gösterdekleri bir alan ortaya koyuyor.<br />
<br />
Et, sanayileşmiş toplumlardan avcı topluluklara kadar neredeyse evrensel bir erkeklik sembolüdür ve et yemenin erkekliği güçlendirdiğine inanılır. Fasulye ve benzeri bakliyatın ete alternatif bir protein kaynağı olabileceği bilinirken pek çok kültürde erkeklerin erkekliğe atfedilen işleri yapmak (çalışmak, aileyi korumak, soyun devamını sağlamak, savaşmak gibi) için gerekli gücü elde edebilmelerinin yolunun et yemekten geçtiğine olan inanç devam ediyor. Kadınların ise böyle bir ihtiyacı kaydedilmiyor. Stanford'un belirttiği gibi vejeteryan bir halterci ya da futbolcu fikri pek çoğumuza inanılmaz gelecektir (Stanford 1999)[v].<br />
<br />
Tüm bu yargılardan ve mitlerden yola çıkan PETA işte bu söylemi bir yönüyle tersine çevirerek et yemek ve erillik ilişkisini sebze yemek ve erillik olarak yorumlamak yolunu seçiyor.<br />
<br />
<br />
<strong>Havuçla beslenerek de "erkek" olabilmek</strong><br />
<strong></strong><br />
2012 yılında vegan diyet kampanyası için yayınladıkları on kısa film ile etçil mağara adamlarını aratmayacak bir otçul erkek tipi çizerek havuç ile beslenerek de 'erkek' olunabileceğini ispatlamaya çalışıyor.<br />
<br />
Kampanyanın ana filmi, 14 Şubat Sevgililer Günü'nde dolaşıma girdi. Film çıplak bedeninin üzerine montunu giymiş genç bir kadının sokakta tek başına yürüyen görüntüsü ile başlıyor. Boynunda boyunluk olan kadının acı içinde olduğu yüzünden okunuyor. Bir eliyle montunun önünü kapatmaya çalışırken diğer eliyle de torba taşıyor. Kamera kadını ağır ağır merdivenleri çıkarkan arkadan gösteriyor ve kadının kilotla olduğunu görüyoruz.<br />
Tüm bu görsel dil ile ev içi şiddete veya tecavüze uğramış bir kadınla karşı karşıya olduğumuz izlenimi veriliyor. Tam o sırada dış ses bu genç kadını bize tanıyor: "Bu, Jessica. 'Erkek arkadaşım vegan oldu ve benim canıma okudu' sendromundan muzdarip. Yani erkek arkadaşının vegan olduktan sonra birdenbire porno yıldızına dönüşmesiyle acılar içinde.[vi]"<br />
<br />
Bu tanıtımın ardından eve giren Jessica yataklarının yapışık olduğu duvarın önünde duran erkek arkadaşına içi havuç ile dolu olan torbayı veriyor. Duvar Jessica gibi perişan olmuş, üzerinde oyuklar var. Çektiği acıya rağmen gülümsemeye başlayan Jessica'nın tekrar sevişmek istemesini ifade etmesiyle video bitiyor.<br />
<br />
İçerdiği seks ve şiddet diskurundan dolayı sadece internet üzerinden dolaşıma sokulan kampanya yukarıda bahsettiğim film ile birlikte on videodan oluşuyor. Videolar erkek arkadaşlarının cinsel gücünün ne denli vahşi boyutlara ulaştığını ve kendilerini nasıl 'perişan' ettiğini anlatan sekiz kadının, bir gey erkeğin, ve kendisi vegan olduktan sonra nasıl da seks makinasına dönüştüğünü anlatan bir erkeğin anlatılarına odaklanıyor. Bunların yanı sıra kampanyanın web sitesinde sessizce çığlık atma ve seks sırasında yaralanmayı azaltmaya yarayacak bir takım püf noktalar tavsiye ediliyor.<br />
<br />
<strong>Ataerkil anlayışın veganlık propogansadında kullanılması</strong><br />
<strong></strong><br />
Kampanya direktörü Lindsay Rajt, New York Times gazetesiyle yaptığı söyleşide bu filmlerle yüzlerde gülümseme yaratacaklarını söylüyor. "Bizim yapmaya çalıştığımız insanlara eğer sevgilileri vegan olurlarsa başlarına matrak şeylerin gelecebileceğini öğütlemek. O kadar çok güçle karşılaşacaklar ki canların okunacak." Haber aynı zamanda Rajt'ın filmlerin erkeklere çok ciddi bir sağlık mesajını verdiğini, hayvansal ürünlerde bulunan kolestrolün erkeklerde cinsel gücü azaldttığını söylediğini de belirtiyor[vii].<br />
<br />
Kampanyayı yapanlar canları acıyarak ve sakatlanmış bedenlerini göstererek konuşan kadınların durumdan pek de sikayetçi olmadıklarını ima etmelerinin kadına yönelik şiddet açısından bir sorun yaratmadığına ikna olmuş görünüyor. Ne de olsa erkek arkadaşlarının seks makinasına dönüşmesini her kadın ister...<br />
<br />
Seksin iki yetişkin insan arasında karşılıklı bir etkileşim temeline dayalı olması yerine bir tarafın (erkek) diğer tarafı (kadın) fiziksel/cinsel gücüyle yerlere yeksan ederek sakatlayacak şekilde ona sahip olması olarak yorumlayan ataerkil anlayışın veganlık propagandasında da kullanılması, hayatlarının büyük kısmını hayvan haklarına, vejeteryanlığa/veganlığa adamış feministlere karşı yapılan büyük bir haksızlık olduğunu düşünüyoruz. Adeta hayvan eti yerine sevgilinizin etini koyun, hayvanları köleleştirmek yerine kadınları köleleştirin diyen alt metini gözardı etmek çok zor.<br />
<br />
PETA vegan erkek arkadaş kampanyası ile et yemeyen erkeklerin de en az et yiyenler kadar 'erkek/eril' olduklarını ispatlamaya çalışırken ataerkil normların tek bir taşını bile yerinden oynatmayarak gerçek erkek olmayı, partnerini cinsel gücüyle sakatlamak ile eşitliyor.<br />
<br />
Ataerkilliğin ve eril gücün kadınlar tarafından içsellestirilerek erkek arkadaşlarını, kocalarını, babalarını kendilerinde olmayan fallusa dolaylı yoldan da olsa sahip olmak arzusunda olduğu varsayımıyla adeta kadınların bu güç gösterisi karşısında memnuniyetsiz olamayacağı gibi bir sonuca varılıyor.<br />
Eviçi şiddet davalarında "sayın yargıç, niyetim eşimi incitmek değildi. Bir süredir veganım ve tofu ve sebzeler cinsel gücümü hatırısayılır derecede arttırdı ve biraz kontrolden çıktım. Evet, eşime fazla yüklendim ve sakatlanmasına neden oldum ama her seferinde geri dönünce düşündüm ki o da bundan zevk alıyor" gibi savunmalar duymaya başlarsak şaşırmamalıyız. Hayvanlara uygulanan şiddeti eleştirerek vegan/vejeteryan olmayı güya ahlaki bir duruş olarak ortaya koyan bir kampanyanın, her nasılsa kadına yönelik şiddeti bu kadar övünülesi bir durum haline getirmesi de PETA'nın açmazlarından biri olsa gerek. (BD/İİ/ÇT)<br />
<br />
<br />
-------<br />
[i] Adams, C. J. (2010) <em>The Sexual Politics of Meat 20th Anniversary Edition,</em>New York:<em> </em>Continuum International Publishing Group.<br />
<br />
[ii] Adams, C. J. (1991) "Ecofeminism and the Eating of Animals", <em>Hypatia</em>, Vol. 6 (1), pp. 125-145.<br />
Donovan, J. (1990) "Animal Rights and Feminist Theory", <em>Signs</em>, Vol. 15 (2), pp. 350-375.<br />
<br />
[iii] <a href="http://www.facebook.com/l.php?u=http%3A%2F%2Fwww.peta.org%2F&h=ZAQH5LC2k&s=1" rel="nofollow" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;" target="_blank">http://www.peta.org/</a><br />
<br />
[iv]<em> Boyfriend Went Vegan and Knocked the Bottom Out of Me </em>(BWVKBOM)<a href="http://www.facebook.com/l.php?u=http%3A%2F%2Fwww.bwvaktboom.com%2F&h=DAQGGgJ0l&s=1" rel="nofollow" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;" target="_blank">http://www.bwvaktboom.com</a><br />
<br />
[v] Stanford, C.B. (1999) "Meat's Patriarchy" in <em>The hunting apes: meat eating and the origins of human behaviour, </em>New Jersey: Princeton University Press.<br />
<br />
[vi] This is Jessica. She suffers from BWVAKTBOOM, 'Boyfriend Went Vegan and Knocked the Bottom Out of Me,' a painful condition that occurs when boyfriends go vegan and can suddenly bring it like a tantric porn star."<br />
<br />
[vii] <a href="http://www.facebook.com/l.php?u=http%3A%2F%2Farticles.nydailynews.com%2F2012-02-14%2Fnews%2F31060903_1_peta-ad-anti-milk-new-ad&h=nAQEoksK-&s=1" rel="nofollow" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;" target="_blank">http://articles.nydailynews.com/2012-02-14/news/31060903_1_peta-ad-anti-milk-new-ad</a>, erişim Mart 2012.<br />
<br />
<a href="http://www.facebook.com/l.php?u=http%3A%2F%2Fwww.bianet.org%2Fbiamag%2Ftoplumsal-cinsiyet%2F137475-erkekligin-vegan-hali&h=4AQFI7FJq&s=1" rel="nofollow" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;" target="_blank">http://www.bianet.org/biamag/toplumsal-cinsiyet/137475-erkekligin-vegan-hali</a><br />
<div>
<br /></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7885769767552592841.post-52098181225591582792014-01-28T16:49:00.002-08:002014-01-28T16:49:30.569-08:00Doğa Korumacı Kadınlar Ekofeministler – Günseli Tamkoç<div class="clearfix" style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.359999656677246px; zoom: 1;">
<h2 class="_5clb" style="font-size: 24px; line-height: 28px; margin: 0px; padding: 0px;">
<br /></h2>
</div>
<div class="_5k3v _5k3w clearfix" style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 20px; margin-top: 16px; word-wrap: break-word; zoom: 1;">
Ekofeminizmin Temel Varsayımları:<br />
<br />
1) Kadınların ezilmesi ve doğanın sömürülmesi arasında önemli bağlantılar vardır.<br />
<br />
2) Kadınların ve doğanın sömürülmesi bağlantılı olduğundan, kadınlar yeşil hareket içinde aktif rol oynamalıdırlar.<br />
<br />
3) Ataerkil sistemde kadın doğaya (ve özel alana), erkek ise kültüre (ve kamusal alana) yakın görülür. Doğa kültürden aşağı bir konumda tasavvur edildiği için, kadın da erkekten aşağı görülmüştür.<br />
<br />
Kadının doğayla özdeşleştirilmesinde çocuk doğurma ve büyütme yetisi önemli rol oynar. Ataerkil sistemin tarihsel gelişimine bakıldığında, ilk çağlarda avcılık yapan, savaşan ve boş zamanı daha çok olan erkeğin zamanla kültür tekelini oluşturduğu görülür. Kadının emeği küçük görülmeye başlar. Tarımın gelişmesi, mülkiyetin oluşması ve köleliğin kurumsallaşmasıyla birlikte erkek, sabana sürdüğü hayvana, ektiği toprağa ve malı olarak gördüğü kadına hükmetmeye başlar. Toprak, erkeğin reisi olduğu ailenin mülkiyeti haline gelir, miras baba tarafından geçmeye başlar.<br />
<br />
Ortaçağa ve Kalvinist Reformasyon dönemine geldiğimizde, doğa ve kadın şeytanın temsilcisi olarak görülmeye başlar; bağımsız kadınlar cadı avlarına kurban gider. Sonraki yüzyıllarda Aydınlanma’nın kartezyen düalizmi ve Newton fiziğiyle bilim, doğayı kontrol etmeye yarayan bir araç olarak görülmeye başlar. Sömürgecilikle birlikte, doğanın sömürülmesinin dünya çapında meşrulaştırılmaya çalışılır. Günümüze gelindiğinde ise, Batı’nın bilimsel sanayi devriminin adaletsizliğinin doğurduğu acı sonuçlar yaşanıyor. Militarizm, fakir ülkelerin zengin ülkelere olan borçları, Kuzey-Güney uçurumu arttı. Nüfus artışı, doğal kaynakların tüketimi, kirlenme, devlet şiddetiyle birlikte küresel çöküşü yaşıyoruz.<br />
<br />
4) Feminist ve yeşil hareketler eşitlikçi, anti-hiyerarşik sistemleri savunurlar. Ekofeminizm de, emperyalizme, heteroseksüellik dayatmasına, militarizme ve kapitalizme karşı çıkar ve farklı ezilme biçimleriyle de ilgilenir.<br />
<br />
5) Yeryüzü temelli bir bilinç için yaratmak için farklı tinsellikler oluşturmak gerekir.<br />
<br />
<br />
Kaynak: <a href="http://ecotopianetwork.wordpress.com/2010/01/27/doga-korumaci-kadinlar-ekofeminizm-gunseli-tamkoc/" rel="nofollow" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;" target="_blank">http://ecotopianetwork.wordpress.com/2010/01/27/doga-korumaci-kadinlar-ekofeminizm-gunseli-tamkoc/</a></div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7885769767552592841.post-4453041651477089332014-01-28T16:48:00.000-08:002014-01-28T16:48:33.610-08:00Çok Tuhaf Bir İktidar: Annelik, Zeynep Direk<div class="clearfix" style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.359999656677246px; zoom: 1;">
<h2 class="_5clb" style="font-size: 24px; line-height: 28px; margin: 0px; padding: 0px;">
<br /></h2>
</div>
<div class="_5k3v _5k3w clearfix" style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 20px; margin-top: 16px; word-wrap: break-word; zoom: 1;">
Anne sembolik sistemimizde tek, biricik ve yerine başka hiç kimsenin alamayacağı bir varlıktır. Tekil, mutlak, yerinden edilemez olan Bir... İşte annenin çocuklar üzerindeki iktidarının, egemenliğinin, gücünün kaynağı da budur. İnsanı deli eden bir yanı vardır bu konumun. Derrida <em>Ötekinin Tekdilliği</em>’nde şöyle yazar: “...herşeyin yerine bir başkasının koyulabildiği bir sistem de, biricik olanın yerinden edilmesinin asla mümkün olmadığı bir sistem kadar delirticidir” (Derrida, 1996, 107). Annenin gücünün, ailenin içindeki ve dışındaki somut iktidar ilişkileri ağında ne kadar etkili olduğu sorusundan bağımsız bir meseledir bu. Anne babaya kıyasla zayıf ve etkisiz bir güç, toplumsal ilişkiler ağında belirleyici olma, insiyatif kullanma imkânından büyük ölçüde yoksun bir kişi olabilir. Bu zayıflık, etkisizlik veya insiyatif kullanmadan yoksunluk, onun edinmiş olduğu mutlak, biricik ve yerini başkası alamaz bir biçimde işgal ettiği konumu kaybetmesine sebep olmaz. Peki neden mutlak ve biriciktir o? Bedene ilişkin tıp teknolojisinin gelişmelerine göre henüz kendi kendisini yenileyememiş ve belki de kolay kolay değişemeyecek kadim bir kavrayışa göre, anne babadan farklıdır çünkü anne biyolojik ve toplumsal bir kesinlikle annedir. Şu veya bu babanın biyolojik baba oluşu DNA testlerinin yapılamadığı insanlık tarihi boyunca salt bir varsayımdan ibaret iken, annenin anneliği toplumsal bir olgu olarak tespit edilebilirdir. Annelik gözlerden özellikle gizlenmediği sürece “işte şu çocuk işte bu kadından doğmuştur” denebilir. Akıl yürütme ve tahmin gerektirmeyen, şüpheye mahal vermeyen bir durum vardır ortada. Ne var ki, bu durum annenin biricikliğini açıklamaya yetmez, zira doğum ne çıplak, doğal bir olgudur ne de tarih içinde bir anlam ifade eder. Önemli olan anne ile çocuğun ilişkisinde, anne ve çocuk açısından bu biricikliğin nasıl anlam ifade ettiği, toplumsal ve tarihsel olarak ne iş gördüğüdür.<br />
<br />
Psikanalize göre anne çocuğun ihtiyaçlarını karşılar, ama çocuk ihtiyacın ötesinde annenin mevcudiyetini talep eder. Bu öyle sonsuz bir taleptir ki, anne hiçbir zaman yeterince mevcut değildir, talebe bir türlü karşılık verememektedir. Anne ne yaparsa yapsın, çocuğa yeterince yakın değildir, çünkü arada baba olmasa bile dünya vardır. Çocuğun bu talebinin altında yatan şey ihtiyacının geleceğini güvence altına alma kaygısı olabilir, çünkü annenin çocuğa mevcudiyetini sunamadığı durumlarda çocuk onun yerine ihtiyaçlarını karşılayan bir bakıcıyı pekâlâ koyar. Talebin iç yüzü arzudur; tatmin olmak nedir bilmez, hiçbir somut nesnenin dirdiremediği bir arzu... Asıl talep edilen annenin salt mevcudiyeti ve sunduğu şeyler değil, onun arzusudur. Çocuk annenin herşeyden çok kendisini arzulamasını ister son çözümlemede. O halde, anneye bir türlü sahip olunamadığı için mi anne biricik ve mutlaktır? Hiçbir zaman tatmin edilemeyen bir arzunun nesnesi olduğu için mi? Bu arzu cezalandırılıp (hadım edilme karmaşası içersinde) bastırıldığı için mi anne biricik ve mutlaktır? Nihayetinde başka her aşk nesnesi onun yerini alır ve onun uzak bir yankısından ibaret kalır; çünkü bu ikâme yerine geçtiğinin ilkselliğini silemeyecektir.<br />
<br />
Psikanalizi bir yana bırakarak sorabiliriz: Yoksa annenin mutlak biricikliği aile, toplum, ordu, siyaset, devlet eliyle mi oluşturulmaktadır? Kültürler ve toplumlar üstü bir annelik özü nasıl meydana gelir? Anne, kültür aşırı ve evrensel bir biçimde, doğurduğu veya sahiplendiği çocuğa karşı en verici, en fedakârca davranması beklenen kişi olarak kurulur. Çocuk hayatta en çok ona güvenmelidir, çünkü o her zaman çocuğu için en iyi olanı isteyecektir. Çocuğunu kayıtsız şartsız sevdiği için o da evladından sürekli bir sevgi ve saygı görmeyi hak eder. Anne hakkındaki bu bilgiyi aile ortamından, annenin kendisinden ve babadan; toplumdan, okuldan, ordudan, ekonomik sistemden (örneğin Anneler Günü yaklaşırken bizi annemize hediye almaya ikna etmeye çalışan kapitalizmden) öğreniriz. Okulun da bir “anne”si vardır mesela; okula bir anne imgesi musallattır. Okula annemizin kollarındaki bir yaşamdan gideriz, ama okul annenin iktidarıyla işbirliği halindedir; onun da öğrettiği mutlak biçimde sevilesi bir anne imgesi vardır. Anne öyle sevecen, mutlak, biricik, iyi ve fedakardır ki onu tartışmak imkansızdır; ona her türlü itiraz en büyük nankörlük, en affedilmez günahtır. Annemizin sözünü dinlemeliyiz; Annemizin üzülmemesi gerekir: Sanki üzüntü en büyük felâketmiş gibi. Çocuklarımıza şunu öğretseydik keşke: “Lütfen beni üzmemek için bir şey yapmaktan veya yapmamaktan geri kalma. O şeyi yapmak veya yapmamak için gerçek annenden başka gerekçeler bul.” İçimizden konuşan bir sestir bu “Aman annem üzülmesin,” hareketlerimizi sınırlayan en önemli, en derine işlemiş, en içselleşmiş tehdit. “Annemi üzmemeliyim” diye düşünmeye başladığımızda, anonim olan konuşmaya başlar; yabancılaştıran ve ketleyen güçlere teslim oluruz. İşte böyle bir güçle donanan annelik çocuğun hayatını denetlemenin en etkili aracı haline gelir. Hele anne çocuklarını tam manasıyla hayatının merkezi haline getirmiş, kimliğini, hayattaki işlevini ve kaderini “annelik”le tanımlamış bir kadınsa, o zaman çocuğunda kuracağı bir ikinci yaşamı daha çok talep edecektir. Ondan ayrı bir kişilik geliştirme imkânına sahip olmak için çocuğun büyük bir mücadele vermesi şart olur. Anne biricik konumundan aldığı güçle çocuğun kurduğu tüm ilişkilere karışıp, onun üzerinde az çok tam bir denetim kurmayı hedeflediğinde hayat ikisi için de oldukça güçleşir.<br />
<br />
Devlet ve ordu da anneliği ve annenin çocukları üzerindeki iktidarını destekler. Siyaset hep ebeveynlerin çocuklarına daha çok sahip çıkmasından, çocukların daha iyi denetlenmesinden bahseder. Gençlik gelir gelmez bu çocuklar asker olarak anavatanın namusunu korumalıdırlar. Bu noktada anne ile devlet karşılıklı olarak birbirini gereksinir ve birbirinin altını oyarlar. Devletin anneye ihtiyacı vardır, çünkü asker verecek olan odur. Annenin de aileyi koruyacak olan devlete ihtiyacı vardır. Tüm bu pazarlık içinde devlet anneyi, anne de devleti rahatsız etme potansiyeli taşır. Devlet ve onun savaşları anneyi rahatsız eder, çünkü evladını kaybeden bir anne için ailenin de artık bir anlamı yoktur. Buna karşın anne de devleti rahatsız eder, çünkü evlâdının yaşamını devlete ve savaşlara tercih eden bir annelik, ailenin tikel çıkarlarını kollayacak bir annelik hiçbir zaman imkân dışı bırakılamaz. Devlet anneliği destekler zira kendi iktidarının bekası için annelerle hep daha sıkı bir işbirliği kurmaya ihtiyacı vardır. <br />
<br />
Bu annelik iktidarının karşısına başka bir annelik mefhumuyla çıkmak lazım: Annelik kendi varlığıyla ilgilenmenin ötesine geçerek bir başkasının varlığıyla ilgilenmektir. İşte bu, ilginin yöneldiği evladın bir başkası olmasına izin verebilmek için insanın kendi kendisiyle, toplumla, okulla ve devletle büyük bir mücadeleye girmesi şarttır. Annelik taşımak, bakmak, beslemek, sahip çıkmak, tehlikelerden korumak vb. gibi zor bir meşguliyettir, ama aslında en zoru kendi ayakları üstüde duran bir varlıkla onun üzerinde egemenlik kurmadan bir ilişki kurabilmektir. Neden çok zordur bu? Bir bedende iç içe yaşadıktan sonra, o bir zamanlar bende olan başkadan ayrı olmaya, onun bağımsızlığına nasıl tahammül edebilirim? Beni hiç kimsenin sevmediği kadar seven o varlıktan ve o arzudan vazgeçmek kolay olmadığı için burada bir tahammülden söz ediliyor. Aynı bedendeliğin unutulmaz hatırası, mutlak bağımlılığın, bir insanın tamamen benim hayatımın bir parçası olmasının bana verdiği güç, hayatın böylece “anlamı”na kavuşması... İnsanın bedeninin, yaşamının bir parçası ondan hiç bağımsız olabilir mi? Bu benim bölünmem, yarılmam, parçalanmam demek olmayacak mı? Annelik insanın kendi vücudundan bir parçanın gittikçe bağımsızlaşmasına ve bu vücudu itmesine tahammül etmek ve rıza göstermek için kendi kendiyle sürekli bir biçimde mücadele etmesi anlamına geliyor. Dolayısıyla çok tuhaf bir his. Bu hissi yaşarken hem annelik söylemlerine karşı dikkatli olmamız hem de zor duyguları yaşama sabrına sahip olmamız gerekiyor. <br />
<br />
Kaynak: <a href="http://www.facebook.com/l.php?u=http%3A%2F%2Fwww.amargidergi.com%2Fnode%2F69&h=gAQGK2iFP&s=1" rel="nofollow" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;" target="_blank">http://www.amargidergi.com/node/69</a><br />
<div>
<br /></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7885769767552592841.post-1776034440527609842014-01-28T16:47:00.003-08:002014-01-28T16:47:31.082-08:00Gecikmiş Bir Anneler Günü Kutlaması -Gary Smith<div class="clearfix" style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.359999656677246px; zoom: 1;">
<h2 class="_5clb" style="font-size: 24px; line-height: 28px; margin: 0px; padding: 0px;">
<br /></h2>
</div>
<div class="_5k3v _5k3w clearfix" style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 20px; margin-top: 16px; word-wrap: break-word; zoom: 1;">
Bugün dünyanın her yerindeki anneleri – bizi doğuran kadınları ve bize toplumun dürüst üyeleri olmamızı öğreten kadınları onore ediyoruz. Çoğumuzun annelerimizle ve çocukluğumuzla ilgili güzel anıları var, saçlarımızın bizi teskin eder şekilde okşanması, hasta olup da yatakta yattığımız o zamanlar ve annelerimizin sırf bizim için pişirdiği nice yemek… hepsi aklımızda.<br />
<br />
Ama dünyanın her yerinde milyarlarca anne var ki onlar anneler gününü kutlamıyorlar. Aslında bu anneler Anneler Günü’nde yas tutuyorlar. Anneler günü onlara kendilerinden neyin çalındığını hatırlatıyor. Sözünü ettiğim anneler; yemek, giysi, evcil hayvan üreticiliği, eğlence sektörü ve laboratuarlardaki deneylerde kullanılan milyarlarca anne hayvan; bu hayvanlar yavrularının nerede olduğunu bilmiyor, hayattalar mı onu da bilmiyorlar.<br />
<br />
Süt sığırlarının danaları her sene onlardan alınıyor. Çoğu ineğin kısacık ömrü içerisinde beş ya da altı yavrusu oluyor. Dişiler anneleri gibi korkunç bir kadere mahkûm oluyor, erkek yavrular ise küçücük bölmelerde kısacık hayatlar sürüyor ve sonunda dana eti olmaları için öldürülüyorlar.<br />
<br />
Tavukların civcivleri onlardan alınıyor. Erkek civcivler canlı canlı gömülüyor ya da plastik çöp tenekelerinde boğularak ölüyorlar. Onların hayatlarının insanlar için hiç bir anlamı yok. Ama anneleri için onlar hiç anlamsız değiller.<br />
<br />
Evcil köpek yavrusu yetiştirme merkezleri yas tutan annelerle dolu. Bu hayvanlar yavrulama makineleri olmak için esir edilmişler, tek kıymetleri sürekli yavru köpek üretmek.<br />
<br />
Dirikesim endüstrisi de yas tutan annelerle dolu. İster laboratuarlar için yetiştirilsin, isterse daha yavruyken doğada annelerinden alınmış olsun; beagle, primat, fare, sıçan, kedi bütün anneler yas tutuyor.<br />
<br />
Yarış atları da taylarını özlüyorlar. Yabandaki filler sirkler ve hayvanat bahçelerinde sergilenmek için kendilerinden çalınan yavruları için yas tutuyorlar. Kaplanlar ve aslanlar, yunuslar, tazılar, bu hayvanların hepsi yavrularını insanların eğlence sektörü adına kaybettikleri için yas tutuyorlar.<br />
<br />
İnekler, koyunlar, ipekböcekleri..hepsi moda adına kaybettikleri yavruları için yas tutuyor.<br />
<br />
Bu yüzden annelerimizi hayatlarımıza getirdikleri neşe ve kıvanç için onore ederken aynı zamanda insanın damak tadı, geleneği ve keyfi için yavruları esir edilen, işkence gören ve nihayetinde öldürülen milyarlarca anne için de acı çekiyor ve yas tutuyoruz.<br />
<br />
Eğer bugün gerçekten anneler gününü kutlamak istiyorsanız, vegan olarak yaşamayı seçin. Annelerinizi milyarlarca hayvanı ve onların yavrularını onore ederek onurlandırın. Vegan olmak hem bugün hem her gün acı çekip yas tutan bütün anneleri onaylar ve destekler.<br />
<br />
<br />
<h2 class="_5clb" style="font-size: 24px; line-height: 28px; margin: 0px; padding: 0px;">
Gecikmiş Bir Anneler Günü Kutlaması (Gary Smith, çeviren Cem CB)</h2>
<div>
<br /></div>
kaynak: <a href="http://hayvanozgurlugucevirileri.com/2011/05/11/gecikmis-bir-anneler-gunu-kutlamasi/" rel="nofollow" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;" target="_blank">http://hayvanozgurlugucevirileri.com/2011/05/11/gecikmis-bir-anneler-gunu-kutlamasi/</a> </div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7885769767552592841.post-48418604203889888292014-01-28T16:47:00.000-08:002014-01-28T16:47:01.547-08:00Tür Ayrımcılığından Eşitliğe - Joan Dunayer<div class="clearfix" style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.359999656677246px; zoom: 1;">
<h2 class="_5clb" style="font-size: 24px; line-height: 28px; margin: 0px; padding: 0px;">
<br /></h2>
</div>
<div class="_5k3v _5k3w clearfix" style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 20px; margin-top: 16px; word-wrap: break-word; zoom: 1;">
<br />
Ne zaman kafeste bir papağan, akvaryumda bir japon balığı yada zincire bağlı bir köpek görseniz, tür ayrımcılığını görüyorsunuz demektir. Eğer bir kaplumbağanın ya da bir yaban arısının bir insana ya da tilkiye kıyasla yaşamaya ve özgür olmaya daha az hakkı var diye inanıyorsanız, ya da insanların diğer hayvanlardan üstün olduğunu düşünüyorsanız, o zaman tür ayrımcılığı yapıyorsunuz demektir. Eğer su hapisanelerini ve hayvanat bahçelerini ziyaret ediyor, inek derisi ve koyun tüyü giyiyor, hayvan eti, hayvan yumurtası ya da inek sütü ürünleri yiyorsanız o zaman tür ayrımcılığı uyguluyorsunuz demektir.<br />
<br />
Tür ayrımcılığı tam olarak nedir? Psikolog Richrd Ryder tür ayrımcılığı sözcüğünü 1970 yılında ortaya attı. Terimi tam olarak tanımlamadıysa da tür ayrımcılarının insanlarla diğer hayvanlar arasında keskin bir ahlâki ayrım çizdiğini belirtti. Ryder gibi Peter Singer ve Tom Regan gibi düşünürler de tür ayrımcılığını insan olmayan bütün canlılara yönelik bir önyargı olarak tanımlıyorlar. Ancak bu tanım çok dar. Irkçılık beyaz ırktan olmayan insanlara yönelik değil sadece; her türden ırktan insana (meselâ Asyalılar hariç bütün beyaz ırka ait olmayan insanlara, sadece siyahlara ya da Amerikan yerlilerine ya da sadece Avustralyalı Aborjinlere) yönelik önyargıları da içerir. Bunun gibi, tür ayrımcılığı sadece insan olmayan canlılara yönelik bir önyargıyla sınırlı değil; bir çok hayvan türüne yönelik bir önyargı söz konusu; meselâ büyük kuyruklu maymunlar (ape) hariç her hayvan türüne, memeli olmayan bütün hayvanlara ve bütün omurgasız hayvan türlerine yönelik bir önyargı söz konusu.<br />
<br />
Ryder, Singer ve Regan’ın “tür ayrımcılığı” dediği şey aslında sadece tür ayrımcılığının bir çeşiti; en eski ve en ağır biçimi, buna ben “eski tarz tür ayrımcılığı” adını veriyorum. Bu eski tarz tür ayrımcısı insanlar insan türüne dahil olmayan hiç bir canlının temel yasal haklara ; meselâ yaşama ve özgür olma gibi yasal haklara, veya insanlar gibi ahlâksal itibarlara sahip olamayacağına inanır. İnsanların çoğu bu tarz tür ayrımcısıdır.<br />
<br />
Eski tarz tür ayrımcılardan farklı olarak sayıları giderek artan bir çok insan ahlâkî ve legal hakların kendi türümüzün ötelerine uzanması gerektiğine inanıyor. Ancak bu insanların çoğu eşitlikçi değil; bu insanlar benim “yeni tarz tür ayrımcılığı” adını verdiğim bir tür ayrımcılığını hayata geçiriyorlar. Yeni tarz tür ayrımcıları sadece insan olmayan <em>bazı</em>canlıların hak sahibi olmasını savunuyor, özellikle de insanlara en çok benzeyen hayvanların. Çoğu insanın insan türünden olmayan bütün canlılardan üstün olduğuna insanan bu yeni tarz tür ayrımcıları hayvanlar alemini insanların en üstte yer aldığı bir hiyerarşi gibi görüyor. Şempanze, yunus ve diğer seçme memeli hayvanları da insan türüne dahil olmayan diğer canlılardan daha önemli kabul ediyorlar. Ayrıca memelileri kuşların; kuşları sürüngen, amfibiyen ve balıkların; ve omurgalıları da omurgasız hayvanların üzerine yerleştiriyorlar.<br />
<br />
Peter Singer bu yeni tarz tür ayrımcılğına bir örnek. Ona göre en azından normal bir zekâ seviyesine sahip insanlar bütün canlılardan daha fazla bir değere sahip. Dahası, Singer yaşama ve özgür olma hakkının sadece insanlara ait bir hak olduğunu savunuyor, Singer’a göre diğer büyük kuyruklu maymunlar, ve olasılıkla bazı memeliler de normal bir insan çocuğunun sahip olduğu türden bir öz farkındalık gösterdikleri takdirde bu hakka sahip olabilir. Neden normal bir insan? Neden normal bir ahtapot veya normal bir karga değil? Singer’ın kriteri açık açık insan merkezci ve insandan yana önyargılıdır: yani tür ayrımcısıdır. Singer memeli olmayan bütün hayvanların yerine yenisinin gelebileceğine inanıyor (kendi sözleri). Memeli olmayan canlılar üzerinde dirikesim uygulanmasına kategorik olarak karşı değil. Ayrıca, eğer içinde bulundukları koşullar altında sürdükleri yaşamları keyifli ise (en uç derecede imkânsız) ve hemen, hiç acısız bir şekilde öldürülürlerse(bu da imkânsız) kuşların, balıkların ve memeli olmayan diğer canlıların gıda amaçlı yetiştirilmesine de ahlâki anlamda olumlu gözle bakıyor. Singer, binlerce insanın öldürülmesinin milyonlarca tavuğun öldürülmesine kıyasla daha trajik bir şey olduğunu düşünmenin bir tür ayrımcılığı olmadığını iddia ediyor. Elbette ki bunu iddia etmek bir tür ayrımcılığıdır.<br />
<br />
İnsanın üstünlüğü nosyonunu reddeden tür ayrımcılığı karşıtları, hissetme yeteneği bulunan bütün canlılar için temel hakları savunuyor. Tür ayrımcılığı karşıtları insan türünden olmayan bazı canlıların fahri insanlar olmasını istemiyor; onlar hak sahibi olmanın temelinde kıstas olarak insan olmak yerine hissetme yeteneği alınmasını istiyorlar.<br />
<br />
Hissetme yeteneği (sentiens) temel yasal hak sahibi olmak için yeterli olmalı; çünkü duyguları olan herkesin hayatta kalmakta, sıhhat ve refahını korumakta çıkarı var demektir; yasaların amacı da zaten (bireylerin) çıkarları(nı) korumaktır. Hukuk açısından mental anlamda en yetersiz insanlar dahi korunması gereken çıkarlara sahiptir. Dahası, onların çıkarları normal ya da yüksek IQ’lu insanların çıkarlarından daha az önemli değil. Dil ya da soyut akıl yürütme yeteneği bulunmayan insanların da hakları bulunur. O halde insan türünden olmayan canlıların neden hakları olmasın? Her türden ve dereceden bir bilinç korunmaya gereksinir. Hissetme yeteneği/duyguları bulunan her canlı acı çekebilir. Yoksunluk ve acıdan uzak bulunma hakkı goril ve insanlar için olduğu kadar, yılan ve ıstakozlar için de önemlidir.<br />
<br />
Tür ayrımcılığı karşıtları insan olmayan bütün canlıların insan mülkü ve eşyası olmak yerine hükmi şahıslar olarak kabul edilmesi gerektiğini düşünüyorlar. Kişi olma durumu/hakkı bu canlıları insanlara hizmet etmekten kurtarırdı; çünkü insanlar bu canlıları kendilerine hizmet etmek için onları rekabet etmeye, emek harcamaya ya da performans sergilemeye yasal olarak zorlayamazlardı. Artık atlar arabaları çekmez, kaplanlar çemberlerden atlamaz, filler sırtlarında insanları taşımazdı. Yasalar insanların insan olmayan canlılara sahip olmasını yasaklardı. İnsanlar insan olmayan canlıları dirikesimden gıda üretimine evcil hayvan üretmekten tut yok olma tehlikesi altındaki hayvanların çoğaltılmasına kadar farklı amaçlarla yetiştiremez, satın alamaz, satamazdı.<br />
<br />
Kurtuluş zamanı geldiğinde halkın çok daha büyük bir oranı hayvan eşitliğini destekleyip vegan olurdu; ve çok daha az hayvan esir tutulurdu. Kediler, köpekler ve diğer “evcil” hayvanlar gene kendilerini seven ve sorumluluklarını taşıyan insanlarla beraber yaşardı. Sömürüden ve diğer istismarlardan özgürleştirilen diğer “evcilleştirilmiş” hayvanlar –mesela yumurta fabrikalarından kurtarılan tavuklar, dirikesim laboratuarlarından özgür bırakılan fareler gibi hayvanlar- gerekli veteriner bakımını alır, eğer tedavisi mümkün olmayan bir ızdırap içindelerse ötenazi uygulanır ya da durum böyle değilse barınaklarda ve özel evlerde insanlar tarafından edinilene dek bakıma tabii tutulurlardı. İnsanlar tarafından bakıma alınan bu canlılar temelde çocuklarla aynı yasal haklara sahip olurdu.<br />
Hayvan esareti aşamalı olarak bitirilirdi. Mümkün olan en uç noktaya dek “evcilleştirilmiş” hayvanların (kedi ve köpekler de dahil) üremeleri önlenirdi- meselâ kısırlaştırılırlardı. Böylece “evcilleştirilmiş” hayvan sayısı hızla düşerdi.<br />
<br />
Evcilleştirilmemiş esir hayvanlar ise gerekli rehabilitasyondan sonra özgür bırakılırdı, böylece insanların müdahalesi olmaksızın ve uygun yaşam alanı da bulunuyorsa kendi kendilerine gelişebilirlerdi. Eğer bu söz konusu değilse, o zaman barınaklarda sürekli bakım altında tutulurlardı. Bu barınaklarda doğal ve onları memnun edecek çevrelerde yaşarlardı.Evcilleştirilmiş hayvanlar gibi evcilleştirilmemiş esir hayvanların da üremesi engellenirdi. Sonuç olarak insan olmayan bütün canlılar insanın müdahalesi olmadan doğal yaşam alanlarında ve artık evcilleştirilmemiş hayvanlar olarak yaşardı.<br />
<br />
Hayvanlara kişilik haklarının tanınması, gerekli bütün yasal haklarının da tanınması anlamına gelirdi, meselâ yaşama hakkı gibi. Diğer bütün hayvan hakları gibi, bir hayvanın yaşama hakkı hayvanların değil insanların davranışını kısıtlardı. İnsanlar özgürce yaşayan hayvanlarla avcı-av ilişkisine girmezlerdi. İnsanlardan farklı olarak avcılar hayatta kalmak için öldürmek zorundadır. Tür ayrımcısı olmayan yasaların koruması altında bir insanın bilerek bir hayvanı sıradışı koşullar haricinde öldürmesi yasa dışı olurdu.Eğer donmuş buz kesmiş yerlerde sıkışıp kaldıysanız ya da yiyecek bitkinin olmadığı bir kıtlık bölgesindeyseniz ve açlıkla yüzyüzeyseniz o zaman yemek için hayvan öldürmeye hakkınız olurdu. Eğer bir aslan size saldırıyorsa o zaman meşr-u müdafaa hakkınız olurdu. Bir köpeğin sağlığını tehdit edn iç parazitleri öldürmeye hakkınız olurdu, çok acı çeken bir hastalığa yakalanan bir kediye ötenazi uygulama hakkınız olurdu. Buna karşılık, deney yapmak adına fare öldürmek, etleri çin inekleri öldürmek, spor için balıkları öldürmek, kürkleri için minkleri öldürmek, tiksinti sebebiyle örümcekleri ya da anlamsız sebepler dolayısıyla diğer hayvanları öldürmek yasa dışı olurdu.<br />
<br />
Kişilik hakkının tanınması hayvanlara özgürlük hakkı verirdi: hem bedensel bütünlük hem de fiziksel özgürlük hakkı. Evcilleştirilmiş hayvanların geçici olarak istisna kabul edilmesi ile beraber, kurtuluş anında esir olarak bulunan bazı evcilleştirilmemiş hayvanlar da dahil, bütün hayvanlar tamamen özgür olurlardı. İnsanlar hayvanları kafese tıkarak, zincire vurarak, binalara kapatarak ya da diğer biçimlerde esir edemezlerdi. Hayvanlara işkence etmek ya da onları cinsel olarak istismar etmek yasa dışı olurdu, vücutlarına zarar vermek, yaralamak da öyle- meşr-u müdafaa hariç.<br />
<br />
Tür ayrımcılığı karşıtı bir yasa, hayvanların mülk hakkını da kabul ederdi. Kendi bedenlerinin ve emeklerinin ürünlerine kendileri sahip olurdu. İstiridyeler incilere, kızılgergedanlar kendi yumurtalarına ve bal arısı kolonileri de ürettikleri bala sahip olurdu. Hayvanlar kendi yuvalarını, kovanlarını, çukurlarını kendileri sahiplenirdi. Bir porsuk ailesinin kurduğu bir sete gene kendi ailesi ve çocukları sahip olurdu. İnsanların olarak hayvanların kendi doğal yaşam alanları içinde ürettiği şeyleri bilerek alması ya da ona zarar vermesi yasa dışı olurdu. Dahası, hayvanlar kendi yaşam alanlarına da sahip olurdu. Belli bir toprak ya da su alanında yaşayan hayvanlar o çevreye legal olarak sahip olurdu, orası onların ortak mülkü olarak kabul edilirdi. Hem insanlar hem de hayvanlar tarafından ortaklaşa paylaşılan çevreler gene aynı kalırdı; ama insanların hayvanların alanlarına daha fazla yayılmasına izin verilmezdi (meselâ sadece hayvanların yaşadığı yerlere insanların ev yapmasına izin verilmezdi). “Az gelişmiş” yaşam alanlarının bilinçli olarak yok edilmesi ya da değiştirilmesi yasa dışı olurdu.<br />
<br />
Adil olmak için, yasalar tür ayrımcısı olmamalı. Dünyada yaşayan canlıların çoğu insan türünden değil. Tür ayrımcılığı en derinlere kök salmış ve en çok zarar veren bir adaletsizlik çeşidi.<br />
<br />
Hem bir tavır hem de bir pratik olan tür ayrımcılığı, türe dayalı her türden önyargı ve ayrımcılık anlamına geliyor. Hayvanların sırf insan değiller diye ya da tam insan <em>gibi </em>değiller diye eşit bir tavıra lâyık görülmemesi, saygı görmemesi tür ayrımcılığıdır. Adalet hakkı anlamında hissetme yeteneği ve duyguları bulunan bütün canlılar eşittir. Hayvanlar sadece, ahlâki anlamda, yaşama ve istismardan uzak olma hakkına sahip değiller; eşit bir hakka da sahipler aynı zamanda.<br />
<br />
<h2 class="_5clb" style="font-size: 24px; line-height: 28px; margin: 0px; padding: 0px;">
Tür Ayrımcılığından Eşitliğe (Joan Dunayer, çeviren Cem CB)</h2>
<br />
kaynak: <a href="http://hayvanozgurlugucevirileri.com/2011/06/09/tur-ayrimciligindan-esitlige/" rel="nofollow" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;" target="_blank">http://hayvanozgurlugucevirileri.com/2011/06/09/tur-ayrimciligindan-esitlige/</a> </div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7885769767552592841.post-66650594669834071272014-01-28T16:46:00.001-08:002014-01-28T16:46:23.263-08:00Doğayla Özgürlük, Pınar Selek<div class="clearfix" style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.359999656677246px; zoom: 1;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhYBUPDK6-JWqI1V5NSIQL_eQlKo-LdrkbXbysxYDu5op2GtJ8sMWSkzdRLJ_eGyVup4ugVqYmCOs51sjOjllhKLIdruxX0vNYvmEVbmIb0EUtYzwmpRxJWYi37DPo5hbJJEvkBbwGxUxk/s1600/1469975_10152061218433817_318320816_n.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhYBUPDK6-JWqI1V5NSIQL_eQlKo-LdrkbXbysxYDu5op2GtJ8sMWSkzdRLJ_eGyVup4ugVqYmCOs51sjOjllhKLIdruxX0vNYvmEVbmIb0EUtYzwmpRxJWYi37DPo5hbJJEvkBbwGxUxk/s1600/1469975_10152061218433817_318320816_n.jpg" height="320" width="248" /></a></div>
<h2 class="_5clb" style="font-size: 24px; line-height: 28px; margin: 0px; padding: 0px;">
<br /></h2>
</div>
<div class="_5k3v _5k3w clearfix" style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 20px; margin-top: 16px; word-wrap: break-word; zoom: 1;">
İnsan aklının işleyiş biçimi, kendisini saran ve oluşturan gerçekliği ele alırken sahip olduğu bakış açısı, verileri soyutlamalara, teorilere, çıkarsamalara ya da yasalara dönüştürürken uyguladığı yöntem, insanın, kendisi dışındaki varlıklarla kurduğu ilişki düzeyinin bir yansımasıdır. İnsanın dünyayı nasıl yorumladığıyla onunla nasıl ilişkilendiği arasında bir zihniyet ortaklığı vardır.<br />
<br />
Bugün varlıklar arası egemenlik ve sömürü ilişkisinin arka planındaki zihniyette eril ideoloji saklıdır. Eril ideoloji, diğer sınıfsal ve kültürel ideolojilerle iç içe geçen, onlar tarafından beslenen ve tüm egemen ideolojilerin zihinsel algısını oluşturan bir yapıya sahiptir. Eril ideolojinin en temel özelliklerinden biri varlıklar arası kurduğu ikiliklerdir. İnsanın kendi türü dışındaki tüm varlıklar üzerinde kurduğu iktidar, bu dualist algıya dayanır. Uzun etkileşimler tarihi içinde oluşmuş olan eril ideoloji ve onun dualist mantığı çağdan çağa çeşitli teorilere, yöntemlere, söylemlere farklı biçimlerde yansır. Binlerce yıldır dünyanın kendisi için yaratıldığına, tüm varlıkların insana, insan adına hareket eden erkeğe hizmet etmesi gerektiğine, meleklerin insandan sonra geldiğine, tüm yaşamın, dünyanın, cennetin, cehennemin insana göre şekillendiğine olan inanç, kurban bayramlarında hayvanların bir gün boyunca toplu olarak katledilmesi gibi rituellerle kutsallaşmıştır. Eril ideoloji modernleşirken, bu kutsallık, bilim adına, yeniden üretilir.<br />
<br />
Newton fiziği, teknololojik alanda aşılmasına rağmen, hala ikiliklere dayanan eril ideolojiyi bilimsel dogma olarak tartışılmaz kılan ve sosyal bilim yöntemlerini ve bir çok düşünsel çalışmanın dayandığı mantığı etkileyen, hatta belirleyen konumunu sürdürüyor. Bilindiği gibi, Newton fiziğinde, gerçekliğin tüm birimleri ayrı ayrı tanımlanır. Buna göre, doğa yasaları katı nesnelere dayanır ve kesin bir belirleyicilik içerir. Newton fiziği bu kabulüyle, hiyerarşik ve düalist düşünceye modern bir dayanak oluşturur. Yani öngörülebilir, mekanik işleyişe sahip, ötekileşen bir dünya yaratır. Öngörülebilir ve mekanik olan nesnedir. Öngörebilen ise bu durumda özneleşir. Bu paradigmayla insan, kendi aklının alabileceği bir doğa tasavvur eder ve tüm varlıkları kendi zihnindeki kategorilerin kalıplarına sokar.<br />
<br />
Bu anlayış Descartes tarafından modern çağa aktarılan dualist felsefeyle daha da güçlenir. Kartezyen felsefe ruh ve madde ayrılığı önkabulüne dayanır. Yani ruh ve madde iki ayrı cevherdir. Bunlar arasında da hiyerarşik bir ilişki vardır. Beden ilkel, ruh ise aşkındır. Yani kültürün doğaya mutlak üstünlüğü sözkonusudur. Bu nedenle Descartes “doğanın yöneticisi ve sahibi insandır” der. Descartes’dan sonra da sürdürülen bu anlayış binlerce yıldır dinsel düşünceyle beslenen insan merkezli felsefeyi yeniden üreterek batı sömürgeciliğinin ve modern egemenlik biçimlerinin dayanağı yapar. <br />
<br />
Hala zihnin bedenden bağımsız, ayrı bir varlık alanı olduğu varsayımı genel geçer bir kabule sahiptir. Bu nedenle, insanın tarafsız kalabileceğine, evrensel yasalar çıkarabileceğine, dünyaya bu evrensel yasalarla müdahale edebileceğine ve dünyanın evrensel aklın hizmetine sunulabileceğine olan inanç hakimiyetini koruyor. <br />
İnsan merkezci anlayış, insanı, doğaya egemen olma ya da bedensel gerçekliği sömürme “misyonuyla” karşı karşıya bırakmıştır. Bu misyonu üstlenen erkek ise doğayı kendi başına değersiz görerek onu “akılcılıkla” planlamış, boyun eğdirmiş ve erkek-insana hizmet eden bir düzene kavuşturmak için mücadele etmiştir.<br />
<br />
Marilyn French “Ataerkillik, erkeğin hayvanlardan ayrı ve onlara üstün olduğu kabulüne dayalı bir ideolojidir” diyor. Çoğu feminist kuramcı kadınların egemenlik altına alınmalarıyla doğanın egemenlik altına alınmasının bir bütün oluşturduğunu savunur. Çünkü kadın bedeni aynı zihniyetle ele geçirilmiş, hizmete koşulmuş, araçsallaşmış, sahiplenilmiş ve kapitalizmle birlikte metalaşmıştır.<br />
<br />
Erkek-insan merkezli dünya görüşü sadece kadınları değil, ikincil konuma itilmiş çeşitli erkelik biçimleriyle ilgili olarak da inşaa edilir. Erkek egemen sistem içinde, egemenlik altında olan her varlık doğayla özdeşleşleştirilir, doğa da tüm ezilenlerle birlikte dişil özellikler alır. Hala dünya egemen sisteminin zihni, düzensizliğin, marjinalin ve öteki dünyanın rasyonel bir biçimde düzeltilmesi önkabulüyle işliyor.<br />
<br />
Batının doğu üzerindeki egemenliği, siyahların köleleşmesi, çeşitli kültürlerin ilkel sayılarak müdahaleye açık görülmesi, deliliğin kontrol altına alınması, çocukların tüm karar mekanizmalarından dışlanması, yoksulların hizmet aracı haline getirilmesi bu zihniyetle besleniyor. <br />
<br />
Ama bir yandan direniş de sürüyor. Kadınların, siyahların, çocukların, gençlerin, eşcinsellerin, yoksullarin, doğu ve güney halklarının, çeşitli alt kültürlerin verdikleri özgürleşme mücadelesi hakim olan paradigmayı sürekli olarak sarsıyor. Bilim ve felsefe alanındaki tartışmalar ise bu mücadelelerle biçimlenen daha özgürlükçü bir yaşam biçimine teorik bir dayanak yaratıyorlar. <br />
<br />
Bilindiği gibi Einstein’in özgül ve genel görelilik kuramı ve Kuantum fizik teorisi Newton’cu paradigmanın geçerliliğini çoktan sarstı. Görelilik kuramı, tüm gerçekliğin, hiç bir birimin ötekilerle olan ilişkisinden ayrı olarak tanımlanamadığı bir bütünleşik zaman-mekan sürekliliğine bağlı olduğunu öne sürdü. Kuantum kuramı ise, gözleyen tarafından etkilenen atomaltı davranışın süreksiz, bağlamsal imgesini ortaya koydu. Bu durumda, elektronlar gibi, tüm varlıklar, içinde varoldukları çevresel bağlama ve gözlem öznesine göre farklı özellikler gösterebiliyorlar.<br />
<br />
Klasik fizikte zaman ve mekan sabit olduğu için bir deneyin kesin sonucunun bulunduğuna inanılır. Bu kesinlik herhangi bir anlayışın kutsallaşmasını sağlar. Kuantum ve görelilik teorilerinde ise zaman ve mekanın değişken olduğunun varsayılması nedeniyle sonuçların kesinliği de görecelidir Bu yaklaşım doğa yasalarının katı nesnelere ve kesin belirlemeciliğe dayalı klasik kavrayışları yerine her bir ayrı varlığın kendi çevresine göre tanımlandığı ve araştırananın kornumsal göreliliğine tabi bir bağlamsal ağı öngörür. Bu durumda artık eski ikilikler görünmez olur. Yeni evren tasarımı gerçekliğe bütünsel ve bağlamsal bir yaklaşımla gerçekleşir. Feminist teorinin ve yöntemin temelleri içinde yer alan sözkonusu yaklaşıma göre, insan doğanın dışında tanımlanamaz, onun doğa tasarımı kendi varlık durumundan ve durduğu yerden bağımsız ele alınamaz. Bu durumda, tüm varlıklar gibi doğa da nesne değildir ve insan iradesinden bağımsızdır. İnsan doğayı kendi iradesine göre eğip bükemez. Spinoza’nın Descartes felsefesine karşı ortaya koyduğu yaklaşım, doğa ile ilişkilerde ifade edilen feminist yöntemi daha da güçlendirir. Spinoza ruh ve maddenin birbirinden ayrı düşünülemeyeceğini savunur ve “bedenimizin eylem ve etkilenimleriyle ruhun eylem ve etkilenimleri iç içe gider” der. Bu mantıktan yola çıkarak aşkınlığın yerine içkinliği koyar. Düşünce duygudan ya da bedenden aşkın değildir, akıl da doğadan. Organik olan ile inorganik olan arasında da aynı türden bir ilişki vardır. Akıl doğaya egemen olacak bir konumda sayılamaz. Çünkü akıl ve doğa birbirine karşıt değil, birbiriyle içkindir. Böylece insana göre tanımlanan ve ona göre şekillenen doğa yerine, duygunun, bedenin ve düşüncenin içkinliğine varılır. Bu yaklaşım insanın doğayı geliştirmek olarak ifade edilen misyonunu da ortadan kaldırıverir.<br />
<br />
Eğer doğa varlığın bütünlüğünü kuşatıyorsa, doğamızdan, doğamıza içkin olan tüm varlıklardan, duygularımızdan, bilincimizden, bedenimizden bağımsız olarak özgürleşmek mümkün değildir. Yani özgürlük bütünlüklü bir projedir ve ancak tüm varlıkların katılımıyla gerçekleşir. Dolayısıyla, karşıtlık üzerinden kemikleşen kimliklerin yerini çoğulluk ve çeşitlilik alır. Farklı unsurları bünyesinde bir araya getirebilen, yaratıcı etkileşimlere giren, melez, değişken, ego merkezci olmayan yeni bir kimlik tanımı ortaya çıkar. Bu tartışmalarla, erkek insanın misyonunu teorik olarak ortadan kaldırmak mümkün olabilir. Peki ya binlerce yıldır kurumsallaşmış egemenlik sistemi ne olacak? Felsefe ve fizik biliminde gelinen aşamaların sosyal alana aktarılmamasının önünde bu sistem önemli bir engel değil mi? Eski alışkanlıklar bir çırpıda unutulabilir mi? İnsan, kendi sınırlarını kabul edip varlık durumunu kökten değiştirebilir mi? Doğa ile eski iktidar ilişkilerini kırarak yeniden bütünleşebilir mi? <br />
<br />
Ola-bilir. Çünkü insanın bu gücü var. Kendinden başka olanı görmek ve anlamak hedefine yönlendirilen bir irade özgür ilişkiler geliştirebilir. Bu durumda kendi özgürlüğü için de uygun bir zemin yaratmış olur. Tabii eğer özgürlük egemenliğe tercih edililirse. O halde, insanın doğayla özgürleşmesinde, ahlaki seçimler ve çabalar önemli bir rol oynayacak. Ama bu seçimi ve çabayı erkeğe bırakmak geleceğimiz açısından oldukça riskli. Erkek, ekolojik hareketlerde yer alabilir, hayvan hakları için de çaba harcayabilir ama bu mücadeleyi kendi varlık durumunun sorgulamasıyla iç içe yürütmesi, toplumsal cinsiyet rollerinin bütün egemenlik sistemini besleyerek devam etmesi nedeniyle, zor görünüyor. Bu anlamda, egemen konumlarda bile ezilmekten kurtulamayan kadın, kendi varlık durumunu sorgulamaya daha yatkındır. Eğer, bu sorgulamayı tüm ezilenlerin özgürleşme mücadeleleriyle iç içe yürütmeyi sürdürürse varlıklar arası ilişki biçimini kökünden sarsabilir..<br />
Sadece doğanın, kadınların ve ezilenlerin değil, bütün bir hayatın bu sarsıntıya ihtiyacı var.<br />
<br />
Kaynak: <a href="http://www.facebook.com/l.php?u=http%3A%2F%2Fwww.pinarselek.com%2Fpublic%2Fpage_item.aspx%3Fid%3D30&h=7AQG9Xi97&s=1" rel="nofollow" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;" target="_blank">http://www.pinarselek.com/public/page_item.aspx?id=30</a></div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7885769767552592841.post-85043635743565337442014-01-28T16:45:00.002-08:002014-01-28T16:45:09.208-08:00Ekofeminizm - Berna Kurt<div class="clearfix" style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.359999656677246px; zoom: 1;">
<h2 class="_5clb" style="font-size: 24px; line-height: 28px; margin: 0px; padding: 0px;">
<br /></h2>
</div>
<div class="_5k3v _5k3w clearfix" style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 20px; margin-top: 16px; word-wrap: break-word; zoom: 1;">
<strong>Temel Yaklaşımlar ve Ayrımlar[1]</strong><br />
<br />
Ekofeminizm, 70'lerin sonlarında yeşil hareket ve feminist hareketten etkileşimle ortaya çıkan, doğanın ve kadının ezilmişliğini aynı anda sorgulamaya çalışan bir düşünce akımıdır. Kendi içinde farklı eğilimler barındırsa da, bu iki egemenlik ilişkisindeki paralellikleri başlangıç noktası olarak kabul eder. Kadının doğaya erkeklerden daha yakın olduğu varsayımından yola çıkar ve çevreye dair geliştirilecek politikalarda kadının öncü bir rol üstlenmesi gerektiğini savunur. Böylece kadın ve erkek deneyimlerinin farklı olduğu ön kabulüne dayanır. Bu farklılığın temeli ve bu konuda geliştirilecek stratejiler ise ekofeministler ve diğer feministler arasında önemli bir tartışma konusudur.<br />
<br />
<em><strong>Yeşil Politika İçinde Kadınlar:<strong>[2]</strong></strong></em><br />
<br />
Diğer sistem karşıtı hareketler gibi, yeşil hareket de 70'lerde ivme kazanır. İlk gündeme aldığı konular; nüfus kontrolü, tüketim, çevrenin kirlenmesidir. 80'lerle birlikte ormanlar gözle görülür derecede azalır, gezegenin ısısı artar, sera etkisi görülmeye başlar; en önemlisi, ozon tabakasının inceldiği farkedilir. Bu yıllarda çevre, dünya gündemine girmeye başlar; hatta zamanla belli başlı dünya liderlerinin katıldığı çevre konferansları düzenlenir. Somut kararların alındığı yapıcı toplantılar enderdir; çoğu zaman yükselen yeşil hareketin sistem içine çekilmesi önde gelen hedeflerdendir.<br />
<br />
Yeşiller, 70'lerin sonlarından itibaren parlamentoya girmeye başlarlar. İlk yeşil parti, 1973'te İngiltere'de kurulan “Ekoloji Partisi” dir. Fransa'da ise ilk kez yeşil bir parti yerel hükümete seçilir. Ancak yeşil partilerin dikkat çekmeye başlamaları, Alman Yeşil Partisi “Die Grünen”in oy barajını aşıp Batı Almanya'da 28 sandalye kazanması ve Petra Kelly'nin uluslararası düzeyde tanınan bir isim olmasıyla başlar. 1984'te “Feminizm ekoloji, ekoloji de feminizmdir.” ve “Erkekler yeldeğirmenleri inşa ederken kadınların sessizce söz dinledikleri, ekmek pişirip kilim dokudukları bir ekolojik toplum istemiyoruz.” diyen Petra Kelly, kadınların çoğunlukta olduğu bir grubun öncülük ettiği bu partinin önde gelen isimlerindendir. Parti, kadınlara %50 temsil olanağını hedefleyen ilk partidir. Kurulduğu andan itibaren, feminist hareket ve barış hareketiyle ittifak kurmaya çalışır.<br />
<br />
Parti, 90'lardan itibaren düşüşe geçer. Ekolojiyi merkeze almak, şiddete başvurmamak, ademi merkeziyetçilik ve toplumsal adaletten oluşan dört temel ilkeye sahip olan parti, parti karşıtı bir parti olmayı hedeflerken, kendi içinde çatışan hiziplere bölünür. Temel tartışma, Sosyal Demokrat Parti'yle ittifak konusunda yaşanır. Koalisyon kurulduktan sonra da savunma, nükleer güç, NATO üyeliği ve piyasa ekonomisi gibi temel konularda görüş ayrılıkları yaşanır.<br />
<br />
Partinin üst kademelerinde birçok kadın bulunmasına ve hedeflerinden birinin cinsel ayrımcılığı sona erdirmek olmasına rağmen, kadın sorunu hep ikinci planda kalır.<br />
<br />
Almanya'da çevre ve kadın sorununu dert edinen kadınların bir kısmı bu sorunlarla uğraşırken, İngiltere'de tarihe geçen <em>Greenham Common</em> deneyimi yaşanır. 1981'de 36 İngiliz kadın, NATO'nun kararı uyarınca nükleer başlıklı Cruise füzelerinin Greenham Common üssünde konuşlandırılacağı haberi üzerine, 1 haftalık bir yürüyüş başlatırlar. Üssün ana girişinin önünde çadır kurar ve bir barış kampı oluştururlar. Zaman zaman üsse girer, kendilerini tel örgülere zincirlerler. Üssü çevreleyen telleri kesmek ve tankların girmesini engellemek için yolları kazmak gibi anarşizan denebilecek eylemler gerçekleştirirler. Şiddete başvurmadan, geniş bir kamuoyu oluştururlar. 10 yıl kadar üssün çevresinde yaşayan kadınlar, 1991'de amaçlarına ulaşırlar; nükleer füzeler ABD'ye geri döner. 2000 yılında eylem alanını tamamen terk ederler. Şimdi buraya anıtlarını diktirmek için kerpetenlerini açık arttırmaya çıkarıyorlar...<br />
<br />
Üçüncü Dünya ya da Güney’de yaşanan bir örnek de (kucaklama anlamına gelen) <em>Chipko<strong>[3]</strong></em> hareketidir. 1974'te Hindistan'da, Himalayalar'daki Reni köyünde yaşayan kadınlar, yıkılmalarını önlemek amacıyla ağaçlara sarılırlar. Gandhi'nin politikalarını destekleyen bu kadınlar, aralarındaki kadın araştırmacılarla birlikte örgütlenme çalışmaları yaparlar. Bölgede 80'li yılların başlarında ekolojik gelişme kampları kurulur. Bu harekette her zaman ön planda olan kadınlardır. Chipko deneyimi, Güney’in yoksul kadınları için ekolojik mücadelenin gündelik yaşamlarının bir parçası olduğunun göstergesidir.<br />
<br />
Bu örneklerin yanısıra, Mısır'da kadınlar Marvit Gölü kirlenmesine karşı savaşır; Kenya'da <em>Greenbelt</em> hareketine katılırlar. Bangladeş'teki kadınlar toksik atıklara, Ghana'dakiler toprak erozyonuna karşı mücadele ederler. Peru'da, alternatif atık toplama yöntemleri geliştirirler. Brezilya'da deniz kaplumbağalarını korumaya çalışırlar. Batıda, Hollanda'da çevre için mücadele eden sivil toplum örgütleri koalisyonları oluştururlar; İspanya'da organik çiftçilik için lobi yaparlar ve ABD'de fazla atığa karşı savaşırlar...[4]<br />
<br />
<br />
<em><strong>Ekofeminizmin Temel Varsayımları:</strong></em><br />
<br />
Ekofeministlerin hepsinin kabul ettiği, temel görüşler şunlardır:<br />
<br />
<strong>1)</strong> Kadınların ezilmesi ve doğanın sömürülmesi arasında önemli bağlantılar vardır.<br />
<br />
<strong>2)</strong> Kadınların ve doğanın sömürülmesi bağlantılı olduğundan, kadınlar yeşil hareket içinde aktif rol oynamalıdırlar.<br />
<br />
<strong>3)</strong> Ataerkil sistemde kadın doğaya (ve özel alana), erkek ise kültüre (ve kamusal alana) yakın görülür. Doğa kültürden aşağı bir konumda tasavvur edildiği için, kadın da erkekten aşağı görülmüştür.<br />
<br />
Kadının doğayla özdeşleştirilmesinde çocuk doğurma ve büyütme yetisi önemli rol oynar. Ataerkil sistemin tarihsel gelişimine bakıldığında, ilk çağlarda avcılık yapan, savaşan ve boş zamanı daha çok olan erkeğin zamanla kültür tekelini oluşturduğu görülür. Kadının emeği küçük görülmeye başlar. Tarımın gelişmesi, mülkiyetin oluşması ve köleliğin kurumsallaşmasıyla birlikte erkek, sabana sürdüğü hayvana, ektiği toprağa ve malı olarak gördüğü kadına hükmetmeye başlar. Toprak, erkeğin reisi olduğu ailenin mülkiyeti haline gelir, miras baba tarafından geçmeye başlar.<br />
<br />
Ortaçağa ve Kalvinist Reformasyon dönemine geldiğimizde, doğa ve kadın şeytanın temsilcisi olarak görülmeye başlar; bağımsız kadınlar cadı avlarına kurban gider. Sonraki yüzyıllarda Aydınlanma'nın kartezyen düalizmi ve Newton fiziğiyle bilim, doğayı kontrol etmeye yarayan bir araç olarak görülmeye başlar. Sömürgecilikle birlikte, doğanın sömürülmesinin dünya çapında meşrulaştırılmaya çalışılır. Günümüze gelindiğinde ise, Batı’nın bilimsel sanayi devriminin adaletsizliğinin doğurduğu acı sonuçlar yaşanıyor. Militarizm, fakir ülkelerin zengin ülkelere olan borçları, Kuzey-Güney uçurumu arttı. Nüfus artışı, doğal kaynakların tüketimi, kirlenme, devlet şiddetiyle birlikte küresel çöküşü yaşıyoruz.[5]<br />
<br />
<strong>4)</strong> Feminist ve yeşil hareketler eşitlikçi, anti-hiyerarşik sistemleri savunurlar. Ekofeminizm de, emperyalizme, heteroseksüellik dayatmasına, militarizme ve kapitalizme karşı çıkar ve farklı ezilme biçimleriyle de ilgilenir.<br />
<br />
<strong>5)</strong> Yeryüzü temelli bir bilinç için yaratmak için farklı tinsellikler oluşturmak gerekir.<br />
<br />
<br />
<em><strong>Ekofeminizmin Farklı Yorumları:</strong></em><br />
<br />
90'ların başlarında ekofeminist yaklaşımlar şu şekilde kategorize edilmeye başlanır:<br />
<br />
<br />
<em>1) Kültürel (ya da biyolojik temelli) ekofeminizm:</em><br />
<br />
Kadının doğayla özdeşleltirilmesini çocuk doğurma ve büyütme yetilerine bağlar ve bunu yüceltir. Kadın duyarlılığını, erkek rekabeti ve iktidar anlayışına karşı koyar. Temel amacı, gezegeni tehdit eden yıkıcı pratiklerin önüne geçecek yeni bir yeryüzü temelli bilinç geliştirmektir. Bunun için daha gizemsel kaynaklara yönelirler; dışsal bir 'doğru'dan mesaj beklemeye, açığa çıkarılacak bir “doğru” aramaya girişirler. Politik dinamik, tek tek her bireyle gizemsel kaynak arasındadır. İnsan zekasını aşan bir öte dünya gerçekliği öngörülür ve Tanrıça'ya tapınmaya, paganizme, büyücülüğe veya eski yeryüzü temelli dinlere dönülür. Kültürel ekofeminisler doğayla özdeşliklerini çeşitli sanatlar yoluyla dile getirirken, mitlerin anlatımına yönelir, cadı meclislerini yeniden canlandırırlar. Organik yiyecek birlikleri oluşturur, barış kampları düzenler, doğrudan çevre eylemlerine katılırlar.<br />
<br />
Bir “öte dünyasal” ya da “iç dünyasal”doğru kaynağına bağlılık, uzun vadede apolitikliğe yol açabilir. Ayrıca maddi dünyadan çekilmeyi öngören bir tinsellik arayışı çok az sayıda kadının yapabileceği bir şeydir; ataerkil sistemde çok az kadının bunu yapabilecek zamanı ve toplumsal özgürlüğü vardır. Bunun yanısıra, Tanrıça'yla kurulan gizemsel bir ilişkinin, kadınlar maddi anlamda ataerkil sistemi yenilgiye uğratamadıkça, cinsiyet eşitliğine yol açmasının hiçbir dünyevi nedeni yoktur.<br />
<br />
Kültürel ekofeministler, kadınların çocuk doğurma ve büyütme yetilerini doğalarına (biyolojik nedenlere) bağlarken özcü (essentialist) olmak ve bu yolla ataerkil sistemin düalizmlerini yeniden üretmekle eleştirilir. Çünkü bu biyolojik determinizm, kadınların ezilmesinin temel kaynaklarından biridir. Kadınların değerlerinin erkeklerininkine üstünlüğünü kanıtlamaya çalışırken, bunları öne sürmek tehlikelidir.<br />
<br />
<em>2) Toplumsal ekofeminizm:</em><br />
<br />
Kadın ve doğa ilişkisini, toplumsal düzeyde yaratılan ve bundan dolayı toplumsal düzeyde çözülecek bir ilişki olarak görürler. Ataerkil sistemin düalizmlerine kökten karşı çıkarlar ve düalizmler ve hiyerarşilerin, çeşitlilik ve birbirine bağlılıkla ifade edilen ekolojik hayata uygun olmadığını savunurlar. Kadın ve doğa ilişkisi onlar için, doğa-kültür farklılığını kaldıracak farklı bir kültür, politika ve özgür bir toplum yaratmak için seçilmiş stratejik bir noktadır.<br />
<br />
<em>3) Feminist çevrecilik:</em><br />
<br />
Bu iki farklı yaklaşımın[6] yanısıra, üçüncü dünyalı ya da güneyli kadınların farklı yaklaşımları da vardır. Hindistanlı <em>Bina Agarwal</em>'[7]ın görüşleri bunlara bir örnek oluşturabilir. Agarwal'a göre, Batılı ekofeminist literatür, toplumsal cinsiyet ve çevre ilişkisini tamamen ideolojik terimlerle kavramlaştırır. Gelişmekte olan ülkelerdeki ekofeministler ise, bu ilişkinin maddi temellerine bakar ve 'feminist çevrecilik' (feminist environmentalism) alternatifini geliştirirler. Batılı ekofeministleri eleştirdikleri temel noktalar şunlardır:<br />
<br />
<strong>1)</strong> 'Kadın' tek bir kategori olarak kabul edilir; sınıf, ırk, etnisite... farklılıkları, dolayısıyla farklı ezilme biçimleri gözardı edilir.<br />
<br />
<strong>2)</strong> Kadın ve doğanın ezilmesini ideolojik temellerle açıklarken, bunun ekonomik ve politik iktidara bağlı, maddi sebepleri gözardı edilir. İdeolojik alanda bile, toplumsal, ekonomik, politik yapıların üretimi ve dönüşümü konusunda çok az şey söyler.<br />
<br />
<strong>3)</strong> Kadınların doğayla maddi ilişkisini gözardı eder ve sadece bu ilişkinin nasıl olması gerektiğini söylemekle yetinir.<br />
<br />
<strong>4)</strong> Kadınları doğaya biyolojik özelliklerinden ötürü yakın gören ekofeministler özcülük (essentialism) tuzağına düşerler. Kültür, doğa, cinsiyet... tarihsel ve toplumsal olarak inşa edilmiştir ve farklı zamanlarda ve kültürlerde değişkenlik gösterirler.<br />
<br />
Güneyli yoksul kırsal kesim kadınları, aralarında farklılıklar olsa da, genelde doğaya maddi anlamda bağımlıdırlar. Genelde tarımla uğraşan, su taşıyan, gerekli yakıtı sağlayan kadınlardır. Bu yüzden kadınların, doğaya dair, eski kuşaktan da devraldıkları bir bilgileri vardır. Bu bilgi, modern bilim tarafından marjinalleştirilir.<br />
<br />
Mücadele, kaynakları elinde bulunduran, kontrol eden, egemen gruplara ve eğitim, medya, din, hukuk...(devletin ideolojik aygıtları) yoluyla kaynaklar hakkında bilgi üretenlere karşı yapılmalıdır. Çevre sorunlarından birinci derecede etkilenen yoksul, kırsal kesim kadınları örgütlenmelerin ön safhalarında, karar mekanizmalarında yer almalıdırlar.<br />
<br />
Kadın ve doğa ilişkisi; üretim, yeniden üretim ve bölüşümün toplumsal cinsiyet bağlamında örgütlenmesine bakarak incelenmelidir. Mücadelenin feminist cephesinde, toplumsal cinsiyet kavramı ve cinslerarası işbölümü sorunu üzerinde yoğunlaşılırken; yeşil cephesinde, doğa ve insan ilişkisi incelenmeli ve doğanın az sayıda insanın mükiyeti haline getirilmesine karşı çıkılmalıdır.<br />
<br />
<br />
<strong>KAYNAKLAR: </strong><strong> </strong> <em> </em><br />
<em>-Ecofeminism</em>, Maria Mies ve Vandana Shiva, Fernwood Publications, Halifax, Nova Scotia, Kanada, 1993.<br />
<em>-Olağan Ülkeden Olağanüstü Ülkeye, Türkiye’de Çevre ve Siyaset</em>, Semra Somersan, Metis Yayınları, 1993.<em> </em><br />
<em>-Sınırları Yıkmak; Feminist, Yeşil Bir Sosyalizme Doğru,</em><em> </em>Mary Mellor, Ayrıntı Yayınları, 1992.<br />
-“<em>Greenham Common Kadınları”</em>, derleyen: Beril Eyüboğlu, Pazartesi Dergisi, Ekim 2000, sayı: 67, s: 26.<br />
-“<em>The Gender and Environment Debate: Lessons from India”</em>, Bina Agarwal. Feminist Studies 18, s.1 (Bahar 1992).<br />
-“<em>Women, Gender, Feminism and the Environment”</em>, Lorraine Elliott, The Gendered New World Order: Militarism, Development and the Environment, yay: Jennifer Turpin, Lois Ann Lorentzen, 1996.<br />
-Konferans bildirileri: <em>The International Association for Feminist Economics 2000</em>, Boğaziçi Üniversitesi, 15-17 Ağustos 2000.<br />
<br />
<a href="http://www.facebook.com/l.php?u=http%3A%2F%2Fhomepage.ntlworld.com%2F&h=EAQHQSQD0&s=1" rel="nofollow" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;" target="_blank">http://homepage.ntlworld.com</a>, <em>What is Ecofeminism.</em><br />
<a href="http://www.facebook.com/l.php?u=http%3A%2F%2Fwww.envirolink.org%2F&h=zAQFYxzOO&s=1" rel="nofollow" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;" target="_blank">www.envirolink.org</a>, <em>What is Ecofeminism Anyway.</em><br />
<a href="http://www.facebook.com/l.php?u=http%3A%2F%2Fwww.spunk.org%2F&h=HAQGs0r-U&s=1" rel="nofollow" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;" target="_blank">www.spunk.org</a>, <em>Ecofeminism</em>, Rosemary Radford Reuther.<br />
<a href="http://www.facebook.com/l.php?u=http%3A%2F%2Fwww.starhawk.org%2F&h=XAQE-IAuw&s=1" rel="nofollow" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;" target="_blank">www.starhawk.org</a>.<br />
<br />
[1]Ekim 2001’de Boğaziçi Üniversitesi Kadın Araştırmaları Kulübü’ne yapılan aktarımın notlarıdır. Resim şu kaynaktan alınmıştır. <a href="http://www.facebook.com/l.php?u=http%3A%2F%2Fwww.starhawk.org%2F&h=TAQGMOxLR&s=1" rel="nofollow" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;" target="_blank">http://www.starhawk.org/</a><br />
[2]Ayrıntılı bilgi için bkz. <em>Sınırları Yıkmak; Feminist, Yeşil Bir Sosyalizme Doğru,</em><em> </em>Mary Mellor, Ayrıntı Yayınları, 1992.<br />
[3]Ayrıntılı bilgi için bkz. <em>Ecofeminism</em>, Maria Mies ve Vandana Shiva, Fernwood Publications, Halifax, Nova Scotia, Kanada, 1993, s. 247-250.<br />
[4]Bkz. “<em>Women, Gender, Feminism and the Environment”</em>, Lorraine Elliott, The Gendered New World Order: Militarism, Development and the Environment, yay: Jennifer Turpin, Lois Ann Lorentzen, 1996.<br />
[5]Bkz. <a href="http://www.facebook.com/l.php?u=http%3A%2F%2Fwww.spunk.org%2F&h=yAQHc3s1S&s=1" rel="nofollow" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;" target="_blank">www.spunk.org</a>, <em>Ecofeminism</em>, Rosemary Radford Reuther.<br />
[6]Bkz. “<em>Women, Gender, Feminism and the Environment”</em>, Lorraine Elliott, The Gendered New World Order: Militarism, Development and the Environment, yay: Jennifer Turpin, Lois Ann Lorentzen, 1996.<br />
[7]Bkz. “<em>The Gender and Environment Debate: Lessons from India”</em>, Bina Agarwal, Feminist Studies 18, s.1 (Bahar 1992).<br />
<br />
<strong>Kaynak: <a href="http://www.feminisite.net/news.php?act=details&nid=351" rel="nofollow" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;" target="_blank">http://www.feminisite.net/news.php?act=details&nid=351</a></strong><br />
<br />
<h2 class="_5clb" style="font-size: 24px; line-height: 28px; margin: 0px; padding: 0px;">
Ekofeminizm (Berna Kurt, Ekim 2001)</h2>
<div>
<br /></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7885769767552592841.post-58024562750763721452014-01-28T16:44:00.001-08:002014-01-28T16:44:18.188-08:00Ekolojik Feminizmin Gücü ve Vaat Ettikleri - KAREN J. WARREN<div class="clearfix" style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.359999656677246px; zoom: 1;">
<h2 class="_5clb" style="font-size: 24px; line-height: 28px; margin: 0px; padding: 0px;">
<br /></h2>
</div>
<div class="_5k3v _5k3w clearfix" style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 20px; margin-top: 16px; word-wrap: break-word; zoom: 1;">
<h2 style="font-size: 13px; margin: 0px; padding: 0px;">
</h2>
GİRİŞ<br />
<br />
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiVZZ19TdKUbJHluwuHPhuEycBhJvE7KVdX4NqUsahLpdhhirLRm_EGHna9RXiKSa0waiqNHwupvF-xGsiP4-3dk8YKsmAU8m46oUWr_TXHJTik2SA8F-GKod8Lob4MT51XUTftbaveq4Y/s1600/1455895_10152038130308817_405997756_n.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiVZZ19TdKUbJHluwuHPhuEycBhJvE7KVdX4NqUsahLpdhhirLRm_EGHna9RXiKSa0waiqNHwupvF-xGsiP4-3dk8YKsmAU8m46oUWr_TXHJTik2SA8F-GKod8Lob4MT51XUTftbaveq4Y/s1600/1455895_10152038130308817_405997756_n.jpg" height="320" width="244" /></a>Ekolojikfeminizm (ekofeminizm), alternatif bir feminizm ve çevresel ahlak anlayışıolarak son zamanlarda hak ettiği miktarda dikkati çekmeyi başardı. Francoised’Eaubonne’un ekofeminizmkavramını 1974’te kadınların ekolojik bir devrimyapabilme potansiyelinigündeme getirdiğinde açıklamasından bu yana, bu terimbir çok şekildekullanılmıştır. Benim bu terimi bu yazıda kullandığım üzere,ekolojik feminizmkadın hakimiyeti ve doğa hakimiyeti arasında bulunan önemlitarihsel, deneysel,sembolik, teorik bağlantıların mevcudiyeti ve hem feminizmhem de çevreselahlak açısından hangisinin daha kritik olduğunun anlaşılmasıdır.Ekolojikfeminizmin gücü ve vaat ettiklerinin hem feminizmin yenidenkavranmasıaçısından hem de kadın hakimiyeti ve doğa hakimiyeti arasında önemlibağlantılarsağlayan çevresel bir ahlak anlayışı geliştirmekte kendine özgü birrejimoluşturmak olduğu düşüncesini savunuyorum. Bunu feminist ahlakın doğasınıveekofeminizmin sağladığı feminist ve çevresel ahlak yollarınıtartışarakyapıyorum. Kadının ve doğanın arasındaki birbirine eş ve onlarıbirbirinebağlayan hakimiyeti ciddiye almak konusunda başarısız olan tümfeministteoriler ve çevresel ahkal anlayışlarının en iyi ihtimalletamamlanamamış ve enkötü ihtimalle basitçe yetersiz olduğu sonucuna varıyorum.<br />
<br />
FEMİNİZM,EKOLOJİK FEMİNİZM VEKAVRAMSAL REJİMLER<br />
<br />Diğer oldukları bir yana, feminizm enazından seksist hakimiyeti sona erdirmekiçin bir harekettir. Sistematik vedevam eden kadın itaati ya da hakimiyetinekatkıda bulunan herhangi bir faktörüya da tüm faktörleri berteraf etmekleilgilidir. Feministler kadın itaatininçözümleri ve doğası hakkında hemfikirolmasalar da tüm feministler seksisthakimiyetin varlığı, bunun yanlış oluşu veortadan kaldırılması gerekliliğikonusunda hemfikirdirler. “Feminist Konu”kadın hakimiyetinin anlaşılmasınaherhangi bir şekilde katkıda bulunankonulardır. Eşit haklar,karşılaştırılabilir işiler için karşılaştırılabilirücretler ve yemek üretimidevam eden kadın boyun eğmesinin ve istismarınınanlaşılmasına katkıdabulunduklarının anlaşılması sebebiyle her nerede ve nezaman olursa olsunfeminist konulardır. Su taşıma, odun arama gibi işler, butür görevlerinkadınların birincil sorumluluğu oluşu sebebiyle erkeklertarafındangerçekleştirilen karar verme, gelir üretme ya da daha yüksekpozisyonlarakatılımlarının eksikliğine katkıda bulunması sebebiyle her neredeve ne zamanolursa olsun feminist konulardır. O halde, feminist konu olarakkabul edilenşeyler, ağırlıklı olarak şartlar ve çevreye, kısmen de kadınlarınhayatlarındakitarihsel ve maddesel durumlara bağlıdır. Çevresel bozulma veistismar feministkonulardır çünkü onların anlaşılması kadınlar üzerindekihakimiyetinanlaşılmasına katlıda bulunur. Örneğin, Hindistanda, ticariüretimdekullanılması amacıyla tek kültür ağaç türleri (ör: okaliptüs) üretimiiçin hemağaçlandırma hem de ormanı yok etmenin kullanılması femisit konulardırçünküyerli ormanlar ve çoklu ağaç türleri kırsal kesimdeki Hindistanlıkadınların evhalkını geçindirmesi konusundaki yeteneklerini büyük ölçüdeetkilemektedir.Yerli ormanlar yemek, yakacak, yem, ev haklının kap kacakihtiyacı, boyalar,ilaçlar ve gelir üretici kullanım amacıyla birçok ağaçsağlarken tek kültür-türünde ormanlar sağlamazlar. Bu iddia ile ilgili buradatartışmayacak olsam da,çevresel bozulmanın kadınların hayatlarına olan globaletkisine bakmamızçevresel bozulmanın feminist bir konu oluşunu destekleyecekönemli bağlar ortayakoymaktadır. Feminist felsefeciler en önemli feministkonuların kavramsalolanlar olduğunu iddia etmektedirler: bu konular birkişinin bu dayanak noktasıkonumundaki nosyonları neden ve rasyonellik, ahlakve insan olmanın ne olduğuile ilgili olarak nasıl kavramlaştırdığı ilealakalıdır. Ekofeministler bufeminist felsefik ilgilerini doğa ilegenişletmektedirler. Onlar, eninde sonunda,kadın hakimiyeti ve doğa hakimiyetiarasındaki bazı önemli ilişkilerin kavramsalolduğunu düşünmektedirler. Bunugörebilmek için, kavramsal rejimleri dikkatealmaktadırlar.Bir kavramsal rejim,bir kişinin kendisini ve kendi dünyasınınyansıtıp şekillendirmesindekullandığı temel inançlar, değerler, eğilimler vevarsayımların kümesidir.Sosyal olarak kendimizi ve diğerlerini algılamamız içinbir lens olarak inşaedilmiştir. Cinsiyet, ırk, sınıf, yaş, oryantasyonetkileşimi, ulus ve dinigeçmiş gibi faktörlerden etkilenir. Bazı kavramsalrejimler ezicidir. Ezici kavramsalrejimler hakimiyet ve itaat arasındakiilişkileri açıklar, haklı çıkartır vegösterir. Ezici bir kavramsal rejimataerkil olduğunda, kadınların erkeklereitaatini açıklar, ortaya koyar vegösterir. Başka bir yerde ezici kavramsalrejimlerin üç türü olduğu konusundanbahsetmiştim:<br /><br />
(1)değer-hiyerarşik düşünme, ör,“yukarı” olanlar için “aşağı” olanlara nazarandaha yüksek değer, rol ya daprestij tayin edilen “yukarı-aşağı” düşünce:<br />
<br />(2) değer düalizmi, ör,alternatiflerin karşıt (bütünler olmaktansa) ve zümreyeözgü (her şeyi kapsayan olmaktansa), ve bir alternatife diğerine nazaran dahafazla değer tayin edici(durum prestij) olarak görüldüğü münferit çiftler (ör,tarihsel olarak ”zihin”“sebep” ve “erkek” olarak tanımlanan şeylere “vücut”“duygu” ve “kadın” olarak tanımlananlara nazaran daha fazla değer ya da rolveren düalizmler): ve<br />
<br />
(3)hakimiyetin mantığı, ör, boyun eğmeye makbul bir mazeret bulmaya yönelen biryargılama yapısı. Ezici kavramsal rejimlerin üçüncü özelliği en belirginolanıdır. Hakimiyetin mantığı sadecemantıksal bir yapı değildir. Ayrıca bağlıolanın “sadece” itaat etmesine izin vermek ya da tasvip etmek için bağımsız birdeğer sistemini tabi kılar. Bu gerçekçeleme tipik olarak bağlı olanın (ör kadın)sahip olmadığı ancak baskın kişinin(ör erkek) sahip olduğu sözüm onakarakteristikler çerçevesinde gerçekleştirilmektedir.<br />
<br />Birçok feminist ve ekofeministin söylediği ya da iddia ettiğinin tersine,“hiyerarşik düşünme” hatta“değer-hiyerarşik düşünme” konusunda şartlar ve çevrebağlamında diğer baskılara nazaran niteliği nedeniyle problematik hiç bir şeyolmayabilir.Hiyerarşik düşünme günlük hayatta verileri sınıflandırmak,bilgileri karşılaştırmak ve materyalleri organize etmek açısından önemlidir.Sınıflandırmalar(ör, bitki sınıflandırmaları) ve biyolojik adlandırmalar“ hiyerarşik düşünme”ninbir kısım formlarına ihtiyaç duymaktadırlar. Hatta “değer-hiyerarşik düşünme”bile bu bağlamda kabul edilebilir olabilir. (Baskıcı olmayan bağlamlarda “değerdüalizmi” için de aynı şeyler söylenebilir.)Örneğin, farz edin ki insanlarkonusunda eşsiz olanların, Murray Bookchin’in dediği gibi, bizim sosyalçevremizi (ya da “toplumumuzu”) radikal olarak yeniden biçimlendirmek içinkullandığımız bilinç kapasitemiz olduğu doğru olsun. O halde, insanların kayalarve bitkilere nazaran çevrelerini radikal olarak yeniden şekillendirmek için“değer-hiyerarşik” konuşma yolu ile uygun hale getirmekte daha iyi olduklarıhaklılıkla söylenebilir. Değer düalizmi vedeğer-hiyerarşik düşünmenin kullanımıkonusundaki problem, her birinin ezicik avramsal rejimlerde aşağılık tesis etmekve itaati haklı çıkarmak için kullanımı sebebiyle o kadar basit değildir. İtaati“haklı çıkaran” hakimiyetin mantığı, değer-hiyerarşik düşünme ve değer düalizmiile çift olmaktadır. Temeldeaçıklayıcı ve daha sonra da ezici kavramsalrejimlerin doğası ile ilgili olanşey hakimiyetin mantığıdır.Açıkça hakimiyetinbir mantığı olan ekofeminizm için, temel en az üç sebeple önemlidir. Birincisi,hakimiyet mantığı olmadan,benzerliklerin ve farklılıkların tanımlarının sadecebenzerlik ve farklılıkların tanımlarından ibaret olması. Şu iddiayı dikkate alın“İnsanlar, bitki ve kayalardan, insanlar bilinçli ve radikal bir şekildeyaladıklar cemiyetleri yeniden şekillendirebildikleri (bitkiler ve kayalaryapamıyorken)için farklıdır:<br /><br />insanlar bitki ve kayalarla aynı ekolojik cemiyetin üyesi oldukları zamanbirbirlerine benzerler” İnsanlar, bitkiler ve kayalardan,insanların cemiyetleriradikal olarak değiştirebilme bilincine sahip olmaları sebebiyle “daha iyi”olsalar bile, kimse bu durumdan insanlar ve insan olmayanlar arasında, ahlaken,ilintili bir fark ya da bitki ve hayvanlara insanların hakimiyeti için birargüman çıkaramayacaktır. Bu sonuçları eldeetmek için birisinin örneğin aşağıdakiA argümanındaki (A2) ve (A4) gibi en aziki güçlü varsayım eklemesigerekmektedir.<br />
<br />(Al) İnsanların yaşadıkları cemiyeti radikal ve bilinçli bir şekilde değiştirmekapasitesi vardır ancak bitki ve kayaların yoktur.<br />
<br />(A2) Ahlaken bilinçli ve radikal bir şekilde yaşadığı cemiyeti değiştirmekapasitesine sahip olanlar bu kapasiteye sahip olmayanlardan üstündür.<br />
<br />(A3) Bu nedenle, insanlar ahlakenbitki ve kayalardan daha üstündür.<br />
<br />(A4) Herhangi bir X ve Y için, eğerX ahlaken Y’den üstünse, o halde X ahlakenY’ye hakimiyet kurmakta haklıdır.<br />
<br />(A5) Bu nedenle insanlar kayalar vebitkileri emirlerine tabi kılmaktahaklıdırlar.<br />
İnsanlarıninsan olmayanlara göre(en azından bir kısmına) ahlaken üstün olmaları, (A2) ,ve üstünlüğün emre tabi kılmayı haklı çıkardığı, (A4), iki varsayım olmaksızın,bir kişinin bir kişinin tüm sahip olduğu insanlar ve insan olmayanlar arasındakibazı farklılıklardır.Bu durum sadece bu farklılık üstünlüğe dayandırılarakverildiğinde doğru olabilir. Bu yüzden, bu ekofeministlerin baskı tartışmalarındataban çizgiyi oluşturan isimlendirmenin (A4) mantığıdır. İkinci olarak,ekofeministler, enazından Batılı toplumlarda, kadın ve doğanın ikilihakimiyetini onaylayan veezici kavramsal rejimlerin tüm bu üç özelliği ilekarakterize olan bir ataerkil ezici kavramsal rejim olduğunu tartışmaktadırlar.Birçok ekofeminist, tarihselolarak, en azından Balıtı kültürlerde baskın olmaksuretiyle, ataerkil bir kavramsal rejimin aşağıdaki B argümanını onayladığınıiddia etmektedirler:<br />
(BI)Kadınlar doğa ile ve fizikselinkrallığı ile tanımlanırlar, erkekler “insan” ileve zihinselin krallığı ile tanımlanırlar.<br />
<br />(B2) Doğa ve fizikselin krallık iletanımlanan her ne ise (“aşağı”) “insan” vezihnin krallığı ile tanımlananlara(“yukarı”) nazaran daha düşüktür: ya da tamtersine, sonuncusu ilkine nazaran daha üstündür (“yukarı”).<br />
<br />(B3) Bu nedenle, kadınlar (“aşağı”)erkeklerden düşüktür; ya da, tam tersine,erkekler (“yukarı”) kadınlardan üstündür.<br />
<br />(B4) Herhangi bir X ve Y için, eğerX, Y’den üstünse, X Y’ye hakimiyet kurmahakkına sahiptir.<br />
<br />(B5) Bu nedenle, erkekler kadınlara hakimiyet kurma hakkına sahiptir.<br />
<br />Eğer B argümanı göründüğü gibi ataerkilliği onaylıyorsa, ör: (B5)’te verilensonuç olan erkeklerin kadınlara sistematik hakimiyeti haklı çıkarılıyordur.Ancak ekofeministlere göre, (B5) sadece daha önceden tanımlanmış bir ezicikavramsal rejimim üç özelliği tarafından haklı çıkartılmaktadır:değer-hiyerarşik düşünme, (B2)’deki varsayım: değer düalizimleri, (B1)’dekizihinsel ve fiziksel düalizm varsayımı ve (B2)’deki varsayıma göre fizikselinzihinselle karşı karşıya ikenki düşüklüğü ve hakimiyetin mantığı, (B4)’tekivarsayım, bir önceki önermenin aynısıdır (A4). Bu yüzden, ekofeministlere göre,kadın ve doğanın ikiz hakimiyetini teyit etmek için (argüman B), tarihsel olarak(en azından Batılı kültürlerde) fonksiyon gösteren bir ezici kavramsal rejim,hem argüman B hem deataerkil kavramsal rejim, nereden geliyorsa gelsin eldengeldiğince reddedilmelidir.Elbette bu örnekler B önermelerinin hangilerininyanlışolduğunu tanımlamıyor. (B1) ve (B2) önermelerinin durumu nedir? Hepsiolmasa daçoğu feminist (B1)’in ve çoğu ekofeminist (B1) ve (B2)’nin baskınBatılıfelsefik ve entellektüel gelenekler çerçevesinde varsayıldığını ya daiddiaedildiğini savunmaktadırlar.Bu anlamda, bu feministler, işin tarihselaçıdan doğrusunun, baskın Batılı felsefik geleneğin (B1) ve (B2)’yi doğru olarakvarsaydıklarınıiddia ederler. Ekofeministler, yine de, ne (B2)’yi reddederlerne de (B2)’yionaylarlar. Buna ilaveten, bazı ekofeministler kadının doğa ileilgili herhangibir tanımlamasını reddetmek konusunda endişeli olduklarından ötürü, bazı ekofeministler(B1) ataerkil bir kültürde doğru olabileceğivarsayılan ya da iddia edilen,ancak tarihsel bir katılığın dışında kalanherhangi bir iddiayı desteklemek içinkullanıldığında (B1)’i reddeder, ör: (B1)kadınların uygun şekilde,doğanınkrallığı ve fisiksel olan ile tanımlanmasınıiddia etmek amacıylakullanılıyorsa. Bu nedenle, ekofeminist bir perspektiften,(B1) ve (B2) tarihselolarak problematik kabul edilen bir açıdanincelenmişlerdir: ataerkil kavramsalrejimlerdeki tarihsel fonksiyonları vekadın ile doğanın hakimiyetini tasvipeden değer yargıları sebebiyle kesinlikleproblematiktiktirler. Tümekofeministlerin aynı fikirde oldukları konu, o vakit,kadın ve doğanın ikizhakimiyetini haklı çıkarmak ve destek olmak içinhakimiyetin mantığınınataerkillik içerisinde tarihsel olarak işlemesidir.Tümfeministler (sadeceekofeministler değil) ataerkilliğe, (B5)’te verilen sonucakarşı olduklarından,tüm feministler (ekofeministler de dahil) en azındanhakimiyetin mantığına, (B4)önermesinin de bulunduğu argüman B’de bulunan –doğru olan – ataerkil birbağlamın dışında kalan (B1) ve (B2)’nin değerdurumuna karşı çıkmalıdırlar.Tümfeministler B’nin en önyargısız ve hoşgörülü,en derin kritiğini gösterenhakimiyetin mantığına karşı çıkmalıdırlar: busadece doğa ve kadının hakimiyetiiçin argümanın üç varsayımı yani (B1), (B2)ve (B4) varsayımları üzerine birkritik değildir; ayrıca genel olarak ataerkilkavramsal rejimler ile ilgili birkritiktir; ör: erkekleri “yukarı” vekadınları “aşağı” koyan, kadınların birşekilde erkeklerden aşağıda olduğunuiddia eden ve bu farklılık iddiasınıerkeklerin kadınlara hakimiyetini haklıçıkarmak için kullanan ezici kavramsalrejimler.<br />
Bunedenle,ekofeminizm tüm feministataerkil kritikler için gereklidir ve bu yüzdenfeminizm için gereklidir (dahasonra tekrar tartışacağım bir konu). Üçüncüolarak, ekofeminizm nedenhakimiyetin mantığının ve ona kuvvet veren tümkavramsal rejimlerin, hemhakimiyeti beslemeyen olası anlamlı bir farklılıknosyonu oluşturmak hem defeminizmin primer olarak paylaşılmış deneyimleredayanan bir “destek” hareketiolmasını önlemek için ortadan kaldırılmasıgerektiğini açıklar. Çağdaştoplumlarda, “kadının sesi” olan birisi yoktur,hiçbir kadın (ya da insan) dahabasit değildir, her kadın (ya da insan) hangiırktan, sınıftan, yaştan,etkileşim oryantasyonundan, medeni halden, bölgesel yada nasyonel geçmiştenvesaire olursa olsun kadındır (ya da insandır). Çünkü tümkadınların paylaştığı“yekpare deneyimler” yoktur, feminizm paylaşılandeneyimler ve paylaşılankurban oluşa dayalı “aynılığın ittifakı” hareketinedayalı olmaktansapaylaşılan inançlar ve ilgiler doğrultusunda “birlik hareketi”olmalıdır.MariaLugones’in şu sözlerinde “İttifakın –birlik ilekarıştırılmamalıdır- kavramsalolarak hakimiyete bağlı olduğu anlaşılmaktadır.”Ekofeministler, insanlarınhakimiyetini cinsiyer, ırksal ya da ektik ya dasınıfsal duruma göre haklıgöstermek amacıyla kullanılan tüm hakimiyetmantığının aynı zamanda doğanınhakimiyetini haklı göstermek için dekullanıldığı konusunda ısraretmektedirler. Çünkü hakimiyetin mantığını yoketmek bir feminist kritiğinin –ataerkil kritik, beyaz üstünlük yanlısı ya daemperyalizm kritği- bir parçası olduğundan ötürü ekofeministler naturizmin,seksist baskı ve hakimiyetin mantığını içeren kavramsal temelleri yok etmek üzereortaya çıkmış tüm feminist birlik hareketlerinin integral bir parçası olarakgörülmesi konusunda ısrar etmektedir. Tartışma şimdiye kadar ataerkilliğin bazıezici kavramsal özelliklerine odaklanmıştır. Kullanmış olduğum “gelenekselfeminizm mantığı” ibaresi, en azından Batılı çevrelerde, seksist baskınınkavramsal köklerinin hakimiyetin mantığı ile karakterize edilen ezici kavramsalrejimlerde konumlandığı yere işaret etmektedir. Diğer baskı sistemleri de (örırkçılık, sınıf ayrımı, yaş ayrımcılığı, heteroseksizm) kavramsal olarakhakimiyetin mantığı ile sürdürüldüğünden ötürü, geleneksel feminizim mantığınıneninde sonunda sahip olduğu karşı çıkış hakimiyetin mantığı içerisindeki tümbaskı sistemleri arasındaki kavramsal bağlantıların temelini oluşturur.Buvesileyle seksist baskının yok edilmesi için neden diğer baskı formlarının dayok edilmesi gerektiği kavramsal bir düzeyde açıklanmıştır. Feminizmin tüm baskıtürlerini durdurmak için bir hareket olduğunun anlaşılmasının sağlanması,seksist baskının yok edilmesi için bir hareketin – geleneksel olarak feministteori ve pratiğe özel olarak sahip çıkanlar- baskı sistemleri arasındakikavramsal bağlantılarının açıklanması ile olacaktır. Farz edin ki, bir kişigeleneksel feminizmin mantığının diğer sosyal hakimiyet sistemlerini de (ör:ırkçılık ve sınıf ayrımı) içine alabilmek için feminizmin genişlemesigerektiğini kabul ediyor olsun. Bu “sosyal hakimiyet sistemlerinin” içinedoğanın da ekleneceğini garantisi nedir? Neden geleneksel feminizmin mantığıfeminizmin yüzyüze getirildiği tüm “izm”ler arasından “natürizmin” (ör:insanolmayan doğa tarafından hakimiyet ya da baskı) yok edilmesiniiçermelidir?Ekofeminizmindahil edilebilmesi için feminizmin genişletilmesininkavramsal gerekçeleri çifttir. Bir temel gerekçe çoktan önerilmiştir: Kadın vedoğanın çifte hakimiyeti arasındaki kavramsal bağlantıların ezici ve, en azındanBatılı kültürlerde, ataerkil kavramsal rejim tarafından karakterizeedilmiş hakimiyetin mantığında yer aldığını göstererek ekofeminizmin nasıl veniçin seksist baskıyı sonlandırmak üzere bir hareket olduğu,genişletilmesi gerekliliğinin anlaşılması ve ayrıca “naturizmi” sonlandırmakiçin bir hareketolduğunun tekrar anlaşılmasının sağlanması. Aşağıdaki Cargümanında bu açıkseçik olarak belirtilmiştir:<br />
(CI)Feminizm seksizme son vermek üzere ortaya çıkmış bir harekettir.<br />
(C2)Ancak seksizm kavramsal olarak naturizm ( hakimiyetnın mantığı ile kategorizeedilen ezici bir kavramsal rejimaracılığıyla) ile bağlantılıdır.<br />
<br />(C3) Bu sebeple, feminizm (ayrıca) naturizme son vermek için bir harekettir.<br />
Çünküeninde sonunda, seksizm ve naturizm arasındaki bu bağlantılar kavramsal olarak,ezici bir kavramsal rejimin-ekolojik feminizmin kabulüne öncü olan gelenekselfeminizm mantığının içine gömülmüştür. Ekofeminizmin dahil edilebilmesi için feminizmingenişletilmesininyeniden anlaşılmasının sağlanması yönündeki bir diğer gerekçe bunu cinsiyet vedoğa kavramları ile, sanki cinsiyet kavramı sosyal olarak doğa kavramı gibitertip edilmiş gibi yapmaktır.Elbette, kadın ve doğanın, asliinsanlar ve asliağaçlar,nehirler ve bitkilerin varlığıyla sosyal yapılar olduğu iddiasının kimsetarafından reddedilmesine gerek yoktur. Bu durum,basitçe kadın ve doğanıntarihsel ve sosyal gerçekliğin bir sorunu olduğunainandırıldığını imaetmektedir. Bu görüşler çapraz kültürlere göre ve tarihselzaman periyotlarınagöre değişiklik göstermektedir. Sonuç olarak, bu “doğanınhakimiyeti ya dabaskısı” konusundaki herhangi bir tartışma tarihsel olarakinsan olmayan doğanıninsanlara kurduğu sosyal hakimiyetin özel oluşumlarınatıpkı “kadınhakimiyeti”nin tarihsel olarak kadınlara erkekler tarafındankurulmuş olanhakimiyetin özel oluşumlarına atıfta bulunduğu gibi atıflardabulunmaktadır. Herne kadar bununla ilgili olarak, buradakiyle aynı fikirdeolmasam da, kadın vedoğanın hakimiyeti arasındaki tarihsel bağlantılarailişkin ekofeminist savunma,argüman B’deki (B1) ve (B2)’nin ataerkillikiçerisinde doğanınfeminizasyonununun ve kadınların naturalizasyonunun, herikisinin tarihselsüreçde ciddi anlamda başarılı itaatleri ile bağlantılıolduğunu gösterdiğiniiddia etmektedirler. Eğer ekofeminizm, gelenekselfeminizmin uygulama yollarınınnaturizmi meşru bir feminist konu olarakiçerdiğinin anlaşılmasını sağlamayıtaahüt ediyorsa, ekofeminizm ayrıcaçevresel aklakın hangi uygulama yollarınınfeminist olduğunun da yenidenanlaşılmasını sağlamayı taahüt ediyor mudur? Benceöyledir. Bu yazının gerikalanında işlenen konu budur.<br />
<br />
EKOFEMİNİZMDENÇEVRESEL AHLAKA DOĞRU TIRMANIŞ<br />
<br />
Birçokfeminist ve bazı çevreselahlakçılar, birinci sahsıların anlatımlarını,genellikle hafife alınmış veyakaybedilmiş felsefi yükselişe ilişkin konularlailgili etikleri araştırmayabaşlamanın bir yolu olarak kullandılar. Neden buböyle oldu? Feminizm veçevresel ahlakın teorisi ve pratiği için anlatıyı önemlikaynak kılan şeynedir? Kişisel ve sosyal tarihi belgelemek adına birinci şahsınanlatımı, tarifedilemez bir deneyimi veya muşru bir sosyal bilim metodolojisinitanımlamadayararlı bir edebi beceri olsa bile, teoriyi oluşturma ve ahlakikarar almadabirinci şahsın anlatımı değerli bir tartişma aracı nasıl olur? Busorularacevap vermenin başarılı bir yöntemi, onlardan belirli bir birincişahısanlatımı istemektir. İlerleyen bölümdeki kaya tırmanışı ile ilgilibirincişahıs anlatımını dikkate alınız:<br />
<br />
Ilk kayatırmanışı tecrübemde, birşekilde diğer dağcılardan ve seyircilerden uzakta özelbir yer seçmistim. “Thechimney”i çalıştıktan sonra, tüm enerjimi zirveye doğruçıkmaya odakladım.Azimle tırmandım, tüm gücümü ve becerilerimi kullanarak neolursa olsun buzorlu olayı başarmak zorundaydım. Ortalara doğru tükenmiştim veendişeliydim.Bir sonraki adımda ne yapmam gerektiğini – ellerimi ve ayaklariminereye koymamgerektigini göremiyordum. Yorgunluğum daha da artarken kayayazorluklatutundum. Hamlemi yaptım. İşe yaramadi. Düştüm. Kayanın üstündekizeminde asılıolarak duruyordum, çok korkmuştum fakat beni tutan halat sayesindeinanilmazbir biçimde rahatlamıştım. Güvende olduğumu biliyordum. Tırmandığımyere kalankısma söyle bir baktım. Zirveye tırmanmaya kararlıydim. Yenilenmişgüvenim vekonsantrasyonumla zirveye tırmandım. Tırmanışımın ikinci gününde,suseviyesinin yaklasik bir feet altindaki Superior GölündekiPalisades’inzirvesinden yaklasik 200 feet asağı yuvarlandım.<br />
<br />
Hiçkimseyi göremiyordum nehalatçılarımı ne de diğer dağcıları, hiç kimseyi.Halattan çengeli yavasçaçıkardım ve rahatlamak için derin bir nefes aldım.Çevreme baktım, gerçekten debaktım ve dinledim. Kuşlarin seslerinin yarattığıkakafoniyi, önümdeki kayayaçarpan su damlamalarını, alttaki kayalara çarparakşıpırdayan dalgaları duydum.Gözlerimi kapadım ve kayayı hissetmeye başladım,yarıkları ve çatlakları ila,kabarmış liken ve yosunları ile, ve tırmanmayabaşladığım anda hemen hemen hiçhissedilmeyen parmaklarım ve ayak parmaklarımiçin dinlenme yeri sağlamışyumrular ile. O anda sükunet ile yıkanmıştım.Nerdeyse hiç duyulamayacak birşekilde kayayla konuşmaya başladım, çocuksu birşekilde,sanki kaya arkadaşımmışgibi.Bunun bana sağlamış olduklarına karşıkonulamaz minnet duygusunuhissettim- kendimi ve kayayı farklı olarak bilebilmekşansı kayanın yüzeyindekien ince çatlaklarda büyümüş olan incecik çiçekler gibiumulmadık mucizelereşükran duyma ve doğal çevre ile ilişkide bulunuyor olmaduygusunun nasıl birşey olduğunu bilebilmek Ben ve kaya sanki uzun süreli birarkadaşlığın sessiz,konuşmaya hazır iki ortağı idik.Sonradan benden çok farklı,hareketsiz vegüçlü, bağımsız ve varlığımı umursamayan bu uçurumu önemsediğiminfarkınavardım. Tırmandığım kaya ile olmak istiyordum. Azimle kayayı yenmekiçingitmistim, güçlükle de olsa arzumu ona kabul ettirebilmek için,sadecetırmandığım kaya üzerinde saygıyla çalışmayı istiyordum. Vetırmandıkça,hissettiğim buydu. Kendimi bu kayayı önemserken bulmuştum ve banabu tırmanıştaonu ve kendimi tanıyabilme fırsatı sağladığı için ona şükran duyuyordum.Birincişahsınanlatımının kullanımının feminizm ve çevresel ahlak açısımdan önemilioluşununen az 4 sebep vardir. İlki, bu tür bir anlatımın geleneksel analitiketikdışavurumlarda sıkça bulunmayan duyarlılık hissini, yani, birinin insanolmayançevre de dahil olmak üzere diğerleriyle olan ilişkisini gerçektenanlayabilmeyidile getiriyor oluşudur.Bu ilişkileri kendi içerisinde ciddiye alanbirmodeldir. Böylece ilişkileri anlatıcıların ya da bu ilişkileriçerisindekikişilerin doğaları sebebiyle tek ve temel olacak bir şekildeciddiye alan vekati bir şekilde azaltan bir modele karşıtlık yaratır. (Örneginahlaki vekillerolarak anlaşılan anlatıcılar, hak sahipleri, hisseciler veyafarkinda olanlar)<br />
<br />
Yukarıdakikaya tırmanışıhikayesinde, özel anlama sahip olan şey, ahlaki durumu ya dakendisinin,kayanın ya da ilişkinin diğer kişilerinin dikkate alınabilenahlakidurumlarının yanı sıra tırmanıcının tırmandığı kaya ile olan ilişkisidir–kikendisi bir değer yeridir-.İkinci olarak, bu tür bir birinci şahıs anlatımı,temelBatılı ahlakta, birçok gözden kaçan ya da hafife alınan davranışa veahlaktutumuna ifade katar. Örneğin; birisi “zirveye çıkarken” ve birisinintırmandığıkayayı “arkadaşı” veya “önemsediği biri” gibi olarak düşündüğündekayaya karşıdavranış ve tutumlarındaki farklar.<br />
<br />
Bu farklıtutumlar ve davranışlar,insanların ve dağcıların kayaya karşı olan iki farklıdavranış tipine ilişkinzıtlığı etik bir biçimde ortaya koyar. Fethetmeyezorlayan ilişki ve anlıkinsancıl ilişki.Bu zıtlık, büyümekte ve hissedilene,yaşanılan tecrübeye sadıkolmaktadır.<br />
<br />
Birincişahsın anlatımının nedenfeminizm ve etik çevrelerce önemli olduğunu gösterenüçüncü bir sebepsefethedici ilişki ile doğal çevreye karşı tutum ve davranışlararasındakifarklılıktır: bu, ahlakın ve hususi durumların ahlaki aracılarının budurumazorla düşürülmektense, kendilerini bu durumun içinde bulmalarından(Örneğin;türetilmiş veya örneklenmiş önceden belirlenmiş soyut prensip ya dakurallar)doğan ahlaki anlamların anlaşılmasını sağlar.Anlatımın bu anlıközelliği sesinönemini merkezileştir. Farklı kültürlerden gelen seslerin çokçeşitliliğimerkezileştiğinde, anlatım, tutumlarına, değerlerine, inançalarınave dikkatealınmayan veya empoze edilen ahlaki anlam ve teoriylesusturulmuşdavranışlarına ifade katabilir.<br />
<br />
Hissedilenve yaşanan tecrübelerinbir yansıması olarak aklakta anlatımın kullanımı,tarihe, maddiyata ve ahlaklı kişilerinkendilerini içinde bulabileceği sosyalgerçekliklere dayanılarak yapılan etiksöylevlerden bir duruş çıkarılmasınısağlar. Son olarak, ve muhtemelenamaçlarımız için en önemlisi olarak, anlatımınkullanımı tartışmacı biranlamlılık taşır. Jim Cheney iddiasında anlatımın buözellğine dikkatçeker.”Ahlaki düşünceyi bağlamsallaştırmak için bir şekilde,bir anlatı ya daöykü sağlanması, ahlaki ikilemden uygun sonucun doğmasınayardımcıolur.”Anlatının, ahlaki bir duruma uygun bir sonuç olarak hesabakattığı şeyiortaya koyarak tartışmaya açık bir gücü vardır.Kaya tırmanışıanlatısı ileortaya konulan bir ahlaki sonuç, dağlara ve kayalara olan saygı veönem (neyekatılınıyorsa veya gerektiriyorsa) tavrı, hakimiyetin ve zaferindeğil etiktavrın bir sonucu olarak hesaba katılmaktadır.”In and Out of Harm’sWay:Arrogance and Love” adlı bir denemede feminist filozof Marilyn Frye“küstahlık”ile “sevme” anlayışını, önemseme ve zaferin ahlaki tutumlarındakifarklılığınkavranılmasının bir yolu olarak ayırt etmektedir. Frye şöyle der:Seven gözüküstah gözün tersidir.Sevenin gözü diğerinin özgürlüğünü tanır.Doğayı farksızolarak bilen kahinin gözüdür.Görüleni bilmeyi, kendi iradesi,ilgilendikleri,istekler,korkuları ve hayalgücünden çok diğer bazı şeyleredanışmanlık etmeyibilen birinin gözüdür. Bir kişi bir şeye bakmalıdır. Onabakmalı,onu dinlemelive kontrol etmeli ve soru sormalıdır. Sevenin gözü gerektiğikadar dikkatedendir. Bu dikkat bir özveri olmasa da bir disiplingerektirebilir.Disiplinbirinin kendini tanıması, kendi sınırını ve amacınıbilmesidir. Özellikle, birkişinin, nerede durduğu ve bir diğerinin neredebaşladığını bilerek,diğerlerinde kendi ilgi duyduğu şeyleri söyleyebilmesiyleilgili bir meseledir.Sevenin gözü anlayışın nernesini yenilebilir bir şeyedöndürmez,onu asimileetmeye çalışmaz kahinin tutkusunun, korku ve hayal gücününboyutunu küçültmeyeçalışmaz ve bu yüzden de basitleştirmek zorunda kalmaz.Daimabilinecek olanyeni şeylerin varoluşu ile diğerlerinin karmaşıklığını bilir.Sevenin gözününmarifeti Gerçeğin Karmaşa Teorisini [Gerçeğin Sadelik Teorisinezıt olarak]tercih eder ve Evrenin Sonsuz İlginçliğine dayanır.Frye’e göre,sevenin gözügirişimsel,diğerlerini kendine katan zorlayıcı bir göz değildirfakat ” Daimabilinecek olan yeni şeylerin varoluşu ile diğerlerininkarmaşıklığını bilen”biridir. Birisi kayaya bir zafer için tırmandığında,küstah bir gözle tırmanır.Birisi sevenin gözüyle tırmanırsa, daima “bakmalı,dinlemeli,kontrol etmeli vesoru sormalıdır.” Birisi kayayı çok farklı bir şey,belki de kendi varlığındantamamen farksız olan bir şey olarak yaklaşıp bufarklılığı kutlama için keyiflibir vesile olarak bulabilir. Kişi dağcı bırakığkaya başladığında, “kendisınırının” ve “Ben” in sınırının nerede olduğunubilir. İkisi tek parça olarakbirleşmez, halen ilişki içindeyken ancak seveningözünün hissedip ona ,karşılık veriyor, farkında oluyor, katılıyor olduğundaayrı, farklı, özgürolarak kabul edilen iki mevcudiyetin bir tamamlayıcısıolabilir. Hem kadınlarhem de insan ile ilgili ekofeminist bir bakış açısı,insan olmayan dünyadaki“küstah anlayış” tan “seven anlayışa” olan bu tavırdeğişikliği ileilgilenmektedir.İnsan olmayan varlıklara karşı insanlartarafından uygulananküstahlık anlayışı, ahlaki açıdan anlamlı bir şekideinsanlara benziyor olduğudüşünülenler (gibi olmaki benzemek ya da aynı olmak)sayesinde ahlaki toplumunbu benzerliğin sayesinde bir şekilde genişlemesinisürdürür veöngörür.Küstahlık anlayışına dayalı herhangi bir çevresel hareket yada ahlak,varlıklar için bir ahlaki hiyerarşi inşa eder ve benzer varlıklarınbenzerdavranışı ya da ahlaki dikkate alışı hak ediyor olması ya dabenzemeyenvarlıkların hak etmiyor olmasını fazilet sayan bazı ahlaki değerleriortakpayda olarak varsayar. Bu tür çevresel ahlaklar, “tekdüzeliktebirleşirler” yada bunu üretirler, Buna karşılık, “seven anlayışı” -kendisi vediğeriarasındaki, insan ve en azından bazı insan olmayan varlıkların arasındakiayrımın-diğerinin diğerine karşı anlayışı,başından beri özgür, benzemeyen,farklı birbiçim olarak birisine ya da bir şeye karşı sevgi ifadesininsürdürülmesidir.Maria Lugones’un dediği gibi sevme anlayışında,”Aşkfarklılığın erimesi vesilinmesi olarak görünmez fakat onlarla biribirineuymazlar.”<br />
<br />
“Tekdüzeliktebirlik” salt olarakfarklılığın silinmesidir. İnsan olmayan doğal dünyanın“Sevme anlayışı” insanolmayan dünyayı, bağımsız, farklı ve hatta belki deinsanlara karşı kaygısızolduğu kabul edilen bir dünyayı önemsemekten insanlarınne anladığı ile ilgilibir girişimdir. İnsanlar bir çok durumda, her ikisi debirşekilde ekolojiktoplumun üyesi olsalar da kayalardan önemli ölçüdefarklıdır.Kayayla veya birbütün olarak doğal çevreyle ilişki halindeki kendinisevme anlayışını temelalan bir ahlaki toplum, var olan “kumarı” ne olursa olsunkabul eder vefarklılığa saygı gösterir<br />
Sevmeanlayışının limitleri, birinin(örneğin; bir insanin, bir toplulugun) diğerinsanlara veya insan olmayandünyaya ve onun elementlerine sevgiyle karsilikverebilmesinin limitleri (veya layıkıylaönemsemesine, güvenmesine veyaarkadaşlığıyla) ile elde edilebilir.Eğer şuzaman kadar söylediklerim doğruysa,o halde bir dağa tırmamanın ve birininahlaki olarak tırmanış deneyiminiaktarmasının çok farklı yolları vardır. Eğerbirisi “küstahlık anlayışı” ile“zafer ve kontrol” tavrıyla tırmanıyorsa,hakimiyet mantığını ve ezici kavramsalbir rejimi nitelendiren çok çeşitlidüşünceleri korur. Ataerkil olan doğanınhakimiyetini tasvip eden ezicikavramsal rejimden beri, ayrıca bu yollaastemeyerek de olsa taerkil kavramsalbir rejim olarak kendini bozulmadansürdürür. Çünkü ataerkil kavramsalrejimlerin yıkılması, tıpkı bir kişinindağcılık deneyimini nasılhikayelendirdiğinin -veya hikayeyi nasıl anlattığının-birfeminizm konusuolması gibi feminist bir konudur. Bu şekilde,ekofeminizm,kavramsal birdüzeyde, çevresel ahlakın neden feminist bir konu olduğunu görünürkılar. Şimdiözellikle feminist ve çevresel bir ahlak olarak ekofeminizmdüşüncesinedönüyorum.<br />
<br />
FEMİNİSTVE ÇEVRESEL BİR AHLAKOLARAK EKOFEMİNİZM<br />
<br />
Feministahlak, ahlak içerisindeerkek önyargısını ne zaman olursa olsun eleştirmek veerkek önyargısı içermeyenbir ahlak anlayışı oluşturmak gibi ikili birsorumluluğa sahiptir. Bu bazentemel ahlak içerisinde kaybolmuş ya da gözdendüşmüş olan değerlerin kaynaşması(ör: umursama değerleri, uygun şekildegüvenmek, akrabalık ve arkadaşlık) ileilintilidir. Bazen de yeni yönelişlereöncülük ederek teori yaradılışını ya dacinsiyete duyarlı eski teorileriyenilemeyi angaje etmek ile ilintilidir.<br />
<br />
Eskiteorilerin eleştirilerini ya dayenilerinin kavramsallığını “feminist” yapanşey, onların cinsiyete dayalıanalizler dolayısıyla su yüzüne çıkmış olmaları vebu analizlerin cinsiyetleilgili deneyimler ve cinsiyetle ilgili sosyalgerçeklikler ile ilgili açığaçıkarttıklarını yansıtıyor olmalarıdır. Anladığımkadarıyla feminist öncesizamandaki feminist ahlak, gerekli ve elverişlikoşullarda ahlaki teorininanlaşılması için girişimleri reddeder çünkü feministahlakın bir ruhu (bazıtarihi, evrensel, mutlak soyutlamalar olarakanlaşılabilir) olmadığınıvarsaymaktadır. Feminist ahlakın gerekli ve elverişlikoşullarını birleştirmekiçin formülasyon girişimleri verimsiz olmuş olsa da herşeye rağmen benimfeminist ahlakın “sınır koşulları” demeyi tercih ettiğim bazıgerekli koşullarbulunmaktadır. Bu sınır koşullar, feminist aklakın bazı minimalkoşullarını,feminist ahlakın tarihi olmayan ruha sahip olduğunu iddiaetmedentanımlamaktadır. Bir yorganın ya da kolajın sınırları gibidirler.Parçanınsahasını, içeriğini, dizaynını, parçanın gerçek paterninin nasılgöründüğünüdikte etmeden sınırlandırırlar. Çümkü yorganın gerçek dizaynı çokkültürlü birkapsamdaki kadınların seslerinin çeşitliliğinden doğmakta ve dizaynzamanladeğişmektedir. Statik olan bir şey değildir. Femnist ahlakın bazı sınırlayıcıdurumlarınelerdir? İlk olarak, seksizmi, ırkçılıpı, sınıf ayırımcılığını ya dasosyalbaskı içerisindeki herhangi bir “izm”i yücelten hiç bir şey feministahlakın birparçası –yorganın bir parçası- olamaz. Elbette, insanlar seksistdavranışın,ırkçı tavırın ya da sınıfçı davranış olarak sayılabileceklerin neolduğukonusunda hemfikir olmayabilirler. Seksizm, ırkçılık, sınıf ayrımcılığıolarakkabul edilen çekler kültürlere göre değişiklik gösterebilir. Halen,feministahlak seksizm ve seksist yanlılığı yok etmeyi amaçladığı için ve(önceden debahsettiğim gibi) seksizm, ırkçılık, sınıf ayrımcılığı ve naturiaminpratiğineve kavramsallaşmasına yakından bağlantılı olduğundan ötürü, feministahlakseksizm karşıtı, ırkçılık karşıtı, sınıf ayrımcılığı karşıtı ve naturizmkarşıtıve hakimiyetin mantığını ileriye taşıyan ya da gerekliliğine inanantüm“izm”lere karşı olmalıdır.İkinci olarak, feminist ahlak bağlamsal birahlaktır.Bağlamsal ahlak, bir kişinin değişik tarihi koşullarda yer alaninsanlarınsesleri sayesinde ortaya çıkan paratiği ve etik söylevi görebiliyorolmasıdır.Bağlamsal ahlak tam olarak bir kolaj ya da bir mozaik gibi,hissedilendeneyimlerden doğan seslerden oluşan bir kilim gibi görülebilir. Tümdiğer kolajya da mozaikler gibi, seslerin bütünlüğüne dayalı bir resim yerinedeğişikkoşullardaki insanların birbirinden değişik seslerinden oluşanpaternleredayalıdır. Bağlamsal bir ahkal feminist ise, merkezinde kadınlarınsesine yerverir. Üçüncü olarak, feminist bir ahlak anlamlılığının merkezinekadınseslerinin çeşitliliğini oturttuğundan ötürü, feminist ahlak yapısalolarakbütünleşik ya da kısıtlayıcı olmak yerine çoğulcuolmalıdır.Değerlendirilebilecek olan etik değerler, inanışlar, tavırlar vehareketleraçısından “tek bir ses” olduğu varsayımını reddeder. Dördüncü olarak,feministahlak etik teoriyi, zamana göre udeğişebilecek olan bir teori olarakyenidenanlamaktadır. Tüm diğer teoriler gibi, feminist ahlak bazıgenellemeleredayandırılmıştır. Yine de, bununla ilgili genellemeler, anlamsahibi ahlakidurumların alternatif ve somut tanımlamalarından doğan farklısesleriçerisindeki seslerin paternleri ile ilintilidir. Anlaşılmış olanfeministteorinin tutarlılığı tarihsel ve kavramsal bir bağlam içerisindeverilmiştir,ör: tarihsel ve sosyoekonomik koşulların bir kümesi olarak (ırk,sınıf, yaş veetkileşimli oryantasyon koşulları dahil) ve temelinanışlar,değerşer, tavurlarve dünya hakkındaki varsayımların bir kümesiolarak. Beşinci olarak, feminist ahlakbağlamsal, yapısal olarak çoğulcu ve“işlem içerisinde” olduğundan ötürü,feminist ahlakın iddialarınıdeğerlendirmenin bir yolu da onları kapsamlarınagöre değerlendirmektir: Ahlakve bilgi kuramına dayanarak tarafı tutulan (tercih edilen, daha iyi, daha azkısmi olan, daha az önyargılı olan) buiddialar (sesler, seslerin paternleri)hissedilen deneyimler ve ezilenkişilerin perspektiflerini daha çok kapsamınaalmaktadır. Kapsama durumu kadınseslerinin çeşitliliğinin (ezilen kişilerolarak) etik teori kurulumundameşrulaştırılacağından emin olmaktadır. Bu yollaampirik önyargıyı minimizeetmeye yardımcı olacaktır, ör: klişeleştirmeye dayalıyanlış ya da hatalıgenellemelerden doğan önyargılar, çok küçük örneklembüyüklüğü ya daçarpıtılmış örneklem. Bunu da ahlak ve aklaki karar vermeyiiçeren –hakikatenkaynaşan- her şey ile ilgili yapılan genellemelerin kadınlarınseslerininpaternleri ile gerçekleştirildiğinden emin olarak yapmaktadır.Altıncı olarak,feminist ahlak “objektif” bir bakış açısına sahip olmak içingirişimlerdebulunmaz çünkü çağdaş kültürlerde gerçekten bu tür bir bakışaçısınınvarolmadığını varsaymaktadır. Bu sıfatla, “tarafsız değerli” ya da“objektif”olarak “önyargısız” olabilme iddiasında değildir. Ancak, ezilenkişilerin seslerininetik olarak merkezileştirilmesinden doğan önyargının, bunundaha kapsamlı vedolayısıyla bu sesleri göz ardı edenlere nazaran daha az kısmıolması sebebiyletüm diğer önyargılara nazaran daha iyi bir önyargı olduğunuvarsaymaktadır.Yedinci olarak, feminist ahlak, geleneksel ahlak içerisindetipik olarak dikkatedilmemiş, hafife alınmış ya da yanlış anlaşılmış değerleriçin merkezi bir yeroluşturur ör: önemseme, aşk, arkadaşlık ya da güvendeğerleri gibi.Yine, bunuhakların, kuralların ya da faydaların dikkatealınmasının göz ardı edilmesiolarak gerçekleştirmesine gerek yoktur.Hakların yada faydaların konuşulmasınınişe yarar ya da uygun olabileceği kapsamlar daolabilir. Örneğin, kontratlardaya da hak ilişkilerinde, hakların konuşulmasıişe yarar ve uygundur. Bir çokinsan için neyin maliyet açısından etkili ya daavantajlı olacağına kararvermekte, faydaların konuşulması işe yarar veuygundur. Feminist niteliklibalamsal ahlakta, bu tün konuşmaların işe yarar yada uygun olup olmadığıbağlama göre değişir, diğer değerler (ör: önemseme, güvenya da arkadaşlıkdeğerleri) sadece bu tür konşmalara dayanarak azaltılabilir yadazaptedilebilir görülmemektedir. Sekizinci olarak, feminist ahlak ayrıcainanolmanın ne demek olduğunun ve insanlar için ahlaki açıdan karar vermeninangajeedilmesinin ne demek olduğunun yeniden anlaşılmasını sağlamak ile ilgilenirçünküne anlamsız olan ne de hali hazırda savunulamaz olan, tüm cinsiyetsiz yadacinsiyet yanlılığı olmayan insan, ahlak ve ahlaki karar vermetanımlarınıreddetmektedir.Böylece Alison Jaggar’ın şu dediklerini dereddetmektedir:“soyut bireyselleştirme” ör: herhangi bir kısmi tarihi kapsamdanbaımsız olanbir insanın ruhunu ya da insanın doğasını tanımlayabilmek durumu.İnsanlar veinsan ahlakının işleyişi, esasen (kazara olmuş olmayan) tarihi vesomutilişkilerin ağları ya da şebekeleri dolayısıyla olarak anlaşılmaktadır.Artıkekofeminizminayırıcı bir şekilde feminist ve çevresel ahlak için bir rejimoluşturduğunugörebilmemiz için tüm destekleyiciler ortaya çıkarılmış durumda.Bu erkekönyargısını ahlakta nerede olursa olsun (çevresel ahlak da dahil)eleştiren birfeminizmdir ve erkek önyargısı olmayan-feminist ahlakın öncüsınır şartlarınıbir şekilde tatmin edebilen bir ahlak (çevrese ahlak da dahil)oluşturmayıhedefler. İlk olarak, ekofeminist özünde anti naturisttir. Onunanti naturizmi,hakimiyet tavrı ya de değerleri ve mantığını yansıtan insanolmayan doğaüzerinden hareket edenleri ya da bunun hakkındaki tüm düşüncelerireddetmektenoluşur. Onun naturizm karşıtı, seksizm karşıtı, ırkçılık karşıtıve sınıfayrımcılığı karşıtı ( ve tüm sosyal egemenlik içerisindeki “izm”ler)tutumlarıyorganın dış sınırını oluşturur: yorganın üzerine naturist, seksist,ırkçı,sınıfçı ya da benzeri hiçbir şey geçemez. İkinci olarak, ekofeminizmbağlamsalbir ahlaktır. Ahlak kavramında, ahlaki duruş mücadelesindeki rakiplerolarak görülenvarlıkların spesifik vakalarında uygulanan, önceden elde edilmişprensipler,kurallar ya da hakların, primer olarak Jim Cheney’in “ilişkileritanımlama”olarak adlandırdığı bir ahlak kavramına doğru bir değişiklikgerçekleştirmesiile ilşntilidir ör: bir kişinin kim olduğunu bir şekildetanımlamak olarakanlaşılan ilişkiler. Bağlamsal bir aklak olarak, anlamlı yada önemli olan şeybu haklar, kurallar ya da prensipler değildir. Açıkça bunlarkati kapsamlardadırve kati amaçlar içindir.Onları anlamlı ya da önemli yapanşey, uygulandıklarıkişilerin diğerleri ile ilişkide bulunan varlıklarolmalarıdır. Ekofeminizmayrıca insanlar ile kimi benzerlikler(ör: rasyonellik,ilgiler, ahlaki etkenler,duygusallık, hak sahipliği durumu) taşıdıklarıalanlarda insan olmayanları dakapsayan bir ahlaki anlayışın kabul edilmesindenbir insanın ne olduğu ve aklakiaçıdan konuşulduğunda insan olmayan dünyanıninsanlar için ne olabileceğin,açıkça görebilmek için oldukça bağlamsal birdikkate alışa doğru bir değişiklikyapmakla ilgilenmektedir.Bir ekofeministiçin, bir diğeri ile ilişkide olan birahlaki etkenin anlamsal olarak nasılmerkezileştiği, ahkali bir etken ahlaki biretken olduğu için ya da haklar,görevler, faziletler ya da doğru bir şekildedavranabilmeye yardımcı oluşabağlı olduğundan ötürü o kadar basit değildir.Üçüncü olarak, ekofeminizmyapısal olarak çoğulcudur çünkü insanlar ve enazından insan olmayan doğanınbazı elementleri arasındaki farkların yanı sırainsanlar arasındaki farkları daelde eder ve öngörür. Böylece, ekofeminizmdoğa/kültür bileşimini reddederken,insanların ekolojik bir toplumun (bazıkonularda) üyeleri olduğu ve ondanfarklı olduğunu (bazı konularda) kabul eder.Ekofeminizmin ilişkilere vetopluma karşı dikkat ettiği şey, bu nedenle,farklılıkların saygılı birkabulleniş ile silinmesidir. Dördüncü olarak,ekofeminizm teoriyi, işleyenteori olarak yeniden anlatır.Anlayışın ortaya çıkanpaternleri üzerine,örneğin, kadın ve doğanın ikiz hakimyetinden acı çekenkadınların (vediğerlerinin) öykü anlatımı ve birinci şahıs anlatımları üzerineodaklanır.Anlatımın kullanımı ahlakın içeriğinin –yorganın paterninin-kadınların hayatlarındakitarihi ve maddi gerçekliklerin değişmesinden ötürüzamanla değişebileceğindenve kadın-doğa arasındaki bağlantıların öğrenilmesiile insan olmayan dünyanınyok edilmesinden emin olunması için biryoldur.Beşinci olarak, ekofeminisimdahil edicidir. Doğanın zarar vercihakimiyetini yaşamış olan ve bu hakimiyetinkadınlık olarak hakimiyetlerinibirbirine bağladığı kadınların sesinden doğar.<br />
<br />
Kendiarazilerinden sürülen vekarşılıklı olarak paylaşımcılık ve akrabalık gibi Hindukültürü ile karakterizeolan değerlerini yok etmeye çalışan bit tutuma tanıkolan Kızılderiler gibiyerli halkın seslerini dinlemekten doğar. Nathan Haregibi, çevresel ahlakabeyaz ve burjuvalar gibi yaklaşan ve kentsel alanlarda veşehir içlerinde“ekoloji” ve “siyah ekoloji”ye ulaşmakta yeterli olamamasıdurumlarınıgeleneksel olarak eleştiren insanların seslerinin dinlenmesindendoğar.Ekonomikolarak hayatta kalabilmek için kendi kabiliyetleriyle yakındanilgili olaraktoprağın, arazinin ve suyun yıkımını gören Chipko kadınlarınınseslerinden dedoğar. Kapsamı ve farklılığındaki önemiyle, ekofeminizm ekolojikolaraktanınması için ve genellikle konunun içeriği ile ilgili olarak gerekinsangerek insan olmayan çevrelere uygun davranışlarla ilgili birrejimsağlamaktadır.Altıncı olarak, bir feminizm olarak, ekofeminizmin“tarafsız” birbakış açısı sağlamak için hiçbir girişimde bulunmamıştır.Sosyalbir ekolojidir.Kadınların ve doğanın ikiz hakimiyetini gerek çok somut, tarihi,sosyoekonomikdurumlarda gerek bu durumları sürdüren ve tasvip eden eziciataerkil kavramsalrejimlerde sosyal problemler olarak kabul eder. Yedinciolarak, ekofeminizm,önemin, aşkın, arkadaşlığın, doğruluğun ve kim olduğumuzuanlamamızı sağlayandiğerleriyle olan ilişkimize bir öngörü sağlayan değerleriçin merkezi birkonum oluşturur. Böylece, bir dağa tırmanmada, biri “diğeri”ile birşey yaptığıiçin ilişki içerisinde olan, birine ilgi gösteren ve saygılıdavranan “diğeri”nin duyarlılığına ses verir. Son olarak,bir ekofeminist ahlak,insan olmanın nedemek olduğunun ve insanın ahlaki davranışının neyi içerdiğininyenidenanlaşılmasını gerektirir. Ekofeminizm soyut bireyselleşmeyireddeder.Olduğumuzinsanlar, tarihsel ve sosyal içeriklerde ve içindebulunduğumuz insan olmayandoğa ile ilişkilerimiz de dahil olmak üzereilişkilerimizdeki erdemlerimizdir.İlişkiler olduğumuzun dışında kalan şeylerdeğildir, ,nsan doğasına herhangibir “eklenti” değildir, insan olmanın ne olduğununşekillenmesinde önemli birrol oynarlar.Doğa ve kadın arasındaki bağlantılarıngörünür kılınmasıyla,ekofeminizim her ikisinin de feminist konular olduğunu veher ikisinin deaşikar bir şekilde kabulünün hayatını devam ettirebilmesi içinsorumluluğunçevresel ahlakta olduğunu gösterir. Feminizm eğer kadınhakimiyetini sona erdirmekistiyorsa ekolojik feminizmi sarmalamalıdır çünkükadın hakimiyeti kavramsal vetarihsel olarak birbirine bağlıdır.Sorumluçevresel ahlak da ayırca feminizmisarmalamalıdır. Aksi takdirde, en devrimci,en liberal ve en bütünsel ekolojikahlak bile, insan olmayan doğanın sömürüsünükabul eden kavramsal rejimin vetarihsel mirasın çok büyük bir parçası olan vebirbirine bağlı olan kadın vedoğa hakimiyetinin ciddiye alınmasında başarısız olur.Bubirbiriyle bağlanlıikiz hakimiyet olgusunun ortaya koyulmamasından (masayayatırılmaması, açıkçairdelenmemesi) dolayı olusan zafiyet, en azından baskınBati külturleritarafindan birbiriyle yakından ilişkilendirilen suistimalolgusu, yani kadınınve insan hayatındaki gerçeklikleri tam olarakyansıtabilecek bir derinliktenmahrum, çevresel ahlak yargıları üreten ki buyargilarin dogasi geregi buncazaman nasil baski altinda oldugunu ve suistimaledildigini ve hala ayni sekildebaskı altında tutulmaya devam ettiğini anlatmakadına esasen cok da dogruolmayan ve yetersiz bir açıklama ilesonuçlanmaktadır.Bu tür bütünsel biraklakın lehine söylenebilecek şey, kadın vedoğanın ikiz baskısının, bubaskının kaynağının üstesinden gelmektense bunusürdürmek için ekofeministanlayışın ortak paydalarını görünür kılmaktakibaşarısızlıktır. Bu son konuciddi bir dikkat gerektirmektedir.<br />
<br />
Son karar“aynı” oldugu müddetçe –ki bu karar ezici kavramsal bir rejimden meydanagelmemiş ya da böylesi birnosyonu desteklememiş bir cevresel ahlakingelisimidir – ahlakin feminist olupolmamasi önemli değildir önermesi her zamankabul gormez. Bu nedenle, uygun herçevresel ahlak feminist olmalıdır önermesibasitçe doğru değildir.<br />
<br />
Tartıştığımşey bunun tersine, bununönemli olduğu ve özellikle de bu üç önemli sebepnedeniyle önemli olduğu. İlkolarak, ekofeministlerin iddia ettiği, tarihselgerçekliğin doğru bir şekildesunulabilmesinin, doğanın tarihselfeminizasyonunun kabulünü ve kadının doğanınsömürüsünün bir parçası olarakalıştırılmasının kabulünü gerektirdiğikonusudur. İkincisi, kadının hakimiyetive doğanın hakimiyeti arasındakikavramsal bağlantıların ezici, ve en azındanBatılı toplumlarda, ataerkil birkavramsal rejim içerisinde yerleştirildiğinigösterdim. Böylece, bu bağlantınındoğasının en iyi ihtimalle tamamlanamamış,eksik kalmış ve kavramsal olarakuygun bir çevresel ahlak için gerekenlere görekısmi kalmış olduğuna dikkatiçekmekteki başarısızlığı gösterdim.Üçüncü olarak,çağdaş kültürlerde, birkişinin feminist olmayan uygun bir çevresel ahlaka sahipolabilmesi varsayımı, çağdankültürlerde, feminist etiketinin çevresel ahlakıntanımına ve doğanınciddiyetine herhangi bir şey katmıyor olduğu iddiasıdır. Benen azından çağdaşkültürlerde, feminist kelimesinin halen doğanın hakimiyetininnasılataerkilliğe kavramsal olarak bağlı olduğunu ve dolayısıydadoğanınkurtuluşunun kavramsal olarak ataerkilliğin yok edilmesine bağlıolduğunugörmemize yardımcı olduğunu için bunun yanlış olduğunugösterdim.Çağdaşkültürlerde bunun kritik bir önemi olduğundan ötürü, çağdaşcinsiyet, toplumsalcinsiyet, ırk, sınıf ve naturist kültür için“işaretlenmemiş” bir pozisyonda veayrıcalıklı fonksiyonlarını etiketlenmemişbir pozisyon için önemli birhatırlatıcı olarak sunar. Bu, feminist kelimesieklenmeden, bir şeyin çevreselahlak olarak, sadece ekofeministlerin reddettiğierkek cinsiyetine önyargı dadahil olmak üzere önyargsı yokmuş gibisunulmasıdır: kadın ve doğanın ikizbaskısı arasındaki bağlantılarınerkek-cinsiyetine önyargıdan doğduğununfarkında olmak konusunda başarısızlık.<br />
<br />
Feminizminamaçlarından biri tümezici toplumsal cinsiyet (ırka, sınıf, yaş, etkileşimseltercihlere ilişkin)kategorilerinin imhası ve farklılığın hakimiyetibeslemediğini söyleyen 4001′indünyasının yaratılışıdır. Eğer 4001′de “uygun çevreselahlak” “feminist bir çevreselahlak” ise, feminist kelimesi gereksiz ve fuzuliolabilir. Ancak, bu 4001değildir, ve mevcut tarihsel ve kavramsal gerçekliktekadın ve doğanınhakimiyeti kati surette birbirine bağlıdır. 1990’lardasüregelen yanlış (veimtiyazlı) bakış açısına göre “çevresel ahlak” feminist birkonu değildir,çevresel ahlaka herhangi bir eklentide bulunmamaktadır şeklindekibağlantınıngörülebilmesinde ve farkında olunabilmesindeki başarısızlık.<br />
<br />
SONUÇ<br />
<br />
Bu yazıdaekofeminizmin, feminist veçevresel ahlak için belirgin biçimde bir rejimsağladığını tartıştım.Ekofeminizm kadın hakimiyeti ve doğa hakimiyetiarasındaki teorize edilmiş vehissedilmiş bağlantılardan doğar. Bağlamsal biretik olarak, ekofeminizmdoğanın ahlaki açıdan konuşulduğunda, insanlar için neanlama gelebileceği,insanların diğer insanlarla olan ilişkilerinin yanı sırainsan olmayanlarlailişkilerindeki tavırlarının ve insanlığın ve doğanın neanlama geldiği veinsanların insan olmayan çevrelerine karşı sorumluluklarıüzerine yenidenodaklanmaktadır. Bu yeniden odaklanmanın bir parçası kadınlarınve diğer ezileninsanların sesinin bu ahlakın oluşumu için ciddiyealınmasıdır.Bir Sioux büyüğübana oğlu hakkında bir hikaye anlatmıştı. Yediyaşındaki oğlunu, “Hindugeleneklerini” öğrenebilmesi amacıyla dede ve ninesiylebirlikte yaşaması içinbir Sioux Kızılderili arazisine göndermiş. Dede veninesinin çocuğaöğrettiklerinin bir parçası da ormandaki dört ayaklıları nasılavlayacağı imiş.Duyduğum hikayeye göre , çocuğa öğretilen “kendi Hindualanında, senin dörtayaklı kardeşlerini vurmak için onu yavaşlatmalı ancaköldürmemelisin. Dahasonra, dört ayaklının kafasını ellerinin arasına almalı vegözlerinin içinebakmalısın. Gözler tüm acının nerede olduğunu yansıtır.Kardeşinin gözlerininiçine bak ve acıyı hisset. Daha sonra, bıçağını al ve dörtayaklıyı çenesininaltından , boynundan kes, böylece hızlı bir şekildeölecektir. Ve bunuyaptıktan sonra, dört ayaklı kardeşinden, yaptığın şey içinseni affetmesinidile. Ayrıca dört ayaklı akrabana sana bedeninin şu andasunduğu için, giyecekve yiyecek sağladığı için dua et. Ve dört ayaklıya,kızkardeşin olan çiçeklereve kaydeşin geyiklere, toprağa besin olmak için,öldüğünde kendini tekrartoprağa koyacağına dair söz ver.Dört ayaklıya buşükranı sunman ve geri kalanzamanda, dört ayaklı senin yaşaman için hayatınısana teslim ederken senin devucudunu söz verdiğin gibi geri döndürerek sözünütutman yakışık alır.” Buöyküyü yansıttığımda, anlatıyı, bağlamı ve bu türdeğerleri, önemseme, sevmeninidrakı ve uygun karşılık verme ve uygun olanıyapma gibi – bu uygunluknosyonunun aşırı derecede şişirilmiş olmasına rağmen-ilişkisel tutumlarıilişkisel tavırları ciddiye alma açısından çevresel ahlakıngelmiş olduğunoktanın gücü ile vurgun yemiş durumdayım.Ayrıca bir kez birisikadın ve doğaarasındaki kavramsal ve tarihsel bağlantıları açıkladığında birkişiningörebileceklerinin ne olduğu konusunda da vurgun yemiş durumdayım.Hemfeminizmin hem de çevresel ahlakın yeniden anlaşılması ve yenidenkurgulanması,bence, ekofeminizmin gücü ve vaat ettikleridir.<br />
<br />
Bu yazıilk olarak EnvironmentalEthics 12(2), 1990: 125-46’da görülmüştür.<br />
Warren,Karen 1994 EcologicalFeminism, Routledge, London 88 ISBN 0-415-07298-0<br />
(KarenJ. Warren St Paul Minnesota’daki MacalasterCollege’da felsefe doçentidir. Temelfelsefi ilgi alanları ahlak, feminizm(özellikle ekolojik feminizm) ve kritikdüşüncedir. Felsede, çevresel ahlak vekritik düşünme hakkında K-12, kolej veüniversite düzeyindeki katılımcılara,hapishanelerdeki insanlara ve halk vevatandaşlık gruplarına eğitimler vermişve seminerler düzenlemiştir. Hypatiakonusu üzerine misafir yayıncı olmuştur. AFeminism Journal of Philosophy on“Ecological Feminism” (Spring 1991, vol. 6,no. 1) ve American Philosophical AssociationNewsletter on Feminism andPhilosophy’ de üç özel konu ve ‘Ecofeminism’ forEnvironmental Philosophy deyardımcı yayıncılık. From Animal Rights to RadicalEcology (Michael Zimmerman,genel editör, Englewood Cliffs, NJ, Prentice Hall,1993). Routledge için olanözel sayıya ek olarak, halen Ecofeminism.-Multi-disciplinary Perspectives forIndiana University Press başlıklı antolojisiüzerine çalışmaktadır, ve o ve JimCheney, Ecological Feminism: A PhilosophicalPerspective on What It Is and WhyIt Matters (Denver, CO, Westview, yakında)başlıklı bir kitabı birlikteyazmaktadırlar.<br /><br />
<a href="http://www.facebook.com/l.php?u=http%3A%2F%2Fcyberzenarchy.wordpress.com%2F2009%2F12%2F01%2Fekolojik-feminizm-underground-poetix%2F&h=-AQEFD4Ac&s=1" rel="nofollow" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;" target="_blank">http://cyberzenarchy.wordpress.com/2009/12/01/ekolojik-feminizm-underground-poetix/</a><br />
<br />
<br />
kaynak: <a href="http://www.facebook.com/l.php?u=http%3A%2F%2Fecotopianetwork.wordpress.com%2F2009%2F12%2F21%2Fekolojik-feminizm-%25E2%2580%2593-karen-j-warren%2F&h=iAQFMAkHP&s=1" rel="nofollow" style="color: #3b5998; cursor: pointer; text-decoration: none;" target="_blank">http://ecotopianetwork.wordpress.com/2009/12/21/ekolojik-feminizm-%E2%80%93-karen-j-warren/</a><br />
<br />
<h2 class="_5clb" style="font-size: 24px; line-height: 28px; margin: 0px; padding: 0px;">
Ekolojik Feminizmin Gücü ve Vaat Ettikleri (KAREN J. WARREN; çeviren: gülden ortaç)</h2>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0